برداشت از بیل بارنت در Barnett Talk؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    هر کسی می‌داند که شیوه تفکر «مخالف و غیرمقلدانه» بهترین پتانسیل نوابغ است. کسانی که پیرو دیگران هستند، ممکن است درست یا اشتباه عمل کنند؛ اما، مطمئنا افرادی قابل پیش‌بینی هستند، اما، کسانی که تمایل دارند برخلاف گروه پیش رفته و تک‌محوری را برمی‌گزینند، می‌توانند هر ویژگی‌ای داشته باشند جز قابل پیش‌بینی بودن. آن‌ها به راحتی ممکن است دچار اشتباه شوند که در چنین شرایطی بیشتر شبیه یک نادان به نظر خواهند رسید؛ اما، چنان‌چه همین افراد تک‌رو و بظاهر نادان کاری را درست انجام دهند، کلمه نابغه را به آن‌ها اطلاق می‌کنیم. هنوز هم زمانی را که استیو جابز در موردکاوی‌های مدارس کسب‌وکار نمونه یک شیوه بد رهبری شناخته می‌شد به یاد دارم. در آن زمان شرکت اپل یک شرکت کامپیوتری تقریباً، ناموفق بود و استیو - این تک‌محور همیشگی – این عدم موفقیت را ادامه می‌داد.
▬    وقتی شرایط برای یک شخص تک‌محور بر وفق مراد نباشد، به راحتی می‌توان صفت نادانی را به وی نسبت داد؛ اما، همین که در موقعیت‌های نادر این شخص به درستی عمل کند، نتیجه کار وی بسیار چشمگیر خواهد بود. چنان‌چه «اندی راچلف» می‌گوید: هیچ چیزی نمی‌تواند به اندازه استراتژی موفق یک شخص تک‌محور، تأثیر مثبت داشته باشد.
▬    بنا بر این، این کارآفرینان تک‌محور و خودرای را در کجا می‌توان یافت؟ خیلی‌ها در دره سیلیکون (منطقه‌ای در جنوب شرقی سانفرانسیسکو که به دلیل تجمع شرکت‌های بزرگ انفورماتیک مانند گوگل، یاهو، eBay، HP، اپل و غیره مشهور شده است) به دنبال این افراد می‌گردند؛ اما، مشکلی که وجود دارد این است که تنها راهی که برای تطبیق دادن خود با شرایط سیلیکون وجود دارد، این است که مثل یک آنتروپورنر عمل کنید. اغلب می‌شنوم که دانشجویان فوق‌العاده باهوش استنفورد یک کار خوب و پردرآمد در شرکتی بزرگ را پذیرفته‌اند. اخباری از این قبیل، نشان‌دهنده همین فرهنگ دره سیلیکون هستند که روش هماهنگ‌سازی با آن این است که مثل یک آنتروپورنر عمل کنید. حال مشکلی که به وجود می‌آید این است در مکان‌هایی که آنتروپورنری امری متداول است، نمی‌توان نوابغ تک‌رو را از افرادی که وانمود می‌کنند آنتروپورنر هستند، تشخیص داد. در واقع، در این‌گونه مکان‌ها نمی‌توان کارآفرینان واقعی را یافت.
▬    بنا بر این، برای یافتن یک آنتروپورنر تک‌رو و نابغه، باید به مکان‌هایی مراجعه کنیم که در آن‌جا آنتروپورنری امر رایجی نباشد. در این مواقع به طور طبیعی توکیو به ذهن ما خطور می‌کند. وضعیت شرکت شما ممکن است در بسیاری از کشورهای دیگر اهمیت داشته باشد؛ اما، این موضوع در ژاپن بسیار چشمگیرتر است. از این رو، ظهور اتاقک‌های چاپ عکس در سراسر توکیو در دهه ۹۰ اتفاقی بسیار حیرت‌انگیز بود.
▬    نوجوانان ژاپنی برای ورود به غرفه‌ها و گرفتن عکس با دوستان خود که بعداً روی یک برچسب چاپ می‌شد صف می‌بستند. در نهایت، این ابزار کوچک در سرتاسر جهان منتشر و باعث درآمدزایی بالایی در مسیر رشد خود شد؛ اما، بر خلاف بسیاری از ابداعات ژاپنی‌ها، این اختراع از شرکت‌های بزرگ به وجود نیامده بود، بلکه توسط شرکت تازه تاسیس فردی به نام نائویاهارانو با عنوان «Atlus» راه‌اندازی شد. شرکت کوچک او بازی‌های فانتزی ویدئویی از قبیل «Megami Tensei» را تولید می‌کرد که طرفداران زیادی داشت؛ اما، تولید این بازی‌ها نمی‌توانست جوابگوی هزینه‌های شرکت باشد. ارانو که هم باهوش، و هم از جان‌گذشته بود (ترکیبی شگفت‌انگیز در مورد یک فرد))، از هر روشی برای کسب درآمد استفاده می‌کرد؛ از توزیع میزهای بیلیارد به سالن‌ها گرفته تا نصب ابزار کارائوکه (ابزاری سرگرم‌کننده برای تمرین مبتدی آواز که از یک صفحه نمایش و میکروفون تشکیل شده است) و چیزهایی از این قبیل. هارانو به عنوان نابغه‌ای تک‌محور می‌توانست برای ما ناشناخته باقی بماند؛ اما، رفتار غیرقابل‌پیش‌بینی او در یک روز خاص، او را به سمت تولید یک محصول فوق‌العاده موفق سوق داد. در واقع، او ایده تولید این محصول جدید را از منشی شرکتش دریافت کرد. در یک شرکت تازه‌تاسیس ژاپنی، ایده جدید یک کارمند معمولی، هیچ شانسی نمی‌توانست داشته باشد؛ اما، قرار گرفتن این ایده در دست یک آنتروپورنر تک‌محور نابغه، باعث موفقیت آن شد.
▬    به‌طور کلی مشخص است در زمان‌ها و مکان‌هایی که احتمال ایجاد آنتروپورنری در آن‌جا بسیار پایین است، همان کارآفرینان معدود شانس پیروزی‌های بزرگی را دارند. بنا بر این، برای یافتن چنین کارآفرینانی باید جاهایی را مورد جست و جو قرار داد که احتمال وجود آن‌ها بسیار کم باشد.
▬    نمونه‌های بسیاری برای دستیابی به این کارآفرینان وجود دارد. مثلاً، با دیدن مرکز رسانه‌ای آنتروپورنری در ابوظبی به نام «twofour» که توسط خانم نورا الکعبی تاسیس شده، شگفت‌زده می‌شوید. در پرو با برند «کولا ریل» مواجه می‌شوید که طی کودتای سال ۱۹۸۸ شکل گرفته است که در واقع، فضای ایده‌آلی برای ظهور کسب‌وکار نیست. یا در شبه جزیره کامچاتکا واقع در شمال شرقی روسیه، شاهد سرمایه‌گذاری‌های اکوتوریسم توسط گروه «رودخانه ماهی‌های وحشی» هستید که از اتحاد بین یک افسر سابق ارتش امریکا و همکاران روسی او شکل گرفته است. شرایط غیر عادی خود را در نظر بگیرید و بدانید کارآفرینان واقعی تنها در جایی که انتظار آنتروپورنری وجود ندارد، یافت می‌شوند.
برداشت از دنیای اقتصاد
هو العلیم

دیوان محاسبات کشور؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور با بیان این‌که تخلفات مالی فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) مربوط به حدود ۱۸ سال پیش است، گفت: در حال بررسی تخلفات مالی در این پروژه هستیم. محمود رسولی نژاد در گفتگو با مهر در خصوص گزارش دیوان محاسبات از تخلف مالی طرح فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)، اظهار داشت: تخلفات مالی که از سوی دیوان محاسبات اعلام شده، مربوط به حدود ۱۷ تا ۱۸ سال پیش است و به مجری ساخت کنونی فرودگاه ارتباطی ندارد. وی با بیان این‌که ما هم در حال بررسی تخلفات مالی و شرایط اجرای پروژه در آن زمان هستیم، گفت: باید پیمانکار و مجری طرحی که در آن سال‌ها در فرودگاه حضور داشت پاسخگوی تخلفات مالی باشد، اما، شرکت فرودگاه‌ها هم در حال بررسی موضوع است. مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور تصریح کرد: هنوز فردی که در آن زمان مسؤول اجرای پروژه بوده را ندیده‌ایم، اما، به طور حتم از سوی دولت این موضوع پیگیری خواهد شد. براساس گزارش مهر، از سوی دیوان محاسبات کشور طرح احداث و تکمیل فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) به عنوان یک گزارش مورد رسیدگی قرار گرفت که تخلفات احصاء شده و ارسال شده به دادسرای دیوان محاسبات کشور به شرح زیر است:

▬    ۱- تطویل مدت قرارداد کارهای تاسیساتی اعم از برقی و مکانیکی به شماره ۵۱/۹۸۵۵ مورخ ۷۶/۱۲/۹، از ۱۲ ماه به بیش از ۸ سال و افزایش ۷۹ درصدی رقم قرارداد مزبور برخلاف مفاد ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان و بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور به مبلغ ۱۰۸۰۰۰ میلیون ریال.
▬    ۲- خرید یک دستگاه فینیشر بتن در سال ۱۳۷۰ و بلااستفاده ماندن آن طی ۲۲ سال و در نتیجه، از بین رفتن کامل دستگاه از مصادیق بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور تصمیم نادرست به مبلغ ۱۷۵۰۵۰۰ مارک آلمان.
▬    ۳- تطویل مدت قرارداد و در نتیجه، از بین رفتن لوله‌های سوخت و هم‌چنین، تحمیل خسارات سنگین در پروژه سوخت رسانی به فرودگاه به میزان ۱۷۵۷۳۲ میلیون ریال که توام با نقض بند ۷- الف ماده ۴۶ شرایط عمومی پیمان بوده است.
▬    ۴- محاسبه و پرداخت بابت احجام غیرواقعی در احداث پروژه باند جنوبی فرودگاه به میزان ۴۹۰۳۴۲ میلیون ریال که نقض مفاد شرایط عمومی پیمان و مواد ۱۹ و ۲۰ قانون محاسبات عمومی کشور و مالا برخلاف ماده ۵۲ قانون یاده شده بوده است.
▬    ۵- نواقص برج مراقبت: عدم جانمایی مناسب، انعکاس نور به داخل کابین در شب، عدم تهویه نامناسب هوا در داخل کابین، عدم پیش بینی درب خروج اضطراری برای کابین، عدم پیش بینی اولیه بالابر برای انتقال افراد به داخل کابین و عدم طراحی مناسب در سقف کابین از مصادیق تصمیم نادرست موضوع بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور به مبلغ ۳۳۴۷ میلیون ریال می‌باشد.
▬    ۶- خرید و نصب ۱۵۶ دستگاه پایه تلسکوپی ۲۰ کیلوولت و بلااستفاده رها نمودن آن‌ها که از مصادیق اضرار و اتلاف بیت المال موضوع بند (ه ۸) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور به مبلغ ۱۴۷۵ میلیون ریال می‌باشد.
▬    ۷- خرید و عدم استفاده از یک دستگاه تاور کرین و فرسوده شدن و از بین رفتن آن طی سالیان متمادی در فضای روباز انبار که از مصادیق بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور (تصمیم نادرست) به مبلغ ۲۲۸۵۱۵۷ فرانک فرانسه می‌باشد.
▬    ۸- خرید اقلام مازاد بر نیاز و غیرضرور طرح و بلااستفاده ماندن و از بین رفتن این اقلام در انبار فرودگاه از مصادیق بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور به مبلغ ۳۰۴۹۱ میلیون ریال می‌باشد.
▬    ۹- وضعیت نامناسب سطوح پروازی به علت زیرسازی و رویه نامناسب باند فرودگاه و هم‌چنین، عدم زهکشی باند فرودگاه برای جمع آوری آب‌های سطحی که از مصادیق بند (ه) ماده ۲۳ قانون دیوان محاسبات کشور (تصمیم نادرست) می باشد.
▬    ۱۰- پرداخت بابت ۳ فقره از قراردادها بیش از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان به مبلغ ۲۱۲۸۷ میلیون ریال.
مأخذ:رسالت
هو العلیم

برداشت از ”وطن امروز“؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    امضای تفاهم‌نامه ۶۵۰ میلیون یورویی بانک مرکزی با یک شرکت خصوصی برای واردات کالاهای اساسی آن هم به صورت ثبت برات اسنادی مدت‌دار بدون تعهد موجب شد احمد توکلی، نماینده مجلس و عضو ناظر قوه مقننه در شورای پول و اعتبار واکنش نشان دهد و به آن اعتراض کند. هفته گذشته خبرگزاری تسنیم برای اولین بار پرده از این تفاهم‌نامه عجیب که رانت‌خواری و ویژه‌خواری محسوب می‌شود برداشت تا این‌که روز گذشته احمد توکلی در نامه‌ای به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی و سایر نمایندگان، پرداخت رانت‌های ویژه به صاحب شرکت خصوصی مذکور و بدهکار کلان بانکی آن هم به دستور وزیر صنعت را تأیید کرد. توکلی در بخشی از نامه خود آورده است:
▬    اواخر مهر، خبری موثق رسید که برای چهار کشتی یک واردکننده عمده کالای اساسی مبلغ ۸۰ میلیون یورو ارز از هالک بانک ترکیه تخصیص داده‌اند. این امتیاز تنها با کاهش هزینه انتقال ارز، حدود ۳۵ میلیارد تومان برای گیرنده سود بادآورده داشت. اگر امتیاز نپرداختن جریمه تأخیر تخلیه را به مدت یک ماه برای هر کشتی به آن بیفزاییم، این سود بادآورده به حدود ۴۵ میلیارد تومان می‌رسد، البته، اگر منافع فروش سریع‌تر کالا و نجات از راکد ماندن سرمایه ۸۰ میلیون یورویی را به حساب آوریم، رانت تقدیمی به تاجر مذکور خیلی بیش از این‌ها خواهد شد. این تاجر به تنهایی حدود ۶۰ درصد بازار خوراک دام و طیور وارداتی را در اختیار دارد و در پرونده خویش سابقه بدهکار عمده بانکی بودن را نیز دارد. امتیاز مذکور بنا بر درخواست وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت برقرار شده بود. در تاریخ ۳/۸/۹۲ طی نامه‌ای با مقدمه و پیشنهادی برای رئیس‌جمهور محترم نوشتم: «این رانت به دستور آقای مهندس نعمت‌زاده وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت فراهم شده است، این است معنای» توسعه بخش‌های خصوصی جوشیده از طبقات محروم مردم؟ این است معنای «دفاع از بازار رقابتی؟»
▬    هنوز برای رفع این ویژه‌خواری اقدامی نشده بود که چشممان به تفاهم‌نامه‌ای روشن شد که در تاریخ ۲۹/۸/۹۲ بین بانک مرکزی، شرکت متعلق به همان تاجر خاص و یک بانک خصوصی به عنوان بانک عامل این شرکت امضا شده است، بر اساس این تفاهم‌نامه، بانک مرکزی متعهد می‌شود به تأمین و فروش ۶۵۰ میلیون یورو کالا برای آن تاجر. به این ترتیب، وی می‌تواند کشتی‌های حامل بار خودش را تخلیه و بار را ترخیص کند، بدون آن‌که ارز از بانک مرکزی بخرد؛ بلکه مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو را ۴ ماه بعد می‌خرد و ریالش را می‌دهد، مبلغ ۲۵۰ میلیون یورو را ۵ ماه بعد و ۲۵۰ میلیون یورو را نیز ۶ ماه بعد عمل می‌کند. به عبارت دیگر، بانک مرکزی متعهد می‌شود که تا ۱۵۰ میلیون یورو ۴ ماهه، ۲۵۰ میلیون یورو ۵ ماهه و ۲۵۰ میلیون یورو نیز ۶ ماهه برای آن تاجر، معامله ارز را عقب بیندازد و در این مدت وی بارش را تخلیه و ترخیص می‌کند، آن را در بازار می‌فروشد و با پولش کاسبی هم می‌کند. بعد از چندین ماه ریال می‌دهد و ارز می‌خرد تا با فروشنده خارجی تسویه حساب کند، امتیازی که به هیچ واردکننده خصوصی و دولتی داده نشده است.
▬    پس از گفت‌وگوی حضوری با آقای دکتر سیف و تذکر غیرقانونی بودن این تفاهم‌نامه، ایشان ضمن توضیح این‌که این برای بانک مرکزی امتیاز است که بدون اختصاص ارز، جنس وارد کشور می‌کند و با مهلت ۴ تا ۶ ماهه ارز آن را می‌دهد، پذیرفت که اگر محدود به یک واردکننده شود تبعیض است و باید با وزارت صنعت، معدن و تجارت صحبت کند که آنان برای همه قائل شوند.
▬    در ۵/۱۰/۹۲ پاسخ کتبی و محرمانه آقای دکتر سیف که نظر معاون حقوقی (با مهر محرمانه) و نظر مدیرکل عملیات و تعهدات ارزی پیوست آن بود صادر و به این‌جانب رسید:

▬    ۱. درخواست کتبی شرکت... برای واردات کالای اساسی به میزان یک میلیارد دلار [۶۵۰ میلیون یورو] به عنوان وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت بوده که با انعکاس درخواست فوق برای جناب آقای جهانگیری معاون اول... و دستور اقدام ایشان به عنوان جناب‌عالی [آقای دکتر سیف]، منتج به امضای توافقنامه گردیده است.
▬    ۲. در اجرای تصمیم مورخ ۲۶/۸/۹۲ (سه روز قبل از امضای تفاهم‌نامه) کارگروه تأمین، ذخیره و توزیع کالاهای اساسی، مستقر در وزارت صنعت، معدن و تجارت، شرکت مذکور از محل اعتبار خویش اقدام به حمل کالا به کشور نموده و طی مکاتبات ضمیمه از طریق وزارت مذکور درخواست نموده تا با حصول اطمینان از تأمین ارز در آینده توسط این بانک نسبت به تخلیه کالاها در گمرکات اقدام نماید.
▬    ۳. تفاهم‌نامه همان اطمینان بخشی بانک بوده که با تأیید و تأکید وزارتخانه مسؤول، تأمین ارز را به صورت مدت‌دار، پس از انجام کلیه مراحل تخصیص ارز توسط واردکننده، انجام دهد. این شرایط برای سایر اشخاص نیز برقرار بوده می‌تواند کمکی در جهت مدیریت منابع ارزی باشد.

▬    در توضیح و پاسخ عرض می‌کنم: چگونه موضوع پنهانی نبوده که همه نامه‌نگاری‌ها، از وزارتخانه تا معاونت اول رئیس جمهور و نامه رئیس‌کل بانک مرکزی و معاون حقوقی وی، همگی مهر محرمانه خورده است؟ ادعا این نیست که مسؤولان محترم بانک مرکزی قصد تبانی داشته‌اند، ولی، آیا این تبعیض آشکار، اخلال در رقابت نیست؟ به ماده ۴۴ نگاه کنید:
▬    ماده ۴۴ هرگونه تبانی از طریق قرارداد، توافق یا تفاهم... به نحوی که نتیجه آن بتواند اخلال در رقابت باشد ممنوع است. ظاهراً، توضیحات مدیرکل محترم عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی حاکی از آن است که تمام فرآیند مصوبه کارگروه ویژه، مکاتبات تاجر مزبور، درخواست مؤکد وزیر محترم، دستور اقدام معاون اول، موافقت رئیس‌کل و مذاکرات و تفاهمات و امضای تفاهم‌نامه، همه بین ۲۶ آبان ۹۲ تا ۲۹ آبان ۹۲ یعنی، ظرف سه روز انجام شده است! چنین معجزه‌ای تنها در پرونده مه‌آفرید خسروی، متهم اصلی ماجرای سه هزار میلیاردی از دستگاه اجرایی دیده شده است، آن هم با رانت و حمایت‌های ویژه‌ای که از آن بی‌خبر نیستیم. البته، من خوشحال می‌شوم که همه کارها برای همه ایرانیان چنین باشد، ولی، ضرورت و فوریت کار نباید بهانه برای استثنایی بودن بشود، چرا که
▬    رئیس‌جمهور محترم یک هفته پس از امضای تفاهم‌نامه کذایی در ۶/۸/۹۲، ضمن گزارش ۱۰۰ روزه فرمود: «امروز هم الحمد لله در همه کالاهای اساسی، انبارهای ما به اندازه کافی پر است و مشکل نداریم برای آینده دور همه خرید انجام گرفته است».
مآخذ:...
هو العلیم

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    روزنامه «رسالت»، به عنوان دیرپاترین روزنامه خصوصی حال حاضر ایران، نوزده دی‌ماه شصت و شش، با هدف «تبلیغ رسالت‌های خدا و خداترسی و غیرنترسی» تأسیس شد (به استناد عنوان کامل روزنامه: الَّذِینَ یبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیخْشَوْنَهُ وَلَا یخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَکفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا؛ آیه ۳۹ سوره احزاب).
▬    روزنامه رسالت، از تندروی‌ها و کندروی‌ها پرهیز کرده است، و توانسته است، در شرایطی که فن روزنامه‌نگاری به افراط و تفریط مشهور شده بود، صراط قویم خود را آهسته و پیوسته طی کند. بدین ترتیب، روزنامه «رسالت»، دیرپاترین روزنامه خصوصی حال حاضر کشور شد. راز ماندگاری «رسالت»، بی‌گمان، پایبندی درست و پاینده به هدف اعلام شده‌اش خواهد بود: (۱) تبلیغ رسالت‌های خدا، (۲) خداترسی، (۳) غیرنترسی؛ این سه، مقاصدی است که تعطیل‌بردار نخواهد بود و باید ادامه یابد.
▬    در این مدت بیست و شش ساله، دگرگونی‌های قابل ملاحظه‌ای در محیط رسانه‌ای ایران و جهان روی داده است، و چندین انقلاب درشت ارتباطی اتفاق افتاده، و با حضور شبکه جهانی، هر روز، انقلاب‌های ارتباطی روزمره در حال وقوع است.
▬    سال آینده، با راه‌اندازی اینترانت ملی، تحول عظیمی روی خواهد داد، و آنلاین بودن، معنای کاملاً تازه‌ای برای ما ایرانی‌ها که تا کنون سرعت بالا و عملاً نامحدود اینترنت را تجربه نکرده‌ایم، خواهد داشت.
▬    ارتباط با اینترانت ملی، با پهنای باند عملاً نامحدود، و تکنولوژی ابری، موجب خواهد شد تا مطایبه‌گون، آدم‌ها روی ابرها پرواز کنند و اطلاعات خود را در ابرها به اشتراک بگذارند! تبلت‌های سبک و ارزان، با استفاده از منابع سخت‌افزاری به اشتراک گذاشته شده در قالب تکنولوژی ابری، عملکردی مشابه ابررایانه‌ها خواهند یافت. تازه، نسل سوم و چهار تلفن همراه، و تبلت‌ها معنا خواهند یافت، و ارتباطات بر خط با هر نوع ارتباط دیگری که تاکنون تجربه کرده‌ایم، متفاوت خواهد شد. در این شرایط «روزنامه رسالت» چه صورتی به خود خواهد گرفت؟
░▒▓ باور به استمرار کاغذ اخبار؟
▬    برخی معتقدند که روزنامه یا همان کاغذ اخبار (news + paper)، این شوک را هم از سر خواهد گذراند و به حیات خود ادامه خواهد داد. آن‌ها معتقدند که پیش از این، روزنامه در مقابل پدید آمدن مجله، سپس، رادیو، و بعد تلویزیون مقاومت کرده است. حتی روزنامه، با وجود اینترنت هم در سراسر جهان به بقای خود ادامه داده است؛ پس، دلیلی ندارد که با نسل جدید اینترنت بر بستر تلفن همراه و تبلت‌ها، روزنامه‌های کاغذی محو شوند.
▬    مخالفان زوال روزنامه کاغذی، معتقدند که روزنامه چاپی با سابقه دویست ساله در ایران، آشنای کودک و پیر و جوان است، در حالی که عمر روزنامه الکترونیک کمتر از ده سال است. از نظر آن‌ها، بسیاری از مردم، هنوز هم مطالعه از روی کاغذ را بسیار آسان‌تر و عملی‌تر از مطالعه روی صفحه نمایش رایانه می‌دانند.
▬    ولی، به نظر می‌رسد که به دلایل متعددی، تهدید دگرگونی عظیم فعلی در عرصه ارتباطات پرتابل و صفحات لمسی، برای مطبوعات کاغذی مرسوم، بسیار اساسی‌تر و بنیادی‌تر از تهدید‌های پیشین است، هم به دلیل امکانات درونی این بستر متکی بر متن، و هم به دلیل الزامات بیرونی که حضور مطبوعات کاغذی را توجیه‌ناپذیر می‌کند.
▬    به لحاظ امکانات درونی، بستر نسل جدید شبکه، به رغم تلویزیون یا رادیو، متکی بر متن مکتوب مخاطب‌محور است. در واقع، یک جور محمل جدید و سیال‌تر و بسیار سیال‌تر برای متن مکتوب تحت کنترل مخاطب به حساب می‌آید. با وجود آن که مخاطبان می‌توانند صفحات مطبوعات را تقریباً بدون هزینه روی صفحه ده اینچی تبلت‌های خود ورق بزنند و با ژست‌های حرکتی انگشت بر صفحات لمسی زوم کنند، حاشیه‌نگاری نمایند و به طور نامحدودی دسته‌بندی نموده و به خاطر حافظه رایانه یا شبکه بسپارند، مع‌الوصف، این انتظار که خوانندگان همچنان به کاغذ پایبند باشند، مانند این است که توقع داشته باشیم که گذشتگان، با وجود کاغذ، الواح گلی به دنبال خود می‌کشیدند. ما ایرانی‌ها، مفهوم این استدلال را در سال آینده، با تجربه سرعت واقعی شبکه خواهیم فهمید. استمرار روند کاغذی چاپ روزنامه‌ها، دیگر توجیه فنی ندارد.
▬    از این گذشته، الزامات مهم زیست‌محیطی که در حال حاضر مهم‌ترین و دقیقاً مهم‌ترین دغدغه دولت‌های دنیاست، با انتشار این حجم از روزنامه‌های کاغذی سازگار نیست. روزنامه کاغذی، دیگر یک اقدام شدیداً مخرب محیط زیست و غیر لازم است. استمرار روند کاغذی چاپ روزنامه‌ها، دیگر توجیه اقتصادی و زیست‌محیطی ندارد.
▬    فی‌الحال، ارائه اینترنت رایگان برای سرویس‌دهنده‌های مخابراتی، کاملاً ممکن و موجه شده است. سخت‌افزارها هم برای انطباق با این شرایط، از خیلی پیش آماده شده بودند. اکنون، همه آماده‌اند با اتکاء به یک تکنولوژی ارتباطی وسیع و نامحدود، زیست جدیدی را در شبکه تجربه کنند، و روزنامه‌های امروز، باید آتیه خویش را در آن جستجو نمایند، و این، جز با شناخت درست این بستر جدیدی که جانشین کاغذ می‌شود، میسر نخواهد بود.
▬    بله؛ برخی به استناد بقای سینما با وجود برآمدن تلویزیون، باور داشتند که سینما از پس تکنولوژی ارتباطی نوین هم برمی‌آید، ولی واقع آن است که زوال سینما را باید با زوال سالن‌های سینما و گسترش انتشار دی وی دی و بلو-ری مشاهده کرد. زوال روزنامه‌ها را نیز باید با تعطیلی یکی پس از دیگری کیوسک‌های روزنامه‌فروشی دید.

░▒▓ فوت و فن‌های رسالت آنلاین...
▬    به عنوان یک کلام تسکین‌دهنده، خطاب به روزنامه‌خوان‌ها و روزنامه‌نگاران مشوشی که از آینده‌ای مبهم هراس دارند، می‌گویم که در بدو امر، این، تنها یک جایگزینی مصالح کار است. به جای خواندن و نوشتن از و بر روی کاغذ، آن‌ها باید بر روی شبکه بخوانند و بنویسند، همین.
▬    در این گام اول، قطعاً تمام آن‌چه برای یک روزنامه‌نگاری کاغذی موفق لازم است، موجب بهبود روزنامه‌نگاری شبکه‌ای هم خواهد شد؛ سرعت و صحت در کسب و انتشار مطلب، تحقیق و تحلیل و مستندسازی قابل اعتماد، تصویرسازی بی‌بدیل، متن‌نگاری گویا و کوتاه و جمله‌ای و بدون پاراگراف بندی‌های بلند، تعامل مناسب با مخاطب، و کمک به مخاطب در تأمین یک هویت منسجم، فی‌الجمله اسرار موفقیت‌اند که می‌توانند به نسل جدید روزنامه‌نگاری منتقل گردند.
▬    پس از این کلام تسکین‌دهنده، در گام بعد، بر همه معلوم خواهد شد که مصالح جدید، علاوه بر توسعه امکان تحریر متنی و تصویری، انبوهی از انتخاب‌های جدید را در اختیار می‌گذارند؛ ترکیب‌های بسیار متفاوتی از متن و تصویر ثابت و تصویر متحرک و صدا و حس و حال و شمیم و لینک و هایپرلینک، بر این بستر مهیا شده است. در این شرایط، برای یک روزنامه آنلاین، پیشتازی فنی، یک نقطه تمرکز واقعی است. یعنی، هیچ چیز، مهم‌تر از نوآوری فنی در طراحی و اجرای سریع و صحیح یک روزنامه آنلاین نخواهد بود.
▬    در گام بعد، در سایه انفجار و ازجاکندگی که در تحرک اطلاعات فراهم می‌آید، موضوع «اعتماد»، به یک دغدغه اصلی برای مخاطبان تبدیل می‌شود. از این قرار، هر چند که به نظر می‌رسد که بستر شبکه، یک بستر ذاتاً مخرب اخلاق و پرهیز و طمأنینه است، ولی، در این وانفسای اعتماد، منبع خبری که بتواند در بلند مدت، صحت و اعتماد را برای مخاطبان خویش فراهم نماید، می‌تواند در نایابی اعتماد، منبع گران‌بهایی از اعتماد به حساب آید. در واقع، هر چه در این فضای شبکه‌ای پیش‌تر می‌رویم، موضوع اعتماد به معضل جدی‌تری تبدیل می‌شود و امکان‌های تردید گسترش می‌یابد. از این قرار، منابع خبری، که بتوانند اعتماد مخاطبان را در بلندمدت حفظ کنند، پاینده خواهند ماند.
▬    یک نکته مهم دیگر در تعریف فضای روزنامه‌نگاری جدید، موضوع مهم روزنامه‌نگاری مشارکتی است. در واقع، روزنامه‌نگاری، لاجرم، خصلتی تعاملی‌تر به خود خواهد گرفت. روزنامه‌ها باید تصور خود را از نویسنده روزنامه تغییر دهد. از این پس، مخاطبان، بخشی از نقش روزنامه‌نگار را بر عهده خواهند گرفت، و هر چه مخاطبان، بیشتر روزنامه‌نگار شوند، سرعت و دقت خبر بهبود خواهد یافت. هر مطبوعه‌ای که بهتر این معنا را درک کند، بهتر می‌تواند خود را با شرایط جدید و انفجار اخبار در آینده انطباق دهد. نقش روزنامه، تجمیع، تحقیق و تفسیر اخبار صحیح در یک خط قابل اعتماد است. روزنامه‌ها با تلفیق مخاطبان در ساخت خود، پیوسته خود را جای گروه مخاطبان خویش قرار می‌دهند، و اخبار مورد علاقه آن‌ها را دریافت، حقیقت‌یابی، ترکیب، دسته‌بندی، و تعقیب می‌نمایند. آن‌ها خود را به مثابه استمرار حس کنجکاوی مخاطبان خود تعریف می‌کنند، و خط مخاطبان را دنبال می‌کنند.
▬    نکته آخری که در تخمین چشم‌انداز آتی باید بگویم، این است که یحتمل، دیگر نام «روزنامه»، نام برازنده‌ای نخواهد بود، و باید از تارک روزنامه‌های فعلی حذف شود. از این پس، و با حذف محدودیت‌های فیزیکی انتشار، و همچنین انفجار اخبار و ضرورت تحلیل‌های بهنگام، روزنامه‌ها باید روزانه چند بار بروز و منتشر شوند.
▬    این‌ها اتفاق‌هایی است که باید بیفتند؛ چرا که «تبلیغ رسالت‌های خدا و خداترسی و غیرنترسی» تعطیل‌بردار نخواهد بود و باید ادامه یابد.
مأخذ:رسالت
هو العلیم

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    دکتر محمد هاشم پسران، نامزد نوبل اقتصادی امسال، که برای شرکت در سمینار بانکداری الکترونیک به ایران آمده است، این روزها، سخنرانی‌های متعددی دارد. در سمینار بانکداری الکترونیک، دانشگاه صنعتی شریف، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و... .
▬    او، در نشست هم‌فکری با دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، بحث خود را به تورم اختصاص داد، و در این جلسه به نکات مهمی اشاره کرد.
▬    این باور عامیانه که در ایران به اشتباه مصطلحی بدل شده است که تورم را تابع متغیر انحصاری نقدینگی می‌شمرند، اشتباه است. تورم، بی‌گمان تابع متغیرهای دیگری نیز هست که در یک نگاه عمدتاً پولی از آن غفلت می‌شود. اگر به منظور کاهش نرخ تورم نقدینگی جامعه را جمع کنیم، بنگاه‌ها، نمی‌توانند نقدینگی مورد نیاز برای فعالیت خود را فراهم کنیم. او می‌گوید: «طبق محاسبات من، با در نظر گرفتن رشد اقتصادی و سایر پارامترهای پولی در ایران، رشد نقدینگی حدوداً ۱۰ درصدی می‌تواند ما را به نرخ تورم ۴ درصدی برساند».
▬    راه حل دکتر محمد هاشم پسران، به عنوان یک متخصص اقتصادسنجی این است که باید بر سازمان‌ها و نهادهای تأمین سرمایه تمرکز کرد، و نقدینگی را به سمت  و سوی مناسب گسیل نمود. این، در مورد نقدینگی. در مورد تورم هم نکته مهم و ساده‌ای که مغفول می‌ماند، این است که تورم از عدم توازن میان عرضه و تقاضا پدید می‌آید. از این قرار، آنچه در جامعه ما موجب بروز مشکل می‌شود، عدم تناسب تقاضا با مقدورات اقتصاد کشور است. رقابت‌های سیاسی، مهم‌ترین عاملی است که سطح تقاضا در جامعه را به نحو غیرمعمول و نامعقولی بالا نگه می‌دارند. در هر انتخابات، یک جناح سیاسی به بالا بردن سطح توقعات دامن می‌زند. این، فرمول سر و ساده و در عین روشن تورم در ایران است.
▬    از این منظر، به زعم او، هیچ چیز به اندازه یک توافق سیاسی در مورد تنظیم عرضه و تقاضا نمی‌تواند به فرآیند اقتصادی مهار تورم کمک کند. این، تعبیر دیگری از مفهوم مهم «اقتصاد مقاومتی» است که مقام معظم رهبری، آیت الله سید علی حسینی خامنه‌ای، مدت‌هاست به عنوان چهارچوب اصلی نجات اقتصاد کشور مطرح فرموده‌اند. تنظیم اقتصاد بر مبنای مقدورات داخلی و صرف نظر کردن از رفع تحریم‌هاست که می‌تواند پشتیبان سیاست و فرهنگ مقاومتی ما باشد.
▬    در ادامه این تحلیل، می‌توان از قول دکتر محمد هاشم پسران، بر اهمیت بهره‌وری و تولید داخلی در کاهش نرخ تورم اصرار کرد. از نظر او، در شرایط تحریم «رشد صادرات غیرنفتی» اهمیت مضاعفی دارد. از نظر او، برای توسعه صادرات غیرنفتی، وزارت‌خانه‌های مختلف دولت جدید باید به دنبال آسان‌سازی فعالیت شرکت‌ها در ایران باشند، و مثلاً، حجم مجوزهای مختلف مورد نیاز برای فعالیت شرکت‌های مستقر در ایران را کمتر کنند.
▬    از نظر دکتر هاشم پسران، اگر دولت جدید به دنبال آغاز مذاکره برای انعقاد توافق‌نامه تجارت آزاد با برخی از کشورهای هم‌جوار باشد، می‌تواند کمک فراوانی به رونق صادرات غیرنفتی کشور داشته باشد. اگر دولت در چارچوب «پیمان‌سپاری ارزی» صادرکنندگان را مجبور کند که دلارهای حاصل از صادرات غیرنفتی را به قیمت دولتی و زیر قیمت بازار آزاد بفروشند، قطعاً نتیجه آن کاهش صادرات غیرنفتی خواهد بود.
▬    بر این اساس، جهت‌گیری سیاست‌های بانک مرکزی برای دوره میان‌مدت، پنج تا هفت سال آینده، بدون تردید باید با هدف دستیابی به نرخ تورم چهار درصدی در اقتصاد کشور تنظیم شود.
▬    در شرایطی که در سال ۲۰۱۳، حدود ۱۰۰ کشور جهان نرخ تورم زیر پنج درصدی دارند قطعاً با استفاده از تجربیات این ۱۰۰ کشور، دستیابی به نرخ تورم چهار درصدی برای اقتصاد ایران در یک برنامه پنج تا هفت ساله دور از دسترس نیست.
▬    برای تحقق این هدف، توصیه این اقتصادسنج بین‌المللی در دو زمینه نرخ ارز و نرخ سود بانکی قابل توجه و قابل بررسی است؛ به زعم او، «حفظ ثبات بازار ارز» به هیچ عنوان به معنای «ثابت نگه داشتن قیمت دلار» نیست. اصلاً منطقی نیست که نرخ تورم ما برای سال‌های متوالی لااقل ۱۰ درصد بیشتر از میانگین تورم جهانی باشد، بعد هم بخواهیم به زور نرخ برابری ریال به دلار را ثابت نگه داریم!
▬    همچنین، ایشان معتقد است که نرخ سود بانکی باید قدری بیشتر از نرخ انتظارات تورمی باشد؛ چرا که در غیر این صورت تقاضای نقدینگی افزایش پیدا کرده و به موازات آن، سفته‌بازی نیز گسترش می‌یابد. بر این پایه، اگر بدانیم نرخ تورم انتظاری برای سال آینده ۲۰ درصد است، آن‌گاه، تنظیم نرخ سود بانکی در سطحی مانند ۲۲ درصد می‌تواند به تثبیت سیاست پولی منجر شود (همراه با برداشت‌هایی از گزارش دنیای اقتصاد).
مآخذ:...
هو العلیم

برداشت آزاد از سمیرا اصغرپور سارویی؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    مأذنه از مهم‌ترین عناصری است که جایگاه مهم و ویژه‌ای در معماری مساجد ایرانی در دوران اسلامی دارد. مخلصی در کتاب معماری ایران در دوره اسلامی مأذنه را این‌گونه معرفی می‌کند: «مأذنه یا منار به معنی جای نور و نار و در اصطلاح، بنایی بلند و گاهی اوقات باریک که در کنار مساجد و بقاع متبرکه جهت گفتن اذان یا به عنوان میل راهنما در کنار جاده‌ها، مساجد، کاروانسراها، مدارس و دارالضیافه‌ها احداث شده است. به علت روشن نمودن چراغ یا آتش برفراز آن جهت راهنمایی در شب به مأذنه یا محل نور موسوم شده است».
▬    بنا بر فرهنگ نظام (منار: جای نور، برج مانندی که برای نشان دادن راه و سرحد سازند و نیز ستون یا برج مانندی که در مسجد سازند و مؤذن بر بالای آن اذان گوید) داعی الاسلام، فرهنگ نظام، جلد ۵
▬    دو اثر بازمانده از دوران اشکانی و ساسانی که بر شاهراه‌های استان فارس قرار داشته‌اند که معمولاً، بر فراز آن‌ها آتش می‌افروخته‌اند و به این وسیله گم کرده‌های راه را متوجه مسیر می‌کرده‌اند. آتشدان سنگی بر فراز میل اژدها یا برج نورآباد ممسنی موید این امر است. شاید وجه تسمیه نورآباد هم بر این اساس بوده است.
▬    مأذنه در اصطلاح کنونی بنایی است که جهت اذان گفتن به کار می‌رود، به همین جهت در دوره اسلامی مأذنه نام مأذنه نیز به خود گرفته است. ولی، این نام مستلزم صعود مؤذن بر فراز آن نبوده است، بلکه مؤذن عموماً در محل مناسب‌تری در مسجد اذان می‌گفته است. دکتر زکی محمد دانشمند مصری معتقد است که مأذنه‌های ایران به واسطه ارتفاع برای اذان گفتن به کار نمی‌رفته‌اند و مؤذن بالای بام مسجد اذان می‌گفته است، در واقع، این مأذنه‌ها برای زینت بنا به کار می‌رفته است.

░▒▓ مأذنه‌ها در تاریخ پیش از اسلام
▬    یقیناً تاریخچه مأذنه به پیش از اسلام بر می‌گردد، اما، متأسفانه از آثار و علائم مأذنه‌های قبل از اسلام تعداد اندکی در ایران باقی مانده است. در حال حاضر در کنار مأذنه‌های قبل از اسلام در ایران نشانه‌ای از ساختمان دیده نمی‌شود.
▬    قدیمی‌ترین مأذنه یا برج راهنمای موجود میل نور آباد، معروف به میل اژدها متعلق به دوره اشکانیان در غرب نور آباد ممسنی فارس قرار گرفته است. این میل دارای حدود هفت متر بلندی بوده و قاعده و تمام بدنه آن با سنگ‌های سفید تراش منظم داده شده است. پلکان میل اژدها در درون برج قرار دارد و بر بالای آن آتشدان سنگی جای داشته است.
▬    از زمان ساسانیان نیز مأذنه‌ای با خصوصیات متفاوت با مأذنه فوق بر جای مانده است که اکنون، در مرکز شهر باستانی فیروزآباد به صورت توده جسیمی از سنگ و گچ خودنمایی می‌کند. مأذنه به صورت چهار ضلعی ساخته شده با پلکانی که بر بدنه بیرونی مأذنه احداث شده بود به بالای آن نیز می‌رفته‌اند. ارتفاع مأذنه که در ابتدا بیش از ۳۳ متر بوده است در حال حاضر ۲۶ متر است. ابعاد مأذنه در پایین بیش از ۱۱ متر است و هر قدر بدنه مأذنه بالاتر می‌رود از پهنای آن کاسته می‌شود. با آن‌که ویرانی بسیار به بنا راه یافته است، امروزه، پایه مرتفع و قطور آن در وسط ویرانه‌های فیروزآباد بر افراشته است و از مسافت دور جلب نظر کند. این بنا از این نظر، که تنها مأذنه بر جای مانده از قبل از اسلام با تمام خصوصیات می‌باشد از نظر تاریخ معماری منحصر به فرد و دارای اهمیت بسیار است.

░▒▓ مأذنه‌ها در تاریخ پس از اسلام تا دوره قاجاریه
▬    اگر گفته گیرشمن مبنی بر این‌که مأذنه مسجد شوش در قرن اول هجری یعنی، هم‌زمان با مسجد جامع دمشق ساخته شده است درست باشد بدون تردید می‌توان گفت که این مأذنه جزو اولین مأذنه‌هایی است که در ایران بعد از اسلام به عنوان مأذنه در کنار مساجد جلوه‌گر شده است. مأذنه مسجد شوش دارای بدنه‌ای استوانه‌ای بوده است و پلکان از داخل داشته است.
▬    قرن سوم هجری معماری ایران شاهد پیدایش اولین مأذنه آجری است، خصوصیات مهم این عنصر معماری این است که به صورت میل ساده و منفرد به عنوان میل راهنما و گاهی متصل به مسجد بوده است.

░▒▓ مأذنه میل اژدها، دوره اشکانی
▬    از مأذنه‌های به جای مانده از دوران قبل از اسلام با طرح‌های مربع چون مأذنه فیروزآباد و مأذنه نور آباد روبه‌رو هستیم لیکن بعد از اسلام مأذنه‌ها عموماً به صورت مدور ساخته شده است و در بدو امر مأذنه‌ها در نقشه مساجد مستتر نبودند و هم‌چون برج‌های مجزای فاقد محل در مجتمع مسجد عمل می‌کردند. به این ترتیب، که از قرن اول تا پنجم هجری قمری مأذنه به صورت منفرد و گاه وصل به بنا و گاه با فاصله از بنا ساخته می‌شد یا احداث بنا و مسجد در اطراف آن در دوره‌های بعد صورت می‌گرفت. از نمونه اول یعنی، مأذنه منفرد به مأذنه خسروجرد و مأذنه سلجوقی سمنان و از نمونه دوم، یعنی، مأذنه متصل به بنا به مأذنه ارسلان جاذب، میل قاسم آباد در سیستان و بلوچستان و از نمونه سوم یعنی، با فاصله از بنا به مأذنه مسجد میدان ساوه و مأذنه گلپایگان می‌توان اشاره کرد.
▬    مأذنه در معماری ایران پس از اسلام از مقام ویژه‌ای برخوردار است جنبه تزیینی آن در ایران به سرعت شدت گرفت، به گونه‌ای که محلی برای نمایش انواع هنرهای تزیینی از جمله آجرکاری و کاشی کاری شد.
▬    ساختن مأذنه در زمان سلجوقیان در سطح بسیار گسترده‌ای توسعه و تکامل یافته که از اهمیت خاصی برخوردار است. در این دوره ایجاد مأذنه به صورت نشانی از مسجد و هم‌چنین، راهنمای کاروانیان به شهر، رواج فوق‌العاده‌ای داشت که در طرز بنای آن‌ها نیز دگرگونی‌هایی پیدا شده است.
▬    در دوره مغول و تیموریان ایران دست‌خوش حوادث و ویرانی بسیار شد، اما، بعد از مدتی با کمک وزرای لایق و مدبر در اماکن مذهبی و مساجد مأذنه‌های بلند ساخته شد با این تفاوت که مأذنه‌های قرن هشتم به بعد عمدتاً زوج بوده‌اند که بر فراز ایوان قرار داشته‌اند. بر عکس، دوره مغول که مأذنه از قسمت پایین تا لب ایوان در بنای مسجد یا مقبره مخفی بود. بیشتر مأذنه‌های دوره تیموریان به صورت آشکار در کنار ایوان همراه آن یا جدا از آن احداث می‌شود و تزئینات این مأذنه‌ها به صورت کاشی کاری و معلقی بوده است. از مأذنه‌های دوره ایلخانی می‌توان به مأذنه‌های مسجد جامع مظفری کرمان، سلطان‌بخت آغااصفهان و از مأذنه‌های دوره تیموری به مأذنه‌های مسجد گوهرشاد اشاره کرد.

░▒▓ مأذنه منفرد خسروجرد، دوره سلجوقی
▬    مأذنه‌های ایران را می‌توان به دو دسته منفرد و زوجی تقسیم کرد. مأذنه‌های منفرد مأذنه‌هایی دارای بدنه بلند و کشیده هستند، مأذنه‌های استوانه‌ای از این دست اغلب دارای بدنه‌ای ساده با تزئینات اندک هستند، مأذنه گلپایگان از این دست است، اما، شکل دیگر از این مأذنه‌ها به صورت مخروطی شکل هستند که غالباً کشیده و به صورت مخروط ملایم و موزون هستند، به عبارت دیگر، سطح قاعده مأذنه در پایین از مقطع فوقانی آن بزرگ‌تر است و این امر باعث ایستایی بیشتر مأذنه می‌شود برای نمونه، مأذنه‌های دامغان و سمنان، بسطام و ساربان در اصفهان را می‌توان مثال زد. در مورد دیگری از این مأذنه‌ها می‌توان به مأذنه‌های منشوری شکل اشاره کرد که طرحی چند ضلعی است که هرچه رو به بالا می‌رود از قطر قاعده آن کاسته می‌شود، مأذنه بلند و زیبای مسجد جامع نائین از آن جمله است.
▬    از زمان صفوی تا دوره قاجار معماری مأذنه رو به افول رفت. تعداد این مأذنه‌ها ناچیز و فقط مأذنه آجری ساده مسجد جامع بروجرد که از آثار زندیه است باقی مانده است که اطلاعات جامعی به ما نمی‌دهد. در دوره قاجار منار پامنار، حضرت شاه عبدالعظیم و حرم حضرت معصومه و مدرسه سپه‌سالار قدیم در اختیار است، اما، بیشتر مأذنه‌ها کوتاه هستند.

░▒▓ نتیجه‌گیری
▬    ساخت مأذنه‌ها در دوره پس از اسلام در ایران متأثر از میل‌ها و برج‌های راهنمای پیش از اسلام بوده است. حالت منفرد و مجزای مأذنه‌ها در دوران اولیه پس از اسلام و ادامه آن تا دوره سلجوقی مقارن با قرون پنجم و ششم هجری قمری از جمله (منار خسروجرد) ادامه سنت دیرین پیش از اسلام است که علاوه بر کارکرد میل راهنما نقش عبادی مساجد به عنوان جایگاه گفتن اذان را به عهده داشته است. به جرأت می‌توان گفت احداث مأذنه در دوره سلجوقی به اوج تکامل خود می‌رسد و با گذشت زمان در این دوره و دوره‌های بعد تطوراتی به آن راه یافته و بر تزئینات بدنه آن علاوه بر آجرکاری، کتیبه و کاشی‌کاری افزوده شده است. مأذنه‌ها در قرن پنجم هجری قمری به بعد نقش تزئینی بنا به خود گرفته و بر نقشه مساجد اضافه شدند و از حالت منفرد به حالت زوجی درآمدند. در دوران تیموری مأذنه‌هایی با ارتفاع زیاد ساخته شدند و در دوران صفوی بدنه مأذنه‌ها به نقش‌ها و تزئینات بی‌شمار آراسته شد و از این دوره به بعد مأذنه‌ها سیر نزولی خود را سپری کردند. از دوران زندیه و افشاریه مأذنه‌های بسیار اندکی باقی مانده است و در دوره قاجار از ارتفاع مأذنه‌ها کاسته شد؛ لذا، اوج تکامل معماری مأذنه‌ها را می‌توان مقارن با دوران سلجوقیان در ایران دانست.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم

برداشت از روزنامه دنیای اقتصاد؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

░▒▓ دکتر مسعود نیلی
▬ نرخ ارز بازار آزاد در هفته‌های اخیر از خود جهت کاهشی نشان داد. در پی بروز این پدیده، توجه ویژه‌ای به واکنش سیاست‌گذاران معطوف شد.
▬ منشأ استدلال در یک رویکرد آن بود که کاهش نرخ ارز تحت تأثیر انتظارات مبتنی بر خوش‌بینی است و نتیجه این استدلال آن بود که تغییرات قیمت ارز «موقتی» است و تلاش برای «برقراری ثبات» یعنی، عدم کاهش نرخ ارز صحیح است.
▬ رویکرد دیگر مبتنی بر سابقه تاریخی تورم دورقمی و استمرار بیش از ۴۰ ساله آن است. این ارزیابی باعث شده است تا عامه مردم و تعدادی از همکاران اقتصاددان نیز به استقبال کاهش نرخ ارز رفته و دولت را به خاطر عدم استقبال از کاهش، حتی، موقتی نرخ ارز مورد نکوهش قرار دهند.
▬ تجربیات کشورهای امریکای لاتین و سایر کشورهای در حال توسعه، نشان می‌دهد ثابت نگاه داشتن نرخ ارز در شرایطی که تورم کشوری بیش از تورم کشورهای خارجی است، تخلیه ذخایر بانک مرکزی و جهش‌های بزرگ نرخ ارز را به دنبال خواهد داشت.
▬ در اقتصاد داخلی نیز طیف گسترده‌ای از رویکردها و تجربیات مختلف به نرخ ارز، از برقراری نظام چند نرخی با اعمال نرخ اداری و غیرتعادلی گرفته تا تجربه یکسان‌سازی ناموفق نرخ ارز وجود دارد. سؤال مهم آن است که مجموعه این مشاهدات چه درس‌هایی را برای ما به همراه داشته است.
▬ نظریه اقتصاد در حوزه نرخ ارز، سه نوع متفاوت رفتار نرخ ارز را تفکیک می‌کند که هر سه چارچوب مطرح شده، بیانگر رفتار نرخ ارز «تعادلی» است و رفتار نرخ ارز در هر سه قالب، رفتاری تعادلی است.
▬ در پایان، پیشنهاد نگارنده آن است که با توجه به اهمیت زیاد نقش سیاست‌گذاری ارزی در عملکرد اقتصاد کلان، چه در شرایط جاری و چه در بودجه ۹۳ و نیز نوع نگاه به یکسان‌سازی نرخ ارز، همکاران اقتصاددان با گرایش‌های فکری مختلف و نیز فعالان اقتصادی، سؤالات زیر را مورد توجه و بررسی قرار داده و در مورد آن‌ها نظرات خود را ابراز کنند:

•    اول: سیاست مناسب ارزی در روزهایی که پشت سر گذاشتیم چه بود و اگر هر یک از شما در موقعیت سیاست‌گذاری قرار می‌گرفتید، چه می‌کردید و چرا؟
•    دوم: دولت در طراحی لایحه بودجه ۹۳ بهتر است چه رویکردی به نرخ ارز داشته باشد؟
•    سوم: الزامات و پیش‌نیازهای یکسان‌سازی نرخ ارز چیست و چه زمانی را برای این کار مناسب می‌دانید؟

░▒▓ دکتر محمد طبیبیان
▬ در دهه ۱۳۶۰ در اکثر کارخانه‌های کشور محصول با مواد اولیه وارد شده با ارز سهمیه‌ای تولید می‌شد و، سپس، در بازار سیاه توسط واسطه‌ها به چند برابر قیمت فروخته می‌شد.

•    در واقع، سود اصلی تولید محصول عاید واسطه‌ها می‌شد، پس، مدیران کارخانه برای تأمین هزینه‌های خود ضایعات را در بازار آزاد به فروش می‌رساندند.

▬ در همان سال‌ها، قیمت‌گذاری دولتی به گستردگی پیگیری می‌شده و مثلاً، در مورد پیکان، با وجود تولید آینه‌های بغل بهتر و مناسب‌تر در داخل هنگام تولید خودرو از آینه‌های نامناسب وارداتی استفاده می‌شده است. با وجود علم تولیدکننده به بهتر بودن آینه تولید داخل، به علت قیمت‌گذاری توسط یک نهاد دیگر و خرید آینه وارداتی با ارز دولتی امکان جایگزینی آینه داخلی وجود نداشته، فقط به این علت که استفاده از کالای داخلی قیمت را بالا برده و تورم ایجاد می‌شده است.
▬ به علت تفاوت گزاف قیمت پیکان در کارخانه و بازار، افراد، حتی، حاضر بودند پیکان را بدون درب تحویل بگیرند تا سریع‌تر آن را در بازار آزاد به فروش برسانند.
▬ بسیاری دامداری‌ها تعطیل شدند، زیرا، تولید شیر با شیر خشک و سرشیر وارداتی سود بیشتری داشت. هم‌چنین، مرغداری‌ها تعداد زیادی جوجه را زنده دفن می‌کردند، زیرا، قیمت مرغ در بازار کفاف هزینه‌های پرورش جوجه به مرغ را نمی‌داد.
▬ ارزش پول یک کشور را اختلاف تورم آن کشور با سایر کشورها تعیین می‌کند و عامل ایجاد تورم، رشد نقدینگی است. پس، راه حفظ ارزش پول کنترل نقدینگی است، نه تثبیت اداری ارزش پول.
▬ اگر کشوری نرخ ارز را ۷ تومان اعلام کرد و حاضر نشد به هر فرد مراجعه‌کننده در ازای ۷ تومان یک دلار بدهد، در حالی که در بازار آزاد هر دلار ۲۰ تومان خرید و فروش می‌شد. این امر سبب انواع مشکلات اقتصادی از جمله بروز فساد اداری و مالی خواهد شد.
▬ اگر ما عضو سازمان تجارت جهانی بودیم، به سادگی نمی‌توانستند تحریم‌های اقتصادی گسترده را بر کشور ما تحمیل کنند.
▬ سیاست کوپنی در دولت‌های گذشته به تدریج برچیده شد، حتی، تا دوره دولت اصلاحات نیز کم و بیش ادامه داشت.

░▒▓ دکتر هادی صالحی اصفهانی
▬ نرخ واقعی ارز نسبت قیمت ریالی کالای خارجی به قیمت کالای داخلی است و عامل اصلی رقابت‌پذیری تولید داخلی است.
▬ کاهش نرخ واقعی ارز تمایل افراد را به سمت خرید کالاهایی که قابل مبادله با خارج نیستند، مانند زمین و ساختمان، سوق می‌دهد.
▬ نرخ واقعی ارز در طولانی مدت از طریق عواملی چون بهره‌وری تولید و ساختار تقاضای کل قابل‌تعیین است.
▬ ممکن است با بی‌توجهی به کندی واکنش قیمت‌ها به اعمال تغییرات نرخ واقعی ارز اثراتی هم‌چون جهش ناگهانی نرخ ارز و تورم اتفاق افتند.
▬ آمارهای اواخر دهه گذشته ایران نشان می‌دهند که تولید کالاها و خدمات غیر قابل مبادله با خارج به میزان زیادی افزایش یافته است، ولی، در مقابل، تولید صنعتی و کشاورزی کاهش یافته است که این امر به بیماری هلندی معروف است.
▬ کاهش قیمت ارز با هدف کمک به تولیدکنندگان کالاهای قابل مبادله فقط با افزایش ارزش ریالی درآمد نفت باعث افزایش تقاضای کل و در نتیجه، تشدید تورم خواهد شد.
▬ پس‌انداز و سرمایه‌گذاری بخشی از دلارهای نفتی می‌تواند راه حل موثری برای ایجاد ثبات باشد، ولی، این امر به علت امکان بلوکه شدن گاه و بیگاه دارایی‌های خارجی ایران و عوامل دیگر امکان‌پذیر نیست.
▬ اگر درآمد نفت صرف افزایش قدرت رقابت تولید داخلی شود، می‌توان در زمان کاهش درآمدهای نفتی ارز جایگزین را از صادرات غیرنفتی تأمین کرد.
▬ تلاش دولت قبل برای پایین نگه داشتن نرخ اسمی ارز با چند نرخی کردن ارز و فروش دلار ارزان باعث کاهش درآمد دولت و تورم بی‌سابقه شد.
▬ بی‌توجهی به عملکرد نرخ واقعی ارز در هر دو مورد بالا و پایین رفتن درآمد نفت ضررهای بزرگی به اقتصاد ایران زده است.
▬ برای اصلاح سیاست ارزی ابتدا باید مدل درستی برای تعیین نرخ واقعی ارز تبیین شود تا از روی این مدل بتوان محدوده نرخ واقعی ارز را در یک یا دو سال پیش‌بینی کرد.
▬ با برنامه‌ریزی درست می‌توان با در دست داشتن نرخ‌های آتی ارز و تورم مسیر نرخ ارز را برای رسیدن به مقصد مشخص کرد.

•    باید در کنار سیاست‌گذاری ارزی به سایر سیاست‌های کلان نیز توجه کرد تا مجموعه این سیاست‌ها به نحو هماهنگ حرکت کنند.
مآخذ:...
هو العلیم

‌گری برنیسون در  Harward Business Review؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    اعتقاد ‌گری برنیسون به قدرت برند کرن/فری اینترنشنال (Korn/Ferry International) باعث شد او این شرکت خدمات استخدامی را وارد مسیر استراتژیک جدیدی کند؛ مسیری که منابع درآمد شرکت و نیز خدمات کشف استعدادهای مدیریتی برای مشتریان را توسعه داد. نحوه انجام این کار را از زبان خود برنیسون می‌خوانیم:

▬    اولین بار در سال ۲۰۰۱ سهام شرکت Korn/Ferry را خریداری کردم. در طول ۲۰ سال قبل از آن، در شغل‌های مختلف از جمله شراکت یک شرکت حسابداری، کارمند یک بانک سرمایه‌گذاری و مشاور تکنولوژی کار کرده بودم، اما، در آن زمان، بین این دو شغل گیر کرده بودم و وقتی فرصت‌ها را مرور کردم، Korn/Ferry را ترجیح دادم. این اتفاق درست بعد از ترکیدن حباب دات‌کام (حباب اقتصادی بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ که طی آن بازارهای سهام کشورهای صنعتی شاهد رشد سریع ناشی از بخش اینترنت و شاخه‌های آن بودند. تعدادی از شرکت‌های اینترنتی که به طور کلی، به آن‌ها شرکت‌های دات‌کام گفته می‌شد در این دوره ظهور کردند) رخ داده بود و شرایط سختی برای بسیاری از شرکت‌های امریکایی و بخصوص Korn/Ferry ایجاد شده بود و سهام شرکت به میزان قابل توجهی کاهش یافته بود. به هر حال، من جذب این برند که فکر می‌کردم خیلی قدرتمند است شده بودم و بنا بر این، مبلغ قابل توجهی را در آن سرمایه‌گذاری کردم.
▬    بعد از گذشت چند ماه با مدیرعامل شرکت دیدار کردم. به او گفتم که روند کار شرکت را دنبال کرده‌ام و فکر می‌کنم می‌توانم به آن‌ها کمک کنم. فرهنگ موجود در Korn/Ferry به فرهنگ بانک سرمایه‌گذاری که قبلاً در آن کار کرده بودم، شباهت زیادی داشت. من قصد داشتم به ایجاد تغییرات در این شرکت کمک کنم. مدیریت شرکت در اقدامی آزمایشی توافق کرد که من را به عنوان مدیر مالی منصوب کند. در اولین روز کاری در سمت جدید، تحلیلگری با من تماس گرفت و گفت «شنیده‌ام امروز اولین روز کاری شما است. می‌دانستید قرار است Korn/Ferry ورشکست شود؟» به او گفتم از این‌که اطلاع دادید تشکر می‌کنم و به کارم ادامه دادم.
▬    Korn/Ferry ورشکست نشد، اما، تا آستانه آن پیش رفت. در آن زمان این شرکت ۳۲ ساله بود و کل کسب‌وکارش مختص یافتن و معرفی مدیران سطوح بالا به شرکت‌ها بود و در ازای آن مبلغی معادل یک سوم حقوق یک سال اول فرد را دریافت می‌کرد. کسب‌وکارهای استخدامی به شدت گردشی هستند. وقتی اقتصاد ضعیف می‌شود، شرکت‌ها دیگر نیروی تازه استخدام نمی‌کنند و شرکت‌های استخدامی هم نمی‌توانند برای تغییر شرایط کاری انجام دهند. از بعد از جنگ جهانی دوم، درآمد این صنعت هر پنج سال و به طور کلی، بیش از ۲۰ درصد کاهش یافته است. بازار استخدام سمت‌های مدیریتی هم نسبتاً کوچک است، به طوری که در امریکا ارزش این بازار برای مدیران ارشد سه یا چهار میلیارد دلار بوده که آن هم عمدتاً تحت تسلط پنج شرکت بزرگ است.
▬    وقتی در سال ۲۰۰۷ به عنوان مدیرعامل انتخاب شدم، مصمم بودم که شرکت را در مسیر استراتژیک متفاوتی قرار دهم. قصد من این بود که کار را فراتر از استخدام نیرو برای شرکت‌های دیگر ارتقا دهم و به مشتریان از جنبه‌های دیگری کمک کنم و وابستگی به حق‌الزحمه این استخدام‌ها را به عنوان تنها منبع درآمد شرکت کاهش دهم. تحقق این هدف با توجه به وقوع رکود بزرگ اقتصادی در آن سال‌ها چالش بسیار بزرگی بود، اما، بعد از ۶ سال اکنون، شاهد ثمرات آن هستیم.

░▒▓ قیاسی با بخش اورژانس
▬    وقتی وارد Korn/Ferry شدم، فقط ترکیدن حباب انقلاب دات‌کام نبود که به کسب‌وکار این شرکت آسیب رسانده بود. در سال ۱۹۹۹ این شرکت به قیمت هر سهم ۱۴ دلار عرضه عمومی شده بود و این میزان به سرعت به بیش از ۴۳ دلار افزایش یافت. بنا بر این، بسیاری از سهامداران، از جمله شرکای شرکت ناگهان پول زیادی به دست آوردند، اما، این دارایی بیشتر بر اساس ارزش پولی بود نه ارزش واقعی و به همین دلیل به سرعت از بین رفت. شرکت پول به دست آمده از عرضه عمومی را صرف توسعه استراتژی دات‌کام کرده بود، اما، این استراتژی موثر واقع نشد.
▬    Korn/Ferry از سرمایه مازاد خود به سرعت خرج می‌کرد و ظرف یک سال ده‌ها میلیون دلار را از دست داد و پول نقد زیادی برای آن باقی نماند. وقتی من به شرکت پیوستم، ارزش سهام به حدود کمتر از ۵/۶ دلار به ازای هر سهم کاهش یافته و روحیه سازمان هم به شدت تخریب شده بود.
▬    طی چند سال به عنوان عضوی از تیم مدیریتی برای هدایت یک تحول عظیم در شرکت کار کردم. ما مجبور شدیم تقریباً، ۵۰ درصد نیروی کار را تعدیل کنیم و از این طریق بازپرداخت وام‌های بانکی را بپردازیم و بدهی‌هایمان را کاهش دهیم. تعدادی از دفاتر شرکت را تعطیل کردیم و ۳۷ هزار متر مربع از فضای باقیمانده را اجاره دادیم. فکر کردن در مورد ایجاد یک استراتژی جدید برای Korn/Ferry کار بسیار سختی بود، چون در آن مرحله فقط نگران بقای شرکت بودیم.
▬    با این حال، من اعتقاد داشتم باید در مورد رویکرد کسب‌وکارمان به طور گسترده‌تری فکر کنیم. بین یک شرکت استخدامی و بخش اورژانس یک بیمارستان شباهت‌هایی وجود دارد. مشتریان وقتی به سراغ ما می‌آیند که مشکل بزرگی در شرکت آن‌ها وجود داشته باشد، همان طور که افراد در مواقع اضطراری به بخش اورژانس مراجعه می‌کنند. مشتری در مواقعی با ما تماس می‌گیرد که مدیرعاملی فوت می‌کند، یک مدیر مالی باید فوراً جایگزین شود، شرکتی بخش جدیدی تاسیس کرده یا مدیری به طور غیرمنتظره در آستانه بازنشستگی قرار می‌گیرد.
▬    بخش اورژانس برای بیمارانی که وضعیت بحرانی ندارند مناسب نیست. شرکت‌های استخدامی هم چنین موقعیتی دارند، اما، همان طور که بسیاری از کسب‌وکارهای حوزه پزشکی فعالیت خود را حول توسعه بهداشت و پیشگیری از بیماری‌ها اداره می‌کنند، من هم قصد داشتم فعالیت Korn/Ferry را در همین راستا تنوع‌سازی کنم؛ یعنی، کاری انجام دهم که مشتریان ما بتوانند کلیه نیازهای خود را در مورد نیروی کار برطرف کنند و بنا بر این، فقط در مواقع بحران نباشد که با ما تماس می‌گیرند. من اعتقاد داشتم زمان دنبال کردن این استراتژی گسترده‌تر فرا رسیده است.

░▒▓ یک تهدید و یک فرصت
▬    اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر تغییر کرده است. مدیران عامل شرکت‌ها دیگر تمایلی به استخدام نیروی بیشتر ندارند و ترجیح می‌دهند از تعداد کارمندان کمتر بیشتر کار بخواهند. آن‌ها به کارمندانی نیاز دارند که صبح زود از خواب برمی‌خیزند و با اشتیاق فراوان روز کاری خود را آغاز می‌کنند. از آن‌جایی که استعدادها عمدتاً در یک جا ثابت نمی‌مانند و شرکت‌ها هم خود را با این حقیقت وفق داده‌اند، مدیریت استعداد این روزها اهمیت بسزایی پیدا کرده است. استخدام نیروی جدید بسیار هزینه‌بر است و استخدام و استعفای مداوم کارمندان می‌تواند اثر مخربی بر بهره‌وری و میزان خدمات‌دهی به مشتری داشته باشد. اگر می‌توانستیم به مشتریانمان در مدیریت استعدادهایشان کمک کنیم، به طوری که کارمندانی که به طور طبیعی سه سال در یک شرکت کار می‌کنند، سال‌های بیشتری بمانند، تأثیر آن بر سوددهی ما چشمگیر بود.
▬    همان طور که به پیشبرد استراتژی جدید فکر می‌کردیم، رشد سایت LinkedIn و اثرات آن در کسب‌وکارهای استخدامی را هم مورد بررسی قرار دادیم و متوجه شدیم با موضوع تازه‌ای روبه‌رو نیستیم. وقتی استفاده از گوگل بتدریج عمومی می‌شد، مکان‌یابی افراد در اینترنت آسان‌تر شد و البته، این امر در روند استخدام اثرات مثبتی داشت، اما، LinkedIn برای شرکت‌های استخدامی ابزار عجیبی است که هم فرصت، و هم تهدید محسوب می‌شود. تهدید آن مشخص است: مسلماً برخی شرکت‌ها با کمک نیروهای منابع انسانی خود در سایت LinkedIn متقاضیان کار را جست و جو می‌کنند و ممکن است دیگر به ما مراجعه نکنند، اما، ما فرصت موجود را هم در نظر گرفتیم. با شروع ارزیابی استعدادها، برخی از آن‌ها را از طریق پایگاه LinkedIn معرفی کردیم. این پایگاه و دیگر شبکه‌های اجتماعی کانال اضافه‌ای برای جمع‌آوری داده‌های غنی و شخصی‌شده به ما دادند که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم متخصصان را با نقش‌ها و فرهنگ‌های مناسب تطبیق دهیم.

░▒▓ توسعه قابلیت‌ها
▬    برای این‌که فراتر از عملکرد اصلیمان حرکت کنیم، باید تملک چند شرکت را به دست می‌آوردیم. Korn/Ferry در سال ۲۰۰۶ شرکت توسعه مدیریتی لومینگر (Lominger) را تحت تملک خود درآورده بود، اما، با این‌که رکود اقتصادی به اوج خود رسید، ما این روند را متوقف نکردیم و مالکیت چند شرکت را به دست آوردیم. در یک دوره ۶ ماهه که از پاییز ۲۰۰۸ شروع شد، درآمد ناخالص شرکت با کاهش ۵۰ درصدی روبه‌رو شد، اما، ما هم‌چنان قرارداد جدیدی را برای خرید یک شرکت توسعه مدیریتی دیگر به نام «موسسه بین‌المللی لور» امضا کردیم. در عمق بحران نیز یک شرکت اروپایی را در راستای تقویت قابلیت‌های ارائه مشاوره مدیریتیمان خریداری کردیم. انعقاد این قراردادها کار ساده‌ای نبود، چون در زمانی انجام می‌شد که در حال تعدیل نیرو یا کاهش حقوق کارمندان بودیم، اما، این کار برای تضمین آینده شرکت ضروری بود.
▬    خیلی از افراد درون شرکت نسبت به این استراتژی اظهار تردید می‌کردند. برخی از آن‌ها احساس می‌کردند نیازی به تغییر وجود ندارد و می‌پرسیدند «چرا این کار را انجام می‌دهیم؟ انجام این سرمایه‌گذاری‌ها چه لزومی دارد؟»، اما، از نظر من، خود برند Korn/Ferry مجوز حرکت ما به سوی این راهکارها بود. در محافل کسب‌وکار همه Korn/Ferry را می‌شناسند و می‌دانند مدیرانی که برای آن‌ها استخدام می‌کنیم، می‌توانند زندگی کاری آن‌ها را دگرگون کنند و به همین دلیل در مورد شرکت ما کنجکاوند، اما، دیگر جنبه شناخت برند ما این است که چون چهار دهه بر استخدام پست‌های مدیریتی متمرکز بوده‌ایم، برخی افراد از وسعت قابلیت‌های جدیدی که ایجاد کرده‌ایم آگاهی ندارند. بنا بر این، مجبوریم قدرت برندمان را انعطاف‌پذیرتر کنیم.
▬    اگر چه دیگر شرکت‌های مدیریت استعداد نیز برای تنوع‌سازی خدمات خود تلاش زیادی کرده‌اند، اما، Korn/Ferry تا حدی به دلیل رابطه نزدیکی که با پست‌های مدیریتی دارد، به طور منحصر به فردی در این زمینه موفق است. دارایی‌های فکری شرکت ما بی‌نظیرند و بیش از هر منبع دیگری از مدیران زیادی شناخت داریم. ما از قدرت و پتانسیل این مدیران آگاهی کامل داریم، می‌دانیم چه چیزی آن‌ها را متمایز کرده و نیز می‌دانیم که می‌خواهند مسیر شغلی خود را به کدام سمت هدایت کنند. گاهی، حتی، احساس می‌کنیم آن‌ها را بهتر از خودشان می‌شناسیم!
▬    به‌رغم چالش‌هایی که برای انتقال استراتژی‌مان به دیگران داشتیم، امروز اطمینان داریم که این روش کاملاً درست است. یک رویکرد تکه‌تکه برای خدمات استعدادمحور کافی و قابل دوام نیست. شرکت‌ها به یک شریک واقعی نیاز دارند که می‌تواند نقطه‌ها را در یک زنجیره استعداد کلی به هم متصل کند و نیازهای کل نیروی کار را مورد بررسی قرار دهد. واضح است که جنگ برای جذب استعدادها تغییر یافته است. تقاضا برای ۲۰ درصد مدیران ارشد – که نخبگان کاری محسوب می‌شوند – افزایش یافته است. پس، یک شرکت چگونه می‌تواند آن‌ها را جذب، درگیر و حفظ کند؟ این مسائل جزو اولویت‌های هر مدیرعاملی هستند. Korn/Ferry اکنون، می‌تواند پورتفوی متنوعی از مشاوره مدیریت استعدادها را ارائه دهد که تقریباً، هیچ یک از آن‌ها، حتی، ۱۰ سال پیش هم وجود نداشته‌اند.
▬    Korn/Ferry امروز دیگر صرفاً یک شرکت استخدامی بزرگ در دنیا نیست که فقط در جست و جوی پست‌های مدیریتی برای شرکت‌ها باشد، بلکه به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های مشاوره رهبری و مدیریت استعداد است که به شرکت‌ها کمک می‌کند استراتژی‌های کسب‌وکار خود را با استراتژی‌های نیروی کار مرتبط کنند و استعدادهای کاری را به عنوان یک متمایزکننده رقابتی صرف در نظر بگیرند.

░▒▓ شراکت با مشتری
▬    مشتریان ما به تحول شرکت واکنش مثبتی نشان دادند. یکی از آن‌ها یک شرکت صنایع غذایی چندملیتی است که در سال ۲۰۰۷ به ما مراجعه کرد و درآمد سالانه ۳۰۰ هزار دلاری به همراه داشت. از طریق رابطه مستحکمی که با مدیران منابع انسانی این شرکت ایجاد کردیم، آن‌ها از Korn/Ferry برای نیازهای مختلف خود استفاده کردند، از جمله دریافت مشاوره‌های مدیریتی و مدیریت استعداد در نقاط مختلف جهان. آن شرکت امروز ۶ میلیون دلار در سال برای ما درآمد دارد.
▬    همچنین، شرکت دیگری در حوزه دارو برای جذب استعدادهای خود ما را به عنوان شریکی کلیدی برگزیده و همکاری ما با یک بانک منطقه‌ای از طریق ایجاد طرح‌های توسعه‌ای جامع برای مدیران بانک و کمک به تحول ۳۶۰ درجه‌ای درون‌سازمانی آن، عملکرد بانک را به میزان قابل توجهی ارتقا داده است.
▬    در سه ماه چهارم سال ۲۰۱۳ بیش از ۴۰ درصد درآمد ما خارج از حوزه کسب‌وکار اصلی ما، یعنی، استخدام نیرو برای شرکت‌های دیگر به دست آمده است. جمع‌آوری مجموعه باارزشی از دارایی‌های فکری و راهکارهای مدیریت استعداد، به مشتریان ما کمک کرده رویکرد جامعی در این زمینه داشته باشند.
▬    در دورانی که نمی‌دانستیم با وجود مشکلات می‌توانیم بازنوآوری داشته باشیم، نگران بقای شرکت بودیم و امروز احساس می‌کنیم مسیری به سمت رشد درآمد و نیز ارتباط گسترده‌تر با مشتریان پیدا کرده‌ایم.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم

برداشت از دکتر سعد الله زارعی؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    فوران «القاعده» در استان الانبار از تغییر معادله در سطح منطقه حکایت می‌کند. سه روز پیش، «المنار» چاپ فلسطین فاش کرد که یک هیأت امنیتی امریکا به سرعت خود را به ریاض رسانده و با مقامات سعودی دیدار کرده است. ساعتی پس از این دیدار امریکایی‌ها اعلام کردند که از عملیات ارتش عراق علیه عناصر مسلح القاعده در الانبار حمایت می‌نمایند. حمایت تعجیلی امریکا بیانگر تبعیت این کشور از شرایط به وجود آمده می‌باشد، اما، این شرایط چیست؟

░▒▓ ۱
▬    تمرکز نیروهای موسوم به «داعش» در الانبار نشانه واضح ناامیدی این گروه از تحول در سوریه است و به بیان دیگر از پیروزی مطلق ارتش سوریه علیه این گروه و کشورهای غربی عربی حامی آن حکایت می‌کند. این در حالی است که این گروه در سال ۲۰۰۹ عراق را به مقصد لبنان ترک کرده و عامل درگیری‌های «فتح‌الاسلام» در اردوگاه نهرالبارد واقع در طرابلس شد. این جریان از حدود یک سال و نیم پیش با اسم جدید «دولت اسلامی عراق و شام» با هدف اسقاط نظام بشار اسد در سوریه و جایگزین کردن یک دولت فرقه‌گرا و بی‌خطر برای اسرائیل، شروع به فعالیت کرد و در یک مقطع به دستاوردهایی در دو استان شرقی «دیرالزور» و «رقه» نایل گردید.
▬    پس از آن، این گروه از «جبهه‌النصره» که عمدتاً در استان ریف دمشق و استان حلب و شمال استان حمص مستقر بود خواست که با «ابوبکر البغدادی» به عنوان امیر دولت اسلامی عراق و شام بیعت نماید که البته، این درخواست از سوی «محمد الجولانی» فرمانده النصره رد شد. وی گفت که در بیعت «ایمن الظواهری» است و ایمن‌الظواهری هم طی بیانیه‌ای از ابوبکر خواست که در محدوده الجولانی یعنی، سوریه ورود نکند. این موضوع کشمکش‌هایی را میان اجزاء القاعده پدید آورد، ولی، در عین حال، گروه داعش در سوریه از قدرت بیشتری برخوردار بود و سه استان حلب، رقه و دیرالزور جزء قلمرو این گروه به حساب می‌آمد و به این دلیل ارتش سوریه روی متلاشی کردن این گروه تمرکز کرد و طی ۷ ماه گذشته به مرور قلمرو آنان را به محاصره درآورده و ارتباطات بین استانی آنان را قطع کرد. بر این اساس گروه تروریستی داعش وقتی از به ثمر رساندن درگیری در سوریه نومید شد به استان الانبار بازگشت و در صدد برآمد تا با اعلام پیروزی در الانبار و اعلام فلوجه به عنوان پایتخت موقت امارت اسلامی، موقعیت از هم گسیخته خود را بازسازی نماید.
▬    اسناد فراوانی بیانگر آن است که شعبه عراقی القاعده -یعنی گروه ابوبکر البغدادی- از اوائل سال ۱۳۹۱ که فعالیت دوباره خود را در الانبار عراق از سر گرفت از حمایت جدی عربستان سعودی، قطر و ترکیه برخوردار بود کما این‌که به نحوی از پوشش اطلاعاتی و حفاظتی امریکا و فرانسه نیز بهره می‌برد. عربستان از یک سو از این گروه برای اسقاط دولت نوری‌مالکی و از سوی دیگر، برای اسقاط نظام سوریه استفاده می‌کرد. یک سال پیش در ماه نوامبر، «بندر بن سلطان» رئیس دستگاه امنیتی عربستان با صراحت اعلام کرد که کشورش از هر گروه مسلح که در پی اسقاط اسد و مالکی باشد حمایت مالی، سیاسی و تسلیحاتی می‌کند. این اعلام از یک سو بیانگر آن بود که برای عربستان اسقاط این دو دولت چقدر اهمیت دارد و از سوی دیگر، نشان می‌داد که نیروهای القاعده از عربستان تضمین خواسته‌اند و اعلام رسمی حمایت تسلیحاتی آنان بخشی از این تضمین بوده است. دولت آل سعود از آن زمان تاکنون، مبالغ بسیار زیادی که بعضی آن را تا ۲۰۰ میلیارد دلار هم ذکر کرده‌اند، هزینه کرده است بدون آن‌که کمترین دستاوردی داشته باشد.

░▒▓ ۲
▬    تمرکز دوباره القاعده در الانبار و بخصوص در فلوجه یک خطای فوق استراتژیک به حساب می‌آید. آنان اگر چه از اول به دلیل فاصله بسیار کم این شهر با پایتخت عراق، فلوجه را یک موقعیت ویژه به حساب می‌آوردند، ولی، نیروهای آنان در کل عراق پراکنده بودند از این رو، برخورد با آنان در فاصله سال‌های ۱۳۸۳ تا پیش از این، بسیار دشوار بود. آنان وقتی تصمیم به اعلام شهر کوچک فلوجه به عنوان پایتخت موقت خود گرفتند ناچار شدند هزاران نیروی پراکنده خود را به این شهر بکشانند. آنان با این نیروها بر بخش‌های مهمی از شهر فلوجه شامل حی‌الضباط و حی‌الملعب مسلط شدند و حالا باید این بخش‌ها را نگه دارند. در واقع، در این ماجرا سقوط یا عدم سقوط فلوجه بدون آن‌که به طور واقعی تعیین‌کننده وضعیتی باشد، برای القاعده تبدیل به یک هدف استراتژیک شده است! و از این منظر ناچار است هزاران تن از نیروهای خود را برای نگهداری این شهر به حالت آماده باش و درگیری دائمی درآورد و قدرت تحرک و عملیات در سایر مناطق را تا حد زیادی از دست بدهد. اینک نیروهای عراقی القاعده تبدیل به یک هدف آسان برای دولت نوری‌مالکی و ارتش عراق شده‌اند. دولت و ارتش عراق برای این‌که ۱۰۰ نفر از این‌ها را به دام اندازند، باید ماه‌ها تلاش می‌کردند. حالا هزاران نفر از این نیروها در یک منطقه متمرکز شده و به یک هدف آسان تبدیل شده‌اند با این وصف کاملاً پیداست که نوری مالکی بدون آن‌که به کمک نیاز داشته باشد می‌تواند به راحتی این نیروها را تار و مار کند، اما، در این میان امریکا و اروپا که تا پیش از این، از هیچ کمک و حمایتی از این جریانات اجتناب نمی‌کردند، اعلام کرده‌اند که با عملیات ارتش عراق موافق بوده و، حتی، برای سرکوب آنان کمک‌های تسلیحاتی خود را در اختیار ارتش عراق قرار می‌دهند! و حال آن‌که تا همین چند هفته قبل غربی‌ها، حتی، اطلاعات خود از تروریست‌ها را در اختیار دولت و ارتش عراق قرار نمی‌دادند و البته، اکنون، نیز بلوف می‌زنند و فقط تظاهر به حمایت از ارتش عراق می‌کنند.
▬    حدود یک ماه و نیم پیش دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی علنی خود به القاعده گفت که «شما با پول و برنامه کسانی می‌جنگید که به راحتی و در زمانی که اوضاع تغییر کند شما را می‌فروشند و، حتی، خود به جنگ شما می‌آیند». امروز همان روزی است که سید از آن سخن گفته بود. دو روز قبل از آن‌که ارتش عراق به سمت الانبار و با هدف انهدام تروریست‌های القاعده در فلوجه گسیل شود، یک هیأت امریکایی با سراسیمگی به ریاض رفته و به سران عربستان یادآور شده‌اند که همین حالا باید از حمایت از «داعش» دست بکشید، چرا که، این گروه در آستانه انهدام کامل در سوریه و عراق قرار گرفته‌اند. حدود دو ماه پیش هم جان‌کری در جریان ملاقات با مقامات ارشد سعودی در ریاض گفته بود که سیاست نظامی ما و شما در منطقه با شکست مواجه شده و لذا، نمی‌توان به سیاست تسلیح مخالفان بشار اسد ادامه داد. امریکایی‌ها در این صحنه می‌خواهند جلوی افتضاح شکست فاحش در برابر جبهه مقاومت را بگیرند، اما، چه کسی فراموش می‌کند که در همین شهریورماه گذشته امریکایی‌ها نه تنها از تسلیح گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه حمایت علنی می‌کردند، بلکه خود نیز، حتی، ساعت حمله به سوریه را تعیین کرده بودند و تنها زمانی سلاح را زمین گذاشتند که در تصاویر ماهواره‌ای و اخبار جاسوسان خود دریافتند ایران و حزب‌الله در پای قبضه‌های موشک خود آماده شلیک به سمت اهداف امریکایی و اسرائیلی هستند. در آن مقطع امریکا به طرح روسیه پناه آورد و وانمود کرد که تهدیدات جدی او روسیه را به ارائه طرحی برای خلع سلاح سوریه سوق داده و این خلع‌سلاح شرایط داخلی سوریه را برای سقوط اسد فراهم می‌کند! حالا سه ماه از آن تحلیل‌ها گذشته و مهم‌ترین گروه‌های مسلح معارض اسد از سوریه متواری شده‌اند و حلب در آستانه آزادی کامل قرار گرفته است!

░▒▓ ۳
▬    جبهه مقاومت به زودی به طور هم‌زمان در عراق و سوریه به یک پیروزی بزرگ بر ضد تروریزم و جبهه غربی-عربی پشتیبان آن دست پیدا می‌کند، این پیروزی بزرگ بسیاری از توطئه‌ها و طراحی‌ها و فتنه‌ها را خنثی می‌کند. همین امروز درگیری در فلوجه و رمادی در درجه اول درگیری تروریست‌های القاعده علیه نیروهای سنی عراق می‌باشد. درگیری گروه‌های سنی نظیر «صحوه‌ها» و عشایر با نیروهای القاعده که داعیه تأسیس امارت سنی دارند، نشان می‌دهد که ترفند و توطئه شیعی- سنی بدون درگیری در کشورهایی که از شیعه و سنی ترکیب شده‌اند، رو به پایان است. امروز دولت مالکی که ترکیبی از شیعیان، اهل سنت و اکراد عراقی است، برای نجات اهل سنت در الانبار مشغول فعالیت می‌باشد و این، موقعیت دولت نوری مالکی را در عراق تحکیم می‌بخشد و از این روست که بعضی از رقبای نوری المالکی، عملیات ارتش در الانبار را یک اقدام انتخاباتی با هدف در اکثریت قرار گرفتن دوباره فهرست مالکی تلقی کرده‌اند. مسلما ختم غائله فلوجه و رمادی که زمان آن بسیار نزدیک شده است تأثیر مضاعفی بر سوریه گذاشته و شرایط داخل لبنان را نیز بهبود می‌بخشد. بعد از خاتمه این ماجرا، امریکا، عربستان و... می‌مانند و یک شکست بزرگ که فهرست سنگینی از هزینه‌های به هدر رفته آن را همراهی می‌کند. عربستان سعودی همین الان هم از سوی اکثریت اهل سنت منطقه به عنوان عامل اصلی ناامنی در جهان اسلام شناخته می‌شود به همین دلیل طی یک ماه اخیر شاهد اقداماتی از سوی وهابیون با هدف ترمیم چهره خشن سعودی بودیم که یکی از آن‌ها «میثاق مکه» بود که در آن هرگونه اقدام تروریستی علیه مذاهب اسلامی تقبیح شده بود. جالب این است که در همان روز که «عبدالرحمن آل شیخ» مفتی اعظم سعودی پای این میثاق مودت را امضا می‌کرد، بندر بن‌سلطان رسما اعلام کرد که «حتی اگر به صرف ۲۰۰ میلیارد دلار و سال‌ها جنگیدن در سوریه و عراق برای اسقاط اسد و مالکی احتیاج باشد، عربستان از آن رویگردان نخواهد بود»! این تحولات به خوبی شکست سیاست مشترک امریکا، اسرائیل و عربستان را بر ضد جبهه مقاومت برملا می‌کند و حتماً زمینه حرکت جدید جبهه مقاومت در منطقه را فراهم می‌نماید.

░▒▓ ۴
▬    امروز حمایت از ارتش عراق در اقدام علیه تروریست‌های وهابی- تکفیری با جرأت از سوی طیف‌های مختلف مطرح می‌شود. در سطح بین‌المللی امریکایی‌ها از تحویل چندین فروند هواپیمای جنگی حساس خبر داده و روس‌ها می‌گویند ۱۵ فروند هلی‌کوپتر ویژه نظامی را به ارتش عراق تحویل داده‌اند. هم‌زمان گروه‌های مختلف عرب اهل سنت در عراق، آشکارا حمایت خود را از عملیات ارتش در الانبار بر ضد گروه‌های تروریستی اعلام کرده‌اند و در سطح ملی هم یک حمایت عمومی از سوی اهل سنت، شیعیان و اکراد از دولت و ارتش عراق مشاهده می‌شود. این موضوع هرچند در بخش‌هایی نظیر اعلام حمایت نظامی امریکا از دولت عراق غیرواقعی و ظاهرسازی است، اما، در عین حال، جدید و دارای آثار جدید می‌باشد. امروز نه فقط در عراق، بلکه در هر کشور اسلامی این احساس جدی وجود دارد که باید با تروریزم و کشورهای حامی آن مبارزه کرد و در این میان از نظر آنان دولت‌ها و ارتش‌های جبهه مقاومت از صداقت بیشتری برخوردارند. این مسأله خود یک جبهه‌بندی گسترده در جهان اسلام نه فقط علیه القاعده، بلکه علیه عربستان، امریکا، انگلیس، اسرائیل و فرانسه نیز محسوب می‌شود و در آینده آثار مهمی بر جای می‌گذارد.
مأخذ:کیهان
هو العلیم

برداشت آزاد دکتر عبدالرضا هوشنگ مهدوی؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

░▒▓ داوودخان زادوریان
▬    در دسامبر ۱۸۰۳، که فتحعلی شاه به ایروان رفته بود تا خان‌ها و سرکردگان منطقه را به ایستادگی در برابر تجاوز روس‌ها تشویق کند، داوود، خلیفه ارمنیِ کلیسای اجمیادزین، که به تازگی از سفر ایتالیا و ملاقات با پاپ برگشته بود، شمه‌ای درباره عظمت ناپلئون و پیروزی‌های درخشان وی در اروپا گفت و فتحعلی شاه را به نوشتن نامه‌ای به ناپلئون، و هم پیمانی با فرانسه تشویق کرد.
▬    نامه فتحعلی شاه را دو بازرگان ارمنی پنهانی به فرانسه بردند و پاسخ آن را در فوریه ۱۸۰۴ به تهران آوردند. ناپلئون در نامه خود به برقراری روابط دوستانه میان دو کشور اظهار علاقه و پیشنهاد کرده بود که ایران و فرانسه از دو سو به روسیه حمله کنند و کار این دولت قلدر و زورگو را بسازند. مکاتبات ناپلئون و فتحعلی‌شاه که در آرشیو وزارت امور خارجه موجود است زمینه اتحاد دو کشور را فراهم کرد و به امضای عهدنامه فین‌کن اشتاین در ۴ مه ۱۸۰۷ انجامید.
▬    شوربختانه، در نتیجه، تغییر سیاست ناپلئون و انعقاد پیمان تیلسیت با تزار روسیه ایران در جنگ در قفقاز تنها ماند و پس از شکست، ناگزیر از امضای عهدنامه گلستان در ۱۲ اکتبر ۱۸۱۳ و دست کشیدن از هفده شهر قفقاز شد و از هر گونه ادعایی نسبت به گرجستان و داغستان و مینگرلی و آبخازی و شیشنه (چچن) چشم پوشید. فتحعلی شاه در نتیجه، ناآگاهی و خوش‌باوری می‌پنداشت که خواهد توانست با ملایمت و دوستی، روس‌ها را وادار به پس، دادن بخشی از سرزمین‌ها در قفقاز کند. از این رو، در مه ۱۸۱۴، میرزا ابوالحسن خان شیرازی را با دو زنجیر فیل و هدایای گران‌بها به روسیه فرستاد، ولی، تلاش‌های میرزا ابوالحسن به جایی نرسید. فتحعلی شاه نومید نشد و به تصور این‌که لویی هجدهم، پادشاه جدید فرانسه، قدرت و نفوذ ناپلئون را دارد و می‌تواند به سود او نزد روس‌ها اقدام کند، در بهار ۱۸۱۶ یک شاهزاده ارمنی به نام داوودخان زادوریان را، که زبان فرانسه می‌دانست، به پاریس فرستاد و از پادشاه فرانسه درخواست میانجیگری کرد. میرزا داوودخان در ژوئن ۱۸۱۶ به پاریس رسید، اما، لویی هجدهم، که خود دست نشانده متفقین بود، نمی‌توانست در چنین کار مهمی دخالت کند و نظر خود را به روس‌های پیروز بقبولاند. بنا بر این، به بهانه این‌که سفیر ایران استوارنامه ندارد از پذیرفتن وی خودداری کرد و به نامه فتحعلی شاه پاسخی نداد.
▬    ده سال بعد، در ژوئن ۱۸۲۶، که دوره دوم جنگ‌های ایران و روسیه بی‌اعلام رسمی آغاز شده و عباس میرزا با یورش به سپاهیان روس توانسته بود لنکران و طالش را آزاد و قلعه شیشه (شوشی) را محاصره کند، اهالی گنجه نیز قیام کردند، همه سربازان در پادگان روسی آن شهر را کشتند و ارتش ایران به آسانی توانست آن شهر را بگشاید و مورد استقبال اهالی آن قرار گیرد. قیام و شورش به سراسر نقاط مسلمان نشین قفقاز سرایت کرد و کوه‌نشینان داغستان سربازان روس را مورد حمله و کشتار قرار دادند. ایرانیان در ظرف سه هفته توانستند بیشتر نقاطی را که بر پایه عهدنامه گلستان به روس‌ها تسلیم کرده بودند به کمک اهالی محل پس، بگیرند.
▬    این پیروزی‌های سریع نظامی باعث خوشحالی فراوان زمامداران ایران شد، ولی، چون فتحعلی‌شاه تجربه تلخی از ادامه دادن جنگ با روس‌ها داشت تصمیم گرفت از پیروزی‌هایی که نصیبش شده بود بهره‌برداری و هرچه زودتر با روس‌ها صلح کند. از این رو، در اوت ۱۸۲۶، داوودخان زادوریان را یک بار دیگر با عنوان سفیر فوق‌العاده به سن پترزبورگ فرستاد تا زمینه گفت‌وگوهای صلح را فراهم کند.
▬    به علت مخالفت ژنرال یرمولوف، فرمانده سپاه روسیه در قفقاز، با عبور داوودخان، سفیر ایران ناگزیر شد از راه عثمانی و لهستان عازم مأموریتش شود. در استانبول، داوودخان با سفیر اتریش دیدار و از وی خواست اقدام کند تا دولت متبوعش میان ایران و روسیه میانجیگری کند. به پیشنهاد سفیر اتریش داوودخان در ۱۷ اکتبر ۱۸۲۶ نامه‌ای به پرنس مترنیخ، صدر اعظم آن کشور نوشت و ضمن تشریح اختلافات ایران و روسیه تقاضا کرد دولت اتریش در این زمینه میانجیگری کند.
▬    داوودخان مدتی در استانبول منتظر پاسخ صدراعظم اتریش ماند، ولی، چون پاسخی نرسید ناچار عازم لهستان شد تا از آن‌جا به سن پترزبورگ برود. او نامه‌ای هم از عباس میرزا خطاب به پرنس کنستانتین، برادر تزار و نایب‌السلطنه لهستان داشت که میانجیگری وی را درخواست کرده بود.
▬    در دسامبر ۱۸۲۶، گراف نسلرود، وزیر خارجه روسیه، به وسیله مأموران مرزی به آگاهی سفیر ایران رساند که چون گفت‌وگوهای مربوط به متارکه جنگ را فرماندهان نظامی دو کشور آغاز کرده‌اند، بنا بر این، آمدن وی به سن پترزبورگ ضرورتی ندارد و به این سان جلوی ورود داوودخان به خاک روسیه را گرفت و داوودخان به ایران بازگشت. علت واقعی پاسخ منفی روس‌ها این بود که در همان هنگام ژنرال یرمولوف سازمان نظامی خود را به سرعت اصلاح کرده و از تأخیر عباس میرزا در تصرف قلعه شیشه بهره گرفته و با نیرویی پنجاه هزار نفری و تازه نفس دست به حمله متقابل زده بود. این یورش به شکست‌های پی‌درپی و هزیمت ارتش ایران به سوی ارس و گشوده شدن تبریز به دست نیروهای روسی و سرانجام، امضای عهدنامه ننگین ترکمانچای در یک‌شنبه بیست بهمن ۱۲۰۶ (۱۰ فوریه ۱۸۲۸) انجامید.
▬    میرزا تقی‌خان امیرکبیر در دوران سه ساله صدارتش (۱۸۴۸-۱۸۵۱) از جمله اقدامات اصلاحی که به عمل آورد، تجدید سازمان ارتش بود. از آن رو که از رفت و آمده‌ای هیأت‌های نظامی فرانسوی و انگلیسی به ایران نتیجه‌ای به دست نیامده بود امیرکبیر تصمیم گرفت یک مدرسه نظامی (پلی تکنیک) در تهران برپا و معلمان و مربیان نظامی از کشورهای بی‌طرف برای آموزش افسران و کارکنان در ارتش استخدام کند. به این منظور طرح تاسیس دارالفنون را تهیه کرد و در تابستان ۱۸۵۱ جان داوودخان ارمنی، مترجم دربار، را همراه با رفائیل خان آسوری به اتریش فرستاد تا از آن کشور که منافع مستقیم در ایران نداشت شماری معلم و مربی نظامی استخدام کند.
▬    دولت انگلستان، که نمی‌خواست پای دیگر دولت‌ها به ایران گشوده شود، دست به کارشکنی زد و کلنل شیل، وزیرمختار آن کشور در تهران، بسیار کوشید تا امیرکبیر را از این فکر منصرف کند، ولی، امیر زیر بار نرفت و همین، وزیرمختار انگلیس را سخت ناخرسند کرد و سبب شد که کلنل شیل با ملکه مادر شاه و دیگر توطئه‌گران بر ضد امیر هم داستان شود.
▬    جان داوود خان در وین ترتیب استخدام ۶ افسر اتریش را به عنوان مربیان نظامی داد و آن هیأت به ریاست کاپیتان کرشیش چند روز پس از برکناری امیرکبیر از مقام صدارت وارد تهران شد. امیر جان داوودخان را فراخواند و گفت: «به دستور من این نمسه‌ای‌های بیچاره به ایران آمده‌اند. اگر هنوز مقتدر بودم وسیله آسایش آن‌ها را فراهم می‌کردم. حال می‌ترسم به آن‌ها بد بگذرد. تو سعی کن به قدری که در قوّه داری زندگانی را برای آن‌ها آسان کن». پیش‌بینی امیر درست بود و هیأت اتریشی پس از قتل امیر مورد بی‌اعتنایی قرار گرفت و به محض این‌که مدت قراردادشان به پایان رسید به خدمتشان پایان داده شد و روانه اتریش گردیدند.
▬    جان داوودخان در ۱۸۵۲ رایزن سفارت ایران در سن پترزبورگ شد و به روسیه رفت و در ۱۸۵۹، پس از پایان مأموریت، به تهران بازگشت و چند ماه بعد، از سوی ناصرالدین شاه حامل نشان درجه یک برای فرانسوا ژوزف، امپراتور اتریش، گردید. در بازگشت از وین نیز نشانی از امپراتور اتریش برای ناصرالدین شاه آورد و مترجم اول دربار شد.
▬    از دیگر کارهای اصلاحی امیرکبیر تاسیس سفارتخانه‌های دائم در پایتخت‌های بزرگ جهانِ آن روز بود: لندن، سن پترزبورگ و قسطنطنیه. پس از کشته شدن امیرکبیر، گشایش سفارتخانه در دیگر پایتخت‌های اروپایی دنبال شد، ولی، ناصرالدین شاه در فرستادن سفیر به کشورهای مسیحی با دشواری روبه رو شد. رجال سیاسی و کارمندان بلندپایه وزارت امور خارجه رغبتی به رفتن به مأموریت در کشورهای مسیحی نشان نمی‌دادند و از بردن همسرانشان به آن کشورها اکراه داشتند. از این رو، ناصرالدین شاه ناچار شد از شخصیت‌های ارمنی و آسوری و حتی، ایتالیایی استفاده کند که به زبان‌های بیگانه مسلط بودند.

