دکتر حامد حاجیحیدری؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ قضیه: برای مدتهای مدید، نامزدهای انتخاباتی ما، اغلب، کسانی بودهاند که فعالان و جناحهای سیاسی به هر ترتیب، بر سر آنها توافق میکردهاند؛ چه آنها که نهایتاً رأی آوردند و خصوصاً آنها که رأی نیاوردند. و حالا، به نظر میرسد که مردم بیش از هر زمان دیگر ولع آن را دارند که گزینهای در دست داشته باشند که صرفاً محصول توافق جناحهای سیاسی نباشد. او باید عمیقاً درکی مستدل از گذشته و آینده ما داشته باشد، و این درک را با مردم به اشتراک گذاشته و مردم، با ایمان به راهیابیهای او، به وی رأی دهند. اتحاد ملی یا به قول آن آقا، آشتی ملی، با چانهزنی احزاب بر سر سرپوش گذاشتن به ننگ هشتاد و هشت به دست نمیآید، بلکه با مستدل شدن مسیر سیاسی حاصل خواهد شد.
▬ تز ۱. لزومی ندارد که نامزد انتخاباتی ۱۴۰۰ صاحب تحصیلات خیلی عالی باشد؛ ولی باید «همهچیزدان» باشد و دیدی جامع به روندهای جاری و آتیه ملت ارائه دهد که عمیقاً موثق و قابل اعتماد باشد، و مسلح به غریزهای باشد که به او کمک کند تا مردم را درک نماید و به پرسشهای ذهنی نوع آنها پاسخ دهد. این، آن چیزی است که در صدر قوه مجریه، لااقل پس از دوره «هیچ کس برای من آقای هاشمی نمیشود»، کمتر ملاحظه شده است، و کشور خواهان چنین شخصیتی در صدر قوه اجرایی است. هر چند که تاریخ نشان نمیدهد که چنین سیاستمدارانی بسیار باشند و لزوماً هر ملت در هر دورهای یکی از آنها در چنته داشته باشد. ایجاد یک «کارگان/رپرتوار» یا یک آلبوم همساز و موزون از قطعات هماهنگ و خوب چیده شده در یک شخصیت، چیزی است که سیاست امروز جهان کمتر از آن بهرهمند است، ولی ملت ایران به یاد سالهای انقلاب و جنگ، دوست دارد که بر صدر کرسی ریاست جمهوری خود چنین شخصیت جامعالاطرافی را ببیند.
▬ تز ۲. مقصود این است که نشان دهیم، این قسم از سیاست مؤثر «کارگان سیاسی» را باید با مداومت در درک اصول و پایبندی به آنها به دست آورد. کسب این «کارگان سیاسی»، شبیه به یادگیری مهارتهای هنری صنایع دستی است؛ بدین ترتیب که مدام آموخته و آزمون و پالایش میشود و این روند در طول زمان بهبود و بهبود و بهبود مییابد تا یک کل هماهنگ را تشکیل دهد که در طول زمان، با ثبات و پایبند به اصول بماند. سیاست مؤثر در «کارگان سیاسی»، ترکیبی از مسیریابی و هنر است. در واقع، «کارگان سیاسی» بیشتر شبیه هنر و حکمت است تا علم. وقتی سیاست به این شکل هنرمندانه در میآید، مردم هم با قلب خود همراهی خواهند کرد، ولی زد و بند جناحها چیز زیادی از این سنخ به دست ملت نمیدهد.
▬ تز ۳. یک «کارگان سیاسی»، از فعالیتهای ساده اجتماعی همچون روزنامهنگاری یا فعالیت انتخاباتی آغاز میشود، و تنها «رفته رفته» بهبود مییابد تا بهینه شود. ولی روند مخرب دموکراسی کثرتگرا که از هفتاد و شش تا کنون دستخوش آن بودهایم، فرآیند تخریب متقابل جناحها بوده است. همواره، هر کسی که در مظان تبدیل به یک سیاستمدار ارشد بوده است، در آستانه انتخابات و از بیم تبدیل شدن به یک رقیب نیرومند از سوی جناحهای رقیب تخریب شده است. این رقابتها، بیرحم، بیملاحظه، و عمیقاً غیر منصفانه هستند. در این زمینه، واقعاً، شکست بخشی از فرآیند یادگیری است، و یک «کارگان سیاسی»، مدام پند گرفته است تا با پایبندی به اصول، در هیأت سیاستاندیشی او همه چیز خوشساخت و خوب از آب در بیاید.
▬ تز ۴. در این فضا، «کارگان سیاسی» مطلقاً تصادفی اتفاق نمیافتد، و منظومهای از عوامل و نیروها باید به کار بیفتند. آموزش و تجربهاندوزی آگاهانه خیلی اهمیت دارد، که اغلب در محیطهای آموزشی یا مطبوعات مجال تحقق مییابد. با این شرایط، صبر و ممارست خیلی اهمیت دارد. در این زمینه، هیچ خط راهنمای ثابت و قطعی وجود ندارد و باید فعالانه در تعامل و تعادل با محیط مسیرها طی شوند. فراست بالایی نیاز هست تا یک «کارگان سیاسی» به دست آید؛ آن هم نه فقط در خود سیاستمدار، بلکه در دم و دستگاههای سیاسی. بالاترین سطح از تفکر استراتژیک لازم است تا گزینههای متعددی برای پیشبرد همواره در دسترس باشد.
▬ تز ۵. الحاصل؛ چرا برخی سیاستمداران ناپدید میشوند و تنها معدودی تا آخر ادامه میدهند و ناجی ملت میشوند؟ یک توضیح این است که آنهایی که موفق میشوند، به طور مداوم در حال تکمیل «کارگان سیاسی» خود هستند و موفقیت این کارگان را بارها و بارها به ملت اثبات کردهاند. ایجاد یک «کارگان سیاسی»، یک روند بازسازی و بهبود مداوم رهیافت سیاسی است، که هرگز متوقف نخواهد شد. مع الاسف، جناحهای سیاسی، عادت کردهاند که در آستانه انتخابات هشت سال یک بار ریاست جمهوری، یک شخصیت رسانهای برای فتح کرسی ریاست جمهوری پیدا کنند، تا شاید در جریان «مبارزات انتخاباتی» رأی بیاورد؛ ولی واقع آن است که چیزی که کار ملت را بواقع در این «روزگار سخت» راه میاندازد، یک «کارگان سیاسی» است. فعالان سیاسی همت کنند، و چنین خط واقعاً نخبه سیاسی را رو بیاروند. این، خدمتی است که از آنها در آستانه ۱۴۰۰ انتظار میرود.
مأخذ:رسالت
هو العلیم