حامد دهخدا؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ تقدیم
■ اخیراً مهندس محمد رضا باهنر، در برنامه دیروز/ امروز/ فردا، فرمودهاند که کل پستهای سیاسی در کشور، قریب سـ«۳۰۰»ـیصد کرسی است. این، سخن یکی از باسابقهترین و شاید پرسابقه ترین نماینده پارلمان ایران است. او سیاستمدار قابلی است، و این آمار و اطلاع او، برای هر تحلیل گر مسائل اجتماعی و سیاسی ایران، قابل اعتناست.
■ مفهوم دیگر این سخن آن است که احزاب سیاسی راستین و حرفهای در این کشور، به شرطی یک پای رقابت صحیح سیاسی را میسازند، و به شرطی تکلیف خود را در قبال ملت به درستی انجام دادهاند، که لااقل یک نسل ۳۰۰ نفری آموزش دیده، برای احراز پستهای سیاسی آماده و پا در رکاب داشته باشند. این افراد، هم باید به فن سیاست آگاه باشند، و هم چهارچوبهای محلی و متعارف سیاست ورزی در ایران را بشناسند، و هم باید از شبکه ارتباطات مناسبی برخوردار باشند. حضور چند حزب سیاسی با چنین ساز و برگ انسانی است که میتواند ثبات سیاسی در یک کشور را به بار آورد.
■ به گمان من، بخشی از خشونت لفظی و غیرلفظی در سیاست ایران، از آن روست که جناحهای سیاسی بدون چنین ساز و برگی، پا به رقابتهای سیاسی میگذارند، و در واقع، احزاب واقعی نیستند؛ در نتیجه، کمبودهای خود را با غبار غوغا پنهان میکنند.
■ شرایطی که ترسیم کردیم، ضرورت نحوی کادر سازی هوشمندانه را در همه جناحهای سیاسی ایجاب میکند، و ما از این پس، در پاورقیهای ”مرور نکات آموزشی در فعالیت سیاسی“ میکوشیم به قدر طاقت، به این منظور مدد رسانیم، و از یافتههای دانش برای تسهیل دست یابی به این منظور توشهای تدارک نماییم. این، نخستین قسمت، از این پاورقیهای رسالت است. دولت خوانندگان منتقد مستدام.
■ در این بخش نخست، پنج خط کلی و اصولی را در فعالیت سیاسی حکیمانه و پر بصیرت را تشریح خواهیم کرد:
░▒▓ ۱. فعالان سیاسی: ارزشهای خود را بشناسید
■ آگاهی عمیق و مستدل از این موضوع که حاضر هستید از چه مشی سیاسی دفاع کنید، بسیار مهم است. این بدان معنی است که ارزشهای خود را به خوبی بشناسید، و به طور کامل در مورد ارزش ها و مأموریت خود توجیه شوید.
■ برای مثال، باید بدانید که کدام معیارهای اخلاقی برای شما مهم هستند؟ آیا اگر فردی از اعضای تیم سیاسی شما، یکی از این معیارها را زیر پا بگذارد، باز هم حاضر به حمایت از او هستید؟ اگر یکی از اعضا مأموریت اصلی را نقض کند، برخورد شما با او چگونه خواهد بود؟ آیا باز هم از اقدامات او دفاع و حمایت خواهید کرد؟
■ اگر ذهنی آماده برای رویارویی با چنین وضعیتهایی داشته باشید، میتوانید در موقعیتهای سیاسی که اغلب موقعیتهای اضطراری هم هستند، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
░▒▓ ۲. فعالان سیاسی: شرایط را تجزیه و تحلیل و مخاطرات را مورد ارزیابی قرار دهید
■ گاهی اوقات، شاید نیاز باشد برای دفاع یا تهاجم به / از یک مشی سیاسی یا یکی از نیروهای تیم سیاسی خود، در لحظه تصمیم بگیرید. در این گونه موارد، باید آن قدر چهارچوبهای تشخیص شرایط را در خود ملکه کرده باشید، تا بتوانید به قضاوت و برداشت خود اعتماد کنید و تصمیم بگیرید.
■ با این حال، ...
■ با این حال، بهتر است اگر میتوانید ابتدا زمانی (هر چند کوتاه) را برای تجزیه و تحلیل شرایط اختصاص دهید.
■ سعی کنید تا حد امکان، واقعیتهای مربوط به وضعیت پیش آمده را به دست آورید. سپس، بررسی کنید که اتفاق یا عمل روی داده با ارزش ها و معیارهای کلیدی شما مغایرت دارد یا خیر؟ آیا این اتفاق یا رفتار، ارزشهای سازمان را تضعیف میکند، یا از نظر شما کاری مورد تأیید است؟
░▒▓ ۳. فعالان سیاسی: برای اقدام تصمیم سازی کنید
■ بعد از تجزیه و تحلیل شرایط، زمان تصمیم سازی و سپس، اقدام است.
■ برای مثال، اگر به این جمع بندی برسید اتفاقی که روی داده یا عملی که سر زده، اشتباهی از طرف یکی از رقبای سیاسی شما بوده است که سهوی بوده، و در نیت، معیارهای ارزشی شما را زیر پا نگذاشته است، ممکن است از او حمایتی قاطع به عمل بیاورید.
■ اما، اگر یک رویداد یا یک نیروی سیاسی را سزاوار دفاع و حمایت نمیدانید، بسیار مهم است که به استناد دلایلی که جمع آوری کردهاید، این موضوع را برای فضای سیاسی توضیح دهید. توضیح مطلب برای فضای سیاسی بسیار مهم است، چرا که در گام بعد، و اعمال ابزارهای قدرت سیاسی، این توجیهها، قدرت شما را به «اقتدار»، یا همان «قدرت مشروع» تبدیل میکند. اعمال قدرت، توان سیاسی شما را میکاهد، ولی اعمال «اقتدار»، میتواند بر توان سیاسی شما بیفزاید.
░▒▓ ۴. فعالان سیاسی: مؤثر و مناسب و ذرع شده اقدام کنید
■ زمانی که تصمیم به حمایت از یک مشی سیاسی میگیرید، برای این کار کاملاً با برنامه ریزی عمل کنید.
■ در هنگام دفاع از یک مشی سیاسی، باید بتوانید با دلایلی روشن از آن حمایت کنید. گاهی اوقات، یک دفاع و حمایت ضعیف، تأثیری چند برابر نسبت به تخریب مستقیم دارد! پس، مراقب باشید که نقض غرض صورت نگیرد، و هر کار را دقیق و به اندازه صورت دهید.
░▒▓ ۵. فعالان سیاسی: حرفهای عمل کنید
■ اگر مورد انتقادات شدید و ناعادلانهای قرار گرفتید، سعی کنید کماکان به عنوان یک فرد حرفهای آرامش خود را حفظ نمایید.
■ و اگر در مشی سیاسی خود، مرتکب اشتباهی شدید، سعی کنید ترجیحاً تا قبل از انتقاد منتقدان، مسؤولیت اقدامات اشتباه خود را بر عهده بگیرید، و حتماً به ضمیمه پذیرش مسؤولیت باید بتوانید به روشنی توضیح دهید که طبق چه برنامه مشخصی نقایص را برطرف و از تکرار آن ها جلوگیری خواهید کرد (توأم با برداشتهای آزاد از مایند تولز).
ادامه این مباحث را در همین پاورقی ها دنبال کنید...
مأخذ:رسالت
هو العلیم