برداشت
از گروه تحقیق وطن امروز؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
■ مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در حالی از عودت محموله‌های بی‌کیفیت شبه‌بنزین (بنزین پاتیلی) خبر داد که طی ۶ ماه گذشته نزدیک به یک میلیارد لیتر شبه‌بنزین از مبادی ورودی پس از تأیید گواهی‌های کنترل کیفیت توسط دستگاه‌های متولی وارد کشور شده و با ترکیب بنزین تولید داخل، از طریق خطوط لوله و نفت‌کش به انبارهای تدارکاتی و محلی سراسر کشور منتقل و بخشی از آن توزیع شده است. دستاورد منفی ورود بنزین بی‌کیفیت حاوی افزودنی‌های غیرمجاز ضمن انتقال نظارت عالیه از وزارت نفت به سازمان استاندارد، عوارض نامطلوب زیر را نیز به دنبال خواهد داشت:
■ ۱- متیل سیکلو پنتا دی انیل منگنز‌تری کربونیل (MMT) یک افزودنی فلزی بر پایه منگنز است که برای بالا بردن عدد اکتان استفاده شده است. MMT حاوی تقریباً، ۴/۲۴ درصد منگنز بوده و از نظر قیمت نسبت به سایر اکتان‌افزاهای مجاز ریفرمیت، بنزین سوپر و MTBE بسیار باصرفه است، اما، به علت عوارض زیان‌آوری که برای انسان، محیط‌زیست و خودروها دارد، استفاده از آن در بنزین‌های رایج در بازارهای بین‌المللی ممنوع شده است.
■ ۲- افزودن تنها چند قطره MMT موجب بالا بردن عدد اکتان بنزین به میزان ۲ تا ۳ واحد می‌شود. برای دستیابی به این مهم نیاز به افزودن حجم نسبتاً زیادی از اکتان‌افزاهای مجاز مانند MTBE، اتانول یا ریفرمیت است که قیمت تمام شده بنزین را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.
■ ۳- نصب مبدل‌های کاتالیستی که از سال ۱۳۸۴ توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست برای خودروهای تولیدی اجباری شده، کاهش هم‌زمان ۳ نوع گاز سمی و آلاینده هوا شامل منوکسیدکربن، هیدروکربن‌های حاصل از احتراق ناقص و اکسید نیتروژن و تبدیل آن‌ها به گازهای غیرسمی بخارات آب، نیتروژن و دی‌اکسید کربن را به دنبال دارد. استفاده از افزودنی‌های غیرمجاز مانند فروسین و MMT به شبه‌بنزین وارداتی، مبدل‌های کاتالیستی خودروها را غیرفعال کرده و کارآیی آن‌ها را از بین می‌برد.
■ ۴- دانسیته بالای فروسین (محتوی ۳۰ درصد وزنی آهن) نسبت به سوخت باعث تشکیل رسوب در مخرن سوخت و بسته شدن مسیر فیلتر سوخت می‌شود. هم‌چنین، فروسین ایجاد رسوب اکسید آهن در شمعک موتور را در پی دارد.
■ MMT نیز در مسافت‌های زیاد رسوب قرمزرنگ اکسید منگنز را روی مبدل کاتالیستی اگزوز، دیواره محفظه احتراق، سرشمع‌ها و سنسور اکسیژن تشکیل و آلایندگی را افزایش می‌دهد.
■ ۵- بنزین‌های حاوی آهن و منگنز سبب صدمات و عوارض زیادی بر سیستم گوارشی، اختلالات تنفسی و عوارض پوستی می‌شود.
■ به‌راستی دست‌های پنهان که با طرح شعارهای مردم‌پسند واردات بنزین پاک، تولید اکتان‌افزای داخلی را از گردونه خارج کرده و راه واردات بنزین بی‌کیفیت با پرداخت قیمت معادل بنزین یورو ۴ را به کشور باز کرده و بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان نصیب واسطه‌ها و دلال‌ها کرده‌اند، در مقابل، تضعیف افتخار بزرگ کشور در عرصه خودکفایی و اقتصاد مقاومتی چه پاسخی دارند؟
■ باید پرسید:
- آیا در زمان تصدی مسؤولان فعلی شرکت ملی پالایش و پخش در سمت مدیر عاملی شرکت پالایش نفت تهران، تمام پیرولیز پتروشیمی شازند اراک که دارای بیش از ۳۵ درصد حجمی بنزن و بیش از ۷۹ درصد حجمی آروماتیک بوده به عنوان اکتان‌افزا در بنزین پایه پالایشگاه جذب و در کلان‌شهر تهران عرضه نمی‌شده؟ موضع محیط‌زیست در آن زمان چه بوده است؟
- با توجه به سطح استاندارد یورو ۲ بنزین تولیدی شرکت پالایش تهران و مصرف حدود ۱۲ میلیون لیتری بنزین در کلان‌شهر تهران و استانداردهای پایین‌تر از یورو ۲ برای بنزین وارداتی، نحوه تأمین و پوشش کامل کلان‌شهر تهران بر اساس استاندارد یورو ۴ چگونه انجام شده است؟
- با توجه به استمرار شرایط تحریم در واردات بنزین و محدودیت عرضه بنزین با استاندارد یورو ۴ در منطقه و دریافت بنزین بی‌کیفیت از واسطه‌ها، اعلام رسانه‌ای واردات روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین با استاندارد یورو ۴ که تاکنون، به اعتراف مسؤولان شرکت ملی پالایش و پخش انجام نشده، بر اساس کدام برنامه‌ریزی و مطالعه انجام شده است؟
- با توجه به مشابهت ریفرمیت دریافتی از شرکت‌های پتروشیمی با ریفرمیت تولیدی در پالایشگاه‌های کشور و استفاده بنزین وارداتی به عنوان اکتان‌افزا، مسؤول اختلاط اجزا و استانداردسازی بنزین بر اساس استاندارد ملی و سوزاندن اکتان‌افزای داخلی چه کسی است؟ با توجه به شرایط قراردادی شفاف ریفرمیت دریافتی از پتروشیمی‌ها، مسؤول پرداخت قیمت تمام شده بنزین بی‌کