حامد
دهخدا؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
• در هفته گذشته، (۱) «مذاکرات اتمی مسقط»، (۲) «معرفی نامزد وزارت علوم»، (۳) «تغییرات در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی»، (۴) «مسائل فلسطین»، (۵) «نامه اوباما به مقام معظم رهبری»، (۶) «آغاز فاز جدید اصلاح نظام سلامت در رویارویی وزارت بهداشت با زیرمیزی»، (۷) «صعود رؤیایی بورس و تحولات در قیمت طلا و ارز»، و (۸) «موضوع کارت یارانه انرژی»، مهم‌ترین مسائل مورد توجه در مطبوعات کثیرالانتشار، طی هفته گذشته بود.
• مع الوصف، تحلیل محتوای مطبوعات کثیر الانتشار، علاوه بر نتایج فوق، نشان می‌دهد که موضوعات دیگری نیز در سطح مهم یا بسیار مهم، هدف توجه طبقه متوسط شهری بوده‌اند: (۹) «طرح تبدیل احکام تبصره‌ای بودجه به قانون»، (۱۰) «بازی قیمت نفت و تحرکات عربستان سعودی در بازار نفت»، (۱۱) «پرونده امر به معروف و نهی از منکر»، (۱۲) «تحولات سینمایی در زمینه «عصبانی نیستم»، «شیار ۱۴۳»، و کتاب و مواضع جدید اصغر فرهادی»، (۱۳) «فرجام پرونده بنزین‌های آلوده»، (۱۴) «خبرهای مرتبط با شهرآورد آتی»، (۱۵) «احتمال افزایش قیمت لبنیات با فزونی قیمت شیر»، (۱۶) «فتوحات و حرکات حساب شده انصار الله یمن»، (۱۷) «اخبار متعدد در اطراف افزایش نقش اتاق بازرگانی در تصمیم گیری‌های اقتصادی»، (۱۸) «مجوز بحث برانگیز واردات سیگار مارلبورو»، (۱۹) «استمرار اخبار مربوط به اسیدپاشی»، (۲۰) «انتشار گزارش تحقیق و تفحص در دانشگاه آزاد»، (۲۱) «خبر جراحت یا هلاکت البغدادی خلیفه داعش»، (۲۲) «رقم سنگین و هولناک جرایم پیامکی»، (۲۳) «کشمکش بر سر حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری»، (۲۴) «زمزمه‌های بازگشت دکتر محمود احمدی نژاد به سیاست»، (۲۵) «تدارک وسیع مراسم اربعین»، (۲۶) «پس لرزه های مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در زمینه بانک مرکزی».
░▒▓ مسیریابی ها
• مهم‌ترین مذاکرات سیاسی تاریخ صد ساله اخیر، به مسقط رسید؛ دکتر محمد جواد ظریف لبخند بیشتری بر لبان داشت، در حالی که سناتور کهنه کار، جان کری و میس کاترین اشتون، چندان خندان به نظر نمی‌رسیدند، و شاید هم می‌خواستند جدیت خود را گوشزد نمایند. کم و بیش، همین حال را دکتر سید عباس عراقچی و دکتر مجید تخت روانچی داشتند، و بیش از قبل، جدی یا فکور به نظر می‌رسیدند. همه از دشواری مذاکرات سخن می‌گفتند. غیر از این چهره خوانی ها، مطلب چندان دیگری از این مذاکرات دویست و پنجاه میلیارد دلاری به بیرون درز نکرد، الا این زمزمه‌ها که اختلافات در دو حیطه رژیم رفع تحریم ها و حجم غنی سازی متمرکز گشته است، و در آخرین گمانه‌ها، تنها حیطه اختلاف، رژیم رفع تحریم ها عنوان شده است. به نظر می‌رسد، آن چه در داخل کشور اهمیت دارد، ترسیم سناریوهای مختلف و بویژه سناریوهای اقتصادی منضبط برای جذب سرمایه‌های عظیمی است که سال ها بلوکه بوده و اکنون رها می‌شوند.
• معرفی نامزد جدید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجدداً نشان داد که ماجرای وزارت علوم، نحوی سهم دهی دولت به یک جناح سیاسی است که از سال هفتاد و شش تا کنون بر این وزارت خانه مسلط بوده است، و بخش مهمی از مسائل و حاشیه‌های سیاسی کشور، حاصل عملکرد سوء آنان بوده است. به نظر می‌رسد که نامزد جدید، در مقایسه با گزینه‌های قبلی، رادیکال تر است و فاصله بیشتری نسبت به خط کش استوار مجلسی ها دارد. آن چه شرایط را حساس تر می‌کند این است که تا چند روز دیگر فرصت قانون اساسی برای اداره وزارت علوم با سرپرست اتمام می‌یابد، و با عدم اعتماد بسیار محتمل مجلس نسبت به نامزد پیشنهادی، یحتمل موضوع تعیین وزیر وزارت علوم به عنوان معضل به هیأت حل اختلاف قوا ارجاع خواهد شد.
