برداشت آزاد از زومیت؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ نسل اول هوش مصنوعی بر پایه منطق ماشینی بود که از انسان بهش میرسید؛ ... نسل دوم بر پایه یادگیری ماشینی که از یک مجموعه داده ها و اطلاعات اولیه لازمه استفاده کنه؛ ... نسل سوم بر پایه خودسازگاری ماشین و استدلال منطقی...چه شود ...! آیا هوش مصنوعی بر جهان تسلط مییابد؟
▬ هوش مصنوعی به بخش جداییناپذیر دنیای فناوری تبدیل شده است. البته، گسترش این فناوری جذاب نگرانیهای خاص خود را نیز دارد. الیزر یودکوسکی، محقق مؤسسهٔ تحقیقاتی هوش ماشینی، اعتقاد جالبی دربارهٔ هوش مصنوعی دارد. او میگوید: هوش مصنوعی از شما متنفر نیست. او عاشق شما هم نخواهد بود. شما فقط از اتمهایی ساخته شدهاید که هوش مصنوعی میتواند برای کار دیگر از آنها استفاده کند.
▬ تا پنجاه یا صد سال آینده، هوش مصنوعی دانشی بیش از کل جمعیت جهان خواهد داشت. در آن زمان، این هوش میتواند هر نشانهٔ متصلی را در جهان کنترل کند. محققانِ پیشگام در حوزهٔ هوش مصنوعی، آن زمان را دورانی میدانند که این هوش به فرمانروای بیرقیب جهان تبدیل خواهد شد.
▬ بهنظر شما وقتی ماشینها در هوش عمومی از انسانها برتر شوند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ دستیارهای مصنوعی در آن زمان ما را نجات خواهند داد یا موجب نابودی میشوند؟ نیک بوستروم پایههای درک آیندهٔ انسانها و زندگی هوشمند را در این زمینه بنا نهاده است. مغز انسان ظرفیتهایی دارد که مغز دیگر موجودات از آنها بیبهره هستند. به خاطر همین ظرفیتها هم، گونهٔ بشر موقعیت برتر را در جهان دارد.
▬ طبق تعریف گفتهشده، اگر هوش مصنوعی مغز انسان را در حوزههایی پشتسر بگذارد، به فرمانروای بسیار قدرتمندی تبدیل خواهد شد که احتمالاً، فراتر از اختیار ما عمل میکند. به همینترتیب، همانطورکه سرنوشت بسیاری از حیوانها بیش از خودشان به عملکرد گونهٔ برتر، یعنی، انسان، بستگی دارد، سرنوشت آیندهٔ انسانها نیز به هوش برتر وابسته خواهد بود.
▀█▄ هوش مصنوعی
▬ دراینمیان، انسانها یک برتری دارند و آن این است که حرکت اول را در این نبرد انجام میدهند. در واقع، مشکل اصلی، مهار پیشرفت این هوش است. مهندسیکردن وضعیتی برای بهترکردن رشد سریع هوش مصنوعی، مسألهٔ پیش روی انسانها خواهد بود.
▬ تحقیقات نشان میدهد هوش مصنوعی تا پایان این قرن، به اندازهٔ انسان هوشمند خواهد شد. بوستروم اعتقاد دارد سرعت رشد این هوش بسیار سریع است و قطعاً پس از این قرن، جای انسان را خواهد گرفت. به گفتهٔ او، هوش مصنوعی نباید در برنامههای پیشرفتی انسانها باشد. بوستروم فیلسوفی تکنولوژیست است و توصیه میکند انسانها به آنچه درحالساختش هستند، نگاه دقیقتری بیندازند. دنیایی که ماشینهای متفکر ادارهاش میکنند، از دیدگاه او خطرناک خواهد بود. به بیاندیگر، این ماشینهای هوشمند در آینده حافظ ارزشهای ما خواهند بود یا ارزشهای مخصوص خودشان را دارند؟
▀█▄ مسأله بحرانی، توان و ظرفیت هوش مصنوعی است
▬ مکس تگمارک، فیزیکدان و کیهانشناس دانشگاه MIT، در مصاحبهای به مشکلات توسعهٔ هوش مصنوعی اشاره میکند. از منظر او، باید عواقب مخفی ساختِ هوش کاملاً توانا را درنظر بگیریم. به اعتقاد تگمارک، هوش مصنوعی برای تخریب دنیا به شیطانیبودن یا قرارداشتن در حالت رباتیک خاص نیاز ندارد. در واقع، او مشکل اصلی هوش مصنوعی را اهداف خرابکارانه نمیداند و تنها، توان فراوان تفکر است که او را نگران میکند. هوش مصنوعی قوی در رسیدن به اهدافش بسیار خوب عمل میکند. مشکل وقتی ایجاد میشود که اهداف او با اهداف ما همخوانی ندارد.
▬ دن براون، نویسندهٔ کتاب راز داوینچی، نیز اعتقاد دارد هوش مصنوعی روی عقیدهها و دیدگاههای انسانها دربارهٔ خدا و دین هم تأثیرگذار خواهد بود. ایلان ماسک هم پیشازاین گفته بود هوش مصنوعیِ بیشازحد قدرتمند گونهٔ انسان را ازبین خواهد برد.
▀█▄ هوش مصنوعی
▬ سوزان اشنایدر، محقق دیگر این حوزه از دانشگاه کنتیکت معتقد است نوع بسیار پیشرفتهای از هوش مصنوعی هماکنون، نیز وجود دارد. به گفتهٔ او، این هوش مصنوعی از سالهای بسیار دور وجود داشته است. اشنایدر دراینباره میگوید: من معتقدم پیشرفتهترین جوامع بیگانه ساختار زیستی ندارد. در واقع، پیچیدهترین تمدنها فراتر از خصوصیات ذاتی هستند و فرمی در شکل هوش مصنوعی یا سوپرهوش بیگانهای دارند.
▬ بههرحال آنچه گفته شد، پیشبینیها و هشدارهای متخصصان فعال در حوزهٔ فناوری بودند. شاید برخی مردم با این پیشبینیها مخالف باشند و برخی دیگر نیز آیندهای ترسناکتر برای انسان متصور شوند. نمونهای از این آیندهٔ ترسناک، در فیلم من ربات با بازی ویل اسمیث نشان داده شد. در داستان این فیلم که در سال ۲۰۳۵ روایت میشود، رباتهای انساننما به بخشی جدانشدنی از زندگی انسانها تبدیل شدهاند. این رباتها با هوش مصنوعی جامع مدیریت میشوند. ویل اسمیث نقش کارآگاه دل اسپونر را در این فیلم بازی میکند که از رباتها تنفر دارد. این تنفر نیز در حادثهای رانندگی ایجاد میشود که ربات ناجی، او را به جای دختری دوازدهساله نجات میدهد. ربات با تخمین بخت بیشتر نجات اسپونر، کودک را رها میکند. در پایان این فیلم، رباتهای انساننما باهم متحد میشوند تا جهان را به سلطه درآورند.
▬ این آیندهی هوش مصنوعی خواهد بود؟ ماشینها به قدری قدرتمند میشوند که ظرفیتهایی بیش از گونهی انسان داشته باشند؟ فراموش نکنید اینجا بحث بر توان شکل میگیرد. بیشک، رایانهها قدرتمند هستند و همین امروز نیز پاسخ بسیاری از سؤالات را سریعتر از انسان میدهند؛ اما، توان و ظرفیتهای آنها هم بیش از انسان است؟ این سؤال نگرانی افراد بسیاری دربارهی آیندهی هوش مصنوعی را شکل میدهد.
مآخذ:...
هو العلیم
سلام بر استاد بزرگوار
این موضوع، دغدغه ذهنی من هم هست. جای تامل دارد. به نظرم ممکن است که طبیعت (به معنای عام) بتواند بر انسان های ضعیف غلبه کند اما هرچه باشد، اراده آن، حاصل از اراده انسان است.