░▒▓ میرزا ملکم خان ناظم الدوله
▬    نامدارترین سفیر ارمنی، میرزا ملکم خان ناظم الدوله است که هجده سال سفارت ایران در لندن را عهده دار بوده و برخی کسان او را «پدر مشروطیت ایران» خوانده‌اند. ملکم از ارمنیان جلفای اصفهان و پسر میرزا یعقوب (یاکوپ) بود که اسلام آورده و به مقاماتی نیز رسیده بود. ملکم در ۱۸۳۳ میلادی در جلفای اصفهان زاده شده و پدرش در ۱۸۴۳ او را در ده سالگی به پاریس فرستاده بود. وی از هشت دانش آموز مانند میرزا حسین خان سپه‌سالار و برادرش یحیی‌خان بود که به هنگام صدارت حاجی میرزا آقاسی برای تحصیل در رشته‌های گوناگون به فرانسه، ایتالیا و روسیه فرستاده شدند و چند تن از آنان بعدها به مقامات بالا رسیدند. ملکم در پاریس پس از پایان تحصیلات متوسطه به آموختن فیزیک و مهندسی رو کرد و پس از بازگشت به ایران، در ۱۸۵۳، نخستین خط تلگراف را در ایران دایر کرد و در دارالفنون، به معلمی و مترجمی پرداخت. سپس، در ۱۸۵۵، مترجم وزارت امور خارجه شد و یک سال بعد، در نوامبر ۱۸۵۶، در گرماگرم جنگ ایران و انگلیس بر سر مسأله هرات، همراه با هیأت نمایندگی ایران به ریاست فرّخ‌خان امین‌الملک غفاری برای مذاکره درباره قرارداد صلح با انگلستان به پاریس رفت. آن گفت‌وگوها به بسته شدن عهدنامه صلح پاریس در ۴ مارس ۱۸۵۷ و چشم‌پوشی ایران از هرگونه ادعا نسبت به هرات و افغانستان انجامید.
▬    در این سفر، ملکم به عضویت سازمان فراماسونری درآمد و پس از بازگشت به ایران، در اواخر صدارت میرزا آقاخان نوری، با اجازه ناصرالدین شاه در تهران فراموش‌خانه را برپا کرد و شماری از اعیان و شاهزادگان و برخی از جوانان روشن‌فکر که در دارالفنون تحصیل می‌کردند، وارد مجمع شدند و وی آنان را به آزادی‌خواهی و جمهوریت‌خواهی فرا می‌خواند. فراموش‌خانه هفت سال به گونه پنهان دایر بود و داوطلبان ورود به مجمع و اعضای جمعیت مبلغی به عنوان حق عضویت می‌پرداختند و از آنان خواسته می‌شد که رازنگهدار باشند.
▬    کم‌کم این راز پنهان آشکار شد و مطالب مطرح شده در انجمن به گوش ناصرالدین شاه رسید و از شنیدن آن بسیار نگران شد و بی‌درنگ فرمان برچیده شدن فراموش‌خانه و دستگیری اعضای آن را داد. در فرمان شاه آمده بود که در صورت تجدید فعالیت فراموش‌خانه مجازات‌های سختی درباره مؤسسان و اعضای آن اجرا خواهد شد. به این سان ملکم خان و پدرش میرزا یعقوب سازمان فراموش‌خانه را برچیدند و ناصرالدین شاه به دارالفنون بدگمان و یکسره از این مرکز علمی دلسرد شد. ملکم خان را نیز به بغداد تبعید کردند، ولی، ملکم خان پس از چندی به پشتیبانی میرزا حسین خان مشیرالدوله، وزیرمختار ایران در عثمانی، مورد عفو قرار گرفت و به استانبول رفت. ملکم در سفارت ایران اقامت گزید و در نوامبر ۱۸۶۳، مأمور کنسولگری در مصر شد و به قاهره رفت، ولی، از این مأموریت دلشاد نبود و پس از چندی به استانبول بازگشت و میرزا حسین خان او را به سمت مستشار سفارت منصوب کرد. هنگامی که میرزا حسین خان در ۱۸۷۱ به صدارت رسید ملکم را از استانبول فراخواند و مقام مشاور صدراعظم را به او داد.

▓ مأموریت‌های ملکم خان
▬    پیشرفت‌های ملکم از هنگام سفارت و صدارت میرزا حسین خان آغاز شد. یک سال بعد، میرزا حسین خان به وی عنوان «سفیر کبیر کل فرنگستان» داد و با لقب ناظم الملک و نشان تمثال همایون از درجه اول به لندن فرستاد، ولی، هنگامی که دانست دربارهای اروپایی چنین سمتی را به رسمیت نمی‌شناسند و ملکم را نمی‌پذیرند عنوان او را به وزیرمختاری در انگلستان تغییر داد.
▬    یکی از مأموریت‌های ملکم این بود که درباره سفر ناصرالدین شاه به اروپا با دربارهای اروپایی گفت‌وگو کند و قرار پذیرایی از شاه را با دربارهای دیگر دولت‌ها بگذارد. ملکم این مأموریت را به خوبی انجام داد و در همه کشورهای اروپایی از شاه ایران پذیرایی باشکوه به عمل آمد.
▬    ملکم از ۱۸۷۲ تا ۱۸۹۱ به مدت هجده سال وزیرمختار ایران در لندن بود و با مهارت و زیرکی گزارش‌هایی درباره وضع حکومت در انگلستان و حاکمیت قانون برای ناصرالدین شاه می‌فرستاد تا شاید او را به راه دادن آزادی‌های سیاسی و اصلاحات در ایران بیندازد.
▬    وی در ۱۸۷۸ از سوی دولت ایران مأمور شرکت در کنگره برلین شد و پس از پایان مأموریت، به مقام سفیر کبیر، عنوان پرنس و لقب جناب اشرف دست یافت. ملکم در طول سفارت در لندن برادر خود، میکائیل خان، را که درجه سرتیپی افتخاری داشت به سمت نایب اول سفارت گماشت و دو برادر خدمات شایانی به ناصرالدین شاه و دولت ایران کردند، ولی، در اواخر مأموریت در لندن، میان ملکم و میرزاعلی اصغرخان اتابک، صدراعظم وقت، بر سر مسأله امتیاز بخت آزمایی (لاتاری) اختلاف افتاد و اتابک ناصرالدین شاه را وادار ساخت حکم عزل ملکم را در مارس ۱۸۹۱ امضا کند. ملکم از بازگشت به ایران خودداری کرد و در لندن با کمک سید جمال‌الدین اسدآبادی به انتشار روزنامه قانون دست زد که در شماره‌های آن از حکومت قانون و مشروطیت طرفداری می‌شد و آن‌ها را پنهانی به ایران می‌فرستاد که تأثیر بسزایی در روشنگری جوانان ایرانی داشت.
▬    پس از کشته شدن ناصرالدین شاه در مه ۱۸۹۶ و تاج‌گذاری مظفّرالدین شاه، شاه جدید در ۱۹۰۰ برای نخستین بار به اروپا رفت. ملکم در پاریس به حضور شاه رسید و وی را راضی کرد کاری به وی بدهد. مظفّرالدین شاه او را ملقّب به ناظم الدوله کرد و به وزیرمختاری در ایتالیا گماشت. آخرین مأموریت ملکم نزدیک به ۹ سال طول کشید و وی در سال ۱۹۰۸، در ۷۷ سالگی، در لوزان سوئیس، درگذشت.

░▒▓ نریمان خان قوام‌السلطنه؛ وزیر صنایع ناصرالدین‌شاه
▬    نریمان خان قوام‌السلطنه، پسر سلیمان خان سهام الدوله و برادر جهانگیرخان، وزیر صنایع ناصرالدین شاه بود. او تحصیلات خود را در رشته نظامی در دارالفنون به پایان رساند و در ۱۸۵۲ به سمت نایب آجودان باشی منصوب گردید و پس از چندی، چون به زبان فرانسه مسلط بود در شمار مترجمان وزارت امور خارجه درآمد.
▬    در ۱۸۵۶، که جنگ ایران و انگلیس بر سر مسأله هرات آغاز شد و ناصرالدین شاه می‌خواست هرچه زودتر به این جنگ پایان دهد، نریمان خان به سمت نایب سفارت تعیین و همراه فرّخ خان امین الملک به پاریس فرستاده شد. پس از امضای عهدنامه پاریس در ۴ مارس ۱۸۵۷، فرّخ خان نریمان خان را به تهران فرستاد تا عهدنامه را به امضای ناصرالدین شاه و صدراعظم نوری برساند. شاه و صدراعظم بی‌درنگ عهدنامه را امضا و به وسیله جهانگیرخان سرتیپ، برادر نریمان خان، به بغداد فرستادند تا هرچه زودتر آن را با نمایندگان انگلیس مبادله کند.
▬    پس از این مأموریت، نریمان خان به سرعت ترقی کرد و درجه سرتیپی افتخاری یافت. در ۱۸۵۹، که میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپه‌سالار بعدی) وزیرمختار در دربار عثمانی شد، نریمان خان با سمت مستشار سفارت با وزیرمختار به استانبول رفت و جز مدتی که در ۱۸۷۳ کنسول ایران در مصر بود تا سال ۱۸۸۰ با سمت مستشاری آن سفارت خدمت کرد.
▬    یک سال بعد، نریمان خان به سمت وزیرمختار در اتریش منصوب شد و تا ۱۸۹۸ به مدت ۲۵ سال با داشتن لقب قوام‌السلطنه در آن سمت باقی بود. در اوت ۱۸۹۱، ناصرالدین شاه ساختمان راه شوسه از جلفا به تهران را با میانجیگری نظرآقا وزیرمختار در پاریس و نریمان خان وزیرمختار در وین به یک شرکت بلژیکی واگذار کرد. نریمان خان به تهران آمد و برای به امضا رساندن قرارداد تلاش بسیار کرد و سپس، به محل مأموریتش برگشت و از این راه پول خوبی به جیب زد.
▬    مخبرالسلطنه در سفرنامه مکه می‌نویسد: «قوام‌السلطنه از ارامنه مهاجر مردی است دست و دل‌باز و خوش پذیرایی که عیوب ملکم را ندارد».

░▒▓ نظرآقا یمین السلطنه
▬    نظرآقا یمین السلطنه، کاردار و، سپس، وزیرمختار ایران در پاریس، هر چند از آسوری‌های ارومیه بوده نامش بیشتر در شمار سفیران ارمنی در دوران قاجار آمده است. وی، که از کارمندان بلندپایه وزارت امور خارجه بود، در ۱۸۲۸ میلادی، در ارومیه، زاده شد و در جوانی، به استانبول رفت و در مدرسه کشیش‌های لازاریست، به تحصیل پرداخت و پس از فراغت از تحصیل، به تهران آمد و در مدرسه دارالفنون، معلم تاریخ و جغرافیا شد.
▬    نظرآقا در ۱۸۵۵ با سمت نایب دوم سفارت ایران در سن پترزبورگ به روسیه رفت و در ۱۸۵۹، که حسنعلی خان امیرنظام گروسی به وزیرمختاری در پاریس و لندن رسید، نظرآقا را با سمت نایب اولی همراه خود به پاریس برد و تا ۱۸۶۶، که امیرنظام با همه اعضای سفارت به تهران بازگشت، نظرآقا در پاریس بود و، سپس، در وزارت امور خارجه به کار پرداخت. سه سال بعد، به جای یوسف خان مستشارالدوله به سمت کاردار در پاریس منصوب و روانه محل مأموریت شد. در ۱۸۷۳، کارداری او تبدیل به وزیرمختاری گردید و سالیان دراز، وزیرمختار ایران در پاریس بود. نظرآقا در ۱۸۹۳ ملقّب به یمین السلطنه شد و بر روی هم نزدیک به ۲۶ سال با سمت‌های گوناگون در فرانسه مأموریت داشت. نظرآقا در ۱۹۰۴ در پاریس درگذشت.

░▒▓ آوانس خان ماسحیان
▬    آخرین سفیر ارمنی در دوران قاجار آوانس خان ماسحیان ملقّب به مساعدالسلطنه بود که چند سال ریاست دارالترجمه وزارت امور خارجه را به عهده داشت و از ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۶ نایب اول سفارت ایران در برلین بود و در ۱۹۱۲، به وزیرمختاری در برلین رسید، ولی، در ۱۹۱۵، که جنگ جهانی اول آغاز شده بود، از آن رو که آلمانی‌ها به علت ارمنی بودن آوانس خان به او خوش‌بین نبودند تغییر سمت او را از دولت ایران خواستند و دولت ایران آوانس خان را به تهران فرا خواند. آوانس خان در دوره ششم از سوی ارمنیان جنوب به نمایندگی در مجلس شورای ملی برگزیده شد، ولی، یک سال بعد، در شهریور ۱۳۰۶، به وزیرمختاری ایران در لندن منصوب شد. این مأموریت پس از آن صورت گرفت که دولت شوروی ژاک داوتیان ارمنی را با سمت سفیر به ایران فرستاد و انگلیسی‌ها برای این‌که ارمنیان را به سوی خود جلب و تعادلی در افکار آنان پدید آورند، به دولت ایران فشار آوردند که آوانس‌خان را به لندن بفرستد. آوانس خان تا شهریور ۱۳۰۸ در لندن انجام وظیفه می‌کرد و سپس، وزیرمختار در ژاپن شد، ولی، در میانه سال ۱۳۱۰ خورشیدی به تهران فراخوانده شد و در راه بازگشت، در شهر خاربین، درگذشت.
▬    آوانس خان احاطه کاملی به زبان‌های ارمنی، انگلیسی، فارسی، فرانسه و آلمانی داشت و ترجمه‌هایی که از نوشته‌های شکسپیر کرده است از جمله آثار برجسته ادبی در زبان ارمنی به شمار می‌رود. او هم‌چنین، برخی از آثار شکسپیر و سفرنامه برادران شرلی به ایران را به فارسی ترجمه کرده و بخشی از شاهنامه فردوسی را به زبان ارمنی به نظم درآورده است.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم