برای احیای اعتماد مردم به فکر دانشجویی

چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    قضیه: امسال، مراسم روز دانشجو و حضور رئیس جمهور در روز دانشجو، قدری عجیب بود. به جای روز شانزدهم، با فاصله زیاد، روز یازدهم آذرماه، و در مکانی با فاصله زیاد از تمرکز دانشگاه‌ها برگزار شد؛ از این گذشته، مراسم روز دانشجو، نه همچون گذشته، به مثابه یک برنامه منحصر به فرد در یک روز منحصر به فرد، بلکه به عنوان برنامه‌ای در میان برنامه‌های دیگر ریاست جمهوری برگزار شد، و در واقع، این مراسم، برای دانشجویان و برای رئیس جمهور، موضوعیت خاصی پیدا نکرد. در این مراسم، که مطابق گزارش وبگاه ریاست جمهوری، «صمیمی» بود، سخنی از دانشجویان نقل نشد؛ نمی‌دانم شاید آن قدر سخنان دانشجویان منتخب، «حسابی» یا «صمیمی» نبود که در وبگاه ریاست جمهوری انتخاب و منتشر شود! البته نگویید که وبگاه رئیس جمهور تنها سخنان رئیس جمهور را منعکس می‌کند، چرا که در سطح بالاتر، وبگاه مقام معظم رهبری، به وقت ملاقات‌های دانشجویی، اظهارات دانشجویان را نیز منتشر می‌کند. نمونه‌اش همین دیدار افطاری امسال دانشجویان با معظم له. به هر حال بگذریم؛ بنا بر هر دلیلی که بود، مراسم روز دانشجو از سوی رئیس جمهور و مطبوعات و خبرگزاری‌ها و حتی خود دانشجویان چندان تحویل گرفته نشد، و من فکر می‌کنم که باید برای این وضع فکری کرد. دانشجویان، سال‌هاست که موتور محرک تغییرات مثبت بوده‌اند یا نشان داده‌اند که می‌توانند باشند، ولی به نظر می‌رسد که این ظرفیت، دارد می‌خشکد و از همه جوانب جدی گرفته نمی‌شود. خشکیدن این ظرفیت، ابداً نافی نیاز جامعه به توانایی آن نیست. باید فکری کرد...
▬    کاوش در اطراف قضیه: نکته اصلی این است که فکر سیاسی دانشجویی باید متحول شود و نیرو بگیرد. خصلت ممتاز فکر دانشجویی این است که بدون بند و بسط به منافع یا هر نوع امر دست و پاگیر دیگر، می‌تواند مسیرهای جدید به روی جامعه بگشاید، و جامعه به این خصلت جنبش دانشجویی نیازمند است. در دنیای پر تحول و زیر و رو شونده امروز، چیزی که نمی‌توان آن را پیش‌بینی کرد، آینده است، و یک ملت نیاز دارد تا به عافیت امروز قناعت نکند و همواره مسیرهای نو را در آستین داشته باشد. همین غیر قابل پیش‌بینی بودن آینده است که موجب شده موفقیت و پیشرفت، تنها نصیب ملت‌هایی شود که بالقوه، قادر به فعالیت مؤثر در محیط‌های مبهم و پیچیده هستند و لازمه این قدرت، بالندگی فکری است. بهترین ابزار هم برای این مهم، سرزندگی در فکر سیاسی دانشجویی است، و تا آنجا که به ملت ما مربوط است، فعالیت درخشان دانشجویی در دهه چهل و پنجاه یکی از زمینه‌های مؤثر در وقوع تحول عظیم رو به پیش کشور بود و همین بدنه پیشرو دانشجویی بود که نهادهای انقلابی را ساخت که هنوز هم با طراحی مسیرهای جدید، دنیا را به شگفتی وا می‌دارد. اگر فکر سیاسی دانشجویی پر بار و پر طراوت باشد، می‌تواند با حریت ذاتی خود، برای چند دهه یک ملت را سرزنده نگاه دارد. به این منظور، چهار توصیه صمیمانه داریم:

▬    توصیه شماره ۱- به زندگی واقعی مردم توجه کافی داشته باشیم. غافل شدن از مسائل واقعی زندگی مردم، و نشناختن انگیزه‌های آن‌ها، متأسفانه یکی از ضعف‌های محرز فکر سیاسی دانشجویی طی دوران پس از دوم خرداد هفتاد و شش بوده است. این، پیامدهای جبران ناپذیری در زوال اعتماد مردم به دانشجویان داشته است. متأسفانه، دانشجویان عمدتاً به انتزاع اهداف سیاسی که از سوی جناح‌های کشور دیکته می‌شد فرو رفتند و مسائل زندگی واقعی مردم، و حتی مسائل واقعی و ملموس زندگی خود و خانواده خویش را فراموش کردند.
▬    توصیه شماره ۲- جریان‌ها و تشکل‌های سیاسی دانشجویی باید به اعضای خودشان اجازه اظهار نظر و طراحی جدید بدهند، و در بند اغراض سیاسی نباشند. امروزه متأسفانه، جو حرکات دانشجویی بسیار تند شده و خود دانشجویان با «تحکیم وحشت»، یکدیگر را سرکوب می‌کنند. حرف‌های تند و تیز زدن، دردی را دوا نمی‌کند. باید پذیرفت که حریت که شرط اصلی فکر سیاسی دانشجویی است، در سایه طمع جریان‌های سیاسی به نفوذ در دانشگاه‌ها تا حد زیادی از دست رفته است، و این تندی و عصبی بودن، به قدر زیادی بر می‌گردد به توقعات غیر واقعی این جریان‌های سیاسی نه چندان خوش فکر، که طی شش هفت سال اخیر، بعد از سال هشتاد و هشت، نه تنها از دانشجویان، بلکه از جامعه انتظارات غیر واقعی دارند.
▬    توصیه شماره ۳- به عنوان دانشجو و کسانی که مردم، طبیعتاً از آن‌ها توقع برخورد حکیمانه با موضوعات را دارند، باید بر اهدافی متمرکز شویم که به خوبی درک می‌کنیم. یک فعال سیاسی دانشجویی موفق، به اتکاء زمینه‌ای که از کاوش‌های علمی خود کسب می‌کند، باید بداند که غور در دریای مجهولات را باید از سکوی معلومات آغاز کرد. یکی از نقاط ضعف فعلی سیاست دانشجویی آن است که در موضوعاتی مانند مبارزه با فساد، کوشش کرد، تا از طریق حدس‌ها و اتهامات خلاقانه، انرژی خود را تخلیه کند، و با این کار تا حدی اعتماد ملت نسبت به خود را از کف داد. برای انجام کارهای بزرگ، بیش از بلندپروازی، حریت و صداقت لازم است. مردم از فعل سیاسی دانشجویی توقع دارند تا افق‌های مطمئن‌تری بگشایند و استوارتر و سدیدتر سخن بگویند. پس، اولین کاری که می‌توانیم در فضاهای پیچیده مسائل سیاسی امروز انجام دهیم، تصمیم قاطع به این است که تقوا را رعایت کنیم و بنا را بر حوزه‌هایی بگذاریم که خوب می‌توانیم آنان را تحلیل کنیم. البته باید گام به گام خود را جلو بکشیم تا بتوانیم بر پیچیدگی و چند بعدی بودن تحلیل خود بیفزاییم.
▬    توصیه شماره ۴- فکر سیاسی دانشجویی که پر از انتقاد و نق و نق باشد، به درد جامعه امروز نمی‌خورد. ما باید یک وضعیت آینده را برای طراحی‌های سیاسی خود برآورد کنیم. این که مردم دیگر به حرکات دانشجویی دل نمی‌دهند، ابداً به این دلیل نیست که همه شکایت‌ها و گلایه‌های آن‌ها را تصدیق نمی‌کنند، ولی معلوم نیست که در انتهای این گلایه‌ها چه مسیری گشوده خواهد شد. فکر سیاسی دانشجویی اولاً باید در بند این باشد که به روشنی راه حل‌های سیاسی ارائه کند و از نق و نق محض رهایی یابد، و ثانیاً معلوم کند که راه حل‌های سیاسی در آینده به کجا و به چه چیزی ختم خواهند شد، و لازم است تا این آگاهی تمام عیار را به تمام مردم منتقل کند. باید خیلی واضح، دیدگاه‌ها و راه‌حل‌های خود را به مردم ارائه دهیم، و مطمئن باشیم که راه حل‌های مناسب اگر به قدر کافی تشریح شوند، و اگر معاد آن‌ها به قدر کافی روشن باشد، مخاطبان مناسب خود را پیدا خواهند کرد.
مأخذ:صبح‌نو
هو العلیم

نوشتن نظر
Your Contact Details:
نظر:
<strong> <em> <span style="text-decoration:underline;"> <a target=' /> [quote] [code] <img />   
Security
کد آنتی اسپم نمایش داده شده در عکس را وارد کنید.