برداشت آزاد
• بلوا در اطراف رویداد ورزشی فوتبال، ویژۀ مردم مسكو در جریان شكست تیم ملی این كشور، در جام جهانی اخیر، و یا پس از بازیهای تیم ملی جمهوری اسلامی ایران، از پیروزی بر استرالیا (در دور مقدماتی جام جهانی فرانسه) بدین سو نیست. بلوا در فوتبال یك رخداد «جهانی» است و به ویژه در كشورهای اروپایی به سالها قبل بازمیگردد و همچنان ادامه دارد. این بلواها در میان انگلیسیها دامنۀ وسیعی دارد. در فینال جام قهرمانی باشگاههای اروپا بین لیورپول و یوونتوس كه در سال 1985 در ورزشگاه هایزل بروكسل برگزار شد، كمی پیش از شروع بازی از محلی كه تماشاگران انگلیسی نشسته بودند بمب دستسازی به میان ایتالیاییها پرتاب شد و چنان وحشتی به وجود آورد كه جمعیت پا به فرار گذاشتند و بر اثر هجوم آنها دیواری فروریخت و 39 نفر زیر آوار جانشان را از دست دادن، كه بیشتر آنها ایتالیایی بودند.
• دولت انگلیس كه در آن زمان ریاستاش با مارگارت تاچر بود، سعی كرد این فاجعه را به غریزه پرخاشگری كه در همه آدمها هست نسبت بدهد و هیأت تحقیقی تشكیل داد كه در گزارش نهاییاش اعلام كرد، اوباشیگری درمانناپذیر است، زیرا در طول تاریخ همیشه گروه كوچكی بودهاند كه صرفنظر از طبقه و سن و جنسشان، خشونت برایشان جذابیت داشته است. در نتیجه، تحقق دربارۀ ریشههای اجتماعی آن با توجه به هزینهاش بیمورد تشخیص داده شد. در جلسهای رسمی كه نخست وزیر و چند وزیر و مقامات ورزش فوتبال در آن حضور داشتند، اقداماتی عملی برای مقابله با بلواگران فوتبال مطرح شد، از جمله جلوگیری از مصرف مشروبات الكلی در ورزشگاهها و مراقبت پلیسی بیشتر به كمك ابزارهای فنی پیشرفتهتر مثل نصب دوربینهای مداربسته در اطراف زمین. هزینۀ این اقدامات بسیار بیشتر از هزینۀ تحقیق علمی در مورد این پدیده بود.
• بلوای فوتبال در مسابقات داخلی و خارجی ادامه پیدا كرد. در ژوئن 1988 كارهایی كه اوباش سیاه مست انگلیسی در خیابانهای دوسلدورف و اشتوتگارت انجام دادند، مایۀ سرافكندگی بیشتر انگلیسیها را فراهم آورد. خانم تاچر وقتی صحنههایی را كه از آلمان پخش میشد دید، با عصبانیت اعلام كرد كه ما باید این لكۀ ننگ را برای همیشه از دامنمان پاك كنیم. باید همۀ مجرمان دستگیر و مجازات شوند تا درس عبرتی برای دیگران شوند. خانم تاچر حتی از مسؤولان فوتبال كشور خواست این امكان را بررسی كنند كه آیا میتوان مسابقات را بدون حضور تماشاگر برگزار كرد!
• یكی از نخستین موارد سوء رفتار انگلیسیها در خارج در سال 1965 در آلمان غربی آن روز رخ داده بود. ولی در آن مورد انگلیسیهایی كه به هواداری از تیم «منچستر یونایتد» با آلمانیهای طرفدار تیم هانوفر در افتادند، سربازان انگلیسی بودند كه در آلمان خدمت میكردند. اولین بار در سال 1974 بود كه زد و خوردی در خارج از كشور بین انگلیسیهای غیرنظامی و هواداران تیم رقیب اتفاق افتاد. انگلیسیها باز هواداران «منچستر یونایتد» بودند و درگیری در روتردام پیش آمد.
• ابتدا اینگونه رفتارها اغلب در بازیهای باشگاهی بروز میكرد، اما در سال 1977 در لوكزامبورگ، در 1980 در تورین و در سال 1981 در اسلو، انگلیسیها طی بازیهای تیم ملی خود نیز به این رفتار روی آوردند. این حوادث و انعكاس آنها در رسانههای همگانی به انگلیسیها نشان داد كه دیگر نمیتوانند مثل گذشته به خود ببالند و بگویند كه ما آرامترین تماشاگران فوتبال را (البته در جریان بازیهای ملی) در دنیا داریم.
• این بلواها در جاهایی غیر از روسیه، ایران و بریتانیا نیز رخ میدهند. در سال 1964 در لیما در مسابقهای بین آرژانتین و پرو بعد از اینكه داور یك گل تیم میزبان را مردود اعلام كرد، آشوبی در گرفت كه در آن 318 نفر كشته و بیش از 500 نفر زخمی شدند. در 1968 در خلال مسابقهای در آرژانتین 74 نفر به قتل رسیدند. در 1982 بعد از مسابقهای در مسكو 69 نفر هلاك شدند. و باز در همان سال در كلمبیا 29 نفر در اغتشاشی در حاشیۀ فوتبال جان خود را از دست دادند. در بعضی موارد تلفات، ناشی از ویران شدن سكو یا دیواری در ورزشگاه آشوبزده، یا زیر دست و پا ماندن و خفه شدن بر اثر هجوم جمعیت در زدوخوردها بوده است. در سال 1967 در تركیه هواداران دو تیم باشگاهی، بعد از مسابقهای بین دو تیم، با چوب و چماق و چاقو، بطریهای شكسته و حتی اسلحۀ گرم، به جان هم افتادند؛ درگیری روزها ادامه داشت. تا موقعی كه ارتش توانست آرامش را به شهر برگرداند، دهها خودرو در آتش سوخته، 600 نفر زخمی شده و 44 نفر جان داده بودند.
• اینكه چرا بازیهای ورزشی به طور كلی و خاصه فوتبال، اینچنین صحنۀ برخوردهای خشونتآمیز میشوند، موضوع تأمل متفكران چندی قرار گرفتهاست. خواهیم دید...
░▒▓ منابع:...