• در مقابل معرفی سیاست زده نامزد وزارت علوم، معرفی حساب شده رئیس سازمان صدا و سیماست که کاش دولتی ها به این الگو توجه ورزند. دکتر محمد سرافراز، یک لنگر آرامش نیرومندتر به نظر می‌رسد. او به لحاظ فنی یکی از مسلط‌ترین و مجرب‌ترین مدیران سازمان صدا و سیماست، سابقه سردبیری روزنامه رسالت را هم در کارنامه خود دارد، و اکنون، با تقدیم برنامه‌های مفصل توأم با آینده نگری، مجوز این سمت مهم را دریافت کرده است. از این گذشته، او به لحاظ آرامش و تدبیر در عین قاطعیت، فضیلت عزت ا... ضرغامی را استمرار می‌بخشد، و به لحاظ انتساب به بیت علما، امتیاز دکتر علی لاریجانی را در خود دارد و از این طریق اعتبار و اعتماد دینی ویژه را که یکی از الزامات موقعیت ریاست سازمان صدا و سیماست، احیا کرد. او برادر دو شهید هم هست. جا دارد تا دولت مضیقه‌های خرد کننده بر بودجه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی را بردارد، و به یاد داشته باشد که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و همچنین وزارت علوم تحقیقات و فناوری، هر دو نهادهای «جمهوری اسلامی ایران» هستند.
• در مقابل معرفی سیاست زده نامزد وزارت علوم، دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی، به نمونه‌ای تبدیل شده است که دولت را از شماتت مجلسی ها و مخاطبان خود در موضوع رد صلاحیت متوالی وزاری پیشنهادی علوم ناتوان ساخته است. در هفته گذشته، دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی، با قاطعیتی که «واقعاً» با تدبیر و ادب همراه است، وارد فاز تازه‌ای از اصلاح نظام سلامت شد و رویارویی با تخلفات پزشکی زیرمیزی را آغاز کرد. این وزیر کاردان و کم حاشیه، با ویژگی‌هایی که کشور هم اکنون به آن احتیاج دارد، از حمایت همه جانبه نمایندگان پارلمان و اغلب نفوس این ملت بهره مند است. کاش دولت، به جای حاشیه رفتن و سیاسی بازی افراطی نامزدی چون او را برای احراز وزارت علوم معرفی می‌کرد.
• در مقابل معرفی سیاست زده نامزد وزارت علوم، مجلس در هفته گذشته در اقدامی مبرا از هر نحو سیاست زدگی، طرح «احکام بودجه‌ای» را برای تسهیل خواست‌های دولت که قبلاً به صورت لایحه تقدیم مجلس گردیده و کلیات آن رد شده بود، با افزودن الحاقات مؤثر و اعمال اصلاحات مثبت، در قالب طرح، مجدداً به مجلس آورد، و مجلس به کلیات آن رأی مثبت داد. منتها در بررسی جزئیات، باید دقت شود که از عدم مغایرت‌های قانونی، و همچنین حذف ظرفیت‌های فساد آمیز در برخی تبصره‌های سالیانه بودجه پیشگیری مستحکمی صورت گیرد. به علاوه، لازم است که با تصویب این طرح، دیگر از اعمال انبوه تبصره‌ها در بودجه که انضباط اقتصادی کشور را به مخاطره می‌افکنند، پرهیز شود. به هر تقدیر، کاش این برخورد مثبت مجلس با خواسته‌های به حق دولت در بودجه نویسی، الگویی شود که دولت در معرفی نامزد با تدبیر برای وزارت علوم به آن توجه ورزد.
• هفته آینده کار بررسی صلاحیت نامزد وزارت علوم تحقیقات و فناوری انجام خواهد شد، و چه نیکوست که دولت پیش از آن، از حاشیه بیرون آید و فکر صحیحی برای خارج کردن وزارت علوم از بحران سوء مدیریت بیست ساله بیندیشد.
• مع الوصف، به نظر می‌رسد که مهم‌ترین مسأله هفته آتی، همچنان روندهای مرتبط به دور نهایی مذاکرات اتمی باشد، و البته تحولات و چشم اندازه‌ای اقتصادی مرتبط با این دگرگونی مهم، جایی برای طرح موضوعات حاشیه‌ای باقی نمی‌گذارد. ما از کارشناسان، و فعالان اقتصادی و سیاسی کشور دعوت می‌کنیم که به طور جد و فوری، به بررسی و تحلیل سناریوهای مختلف تدبیر اقتصادی دوران پس از سوم آذر بیندیشند. آن چه مسلم است، این که ما در هر صورت، چه مذاکرات به نتیجه برسد، چه تمدید شود، و چه شکست بخورد، عمیقاً نیازمند نحو بی سابقه‌ای از انضباط اقتصادی هستیم. ما به نحو بی سابقه‌ای از «انضباط» نیاز داریم.
مأخذ:رسالت
هو العلیم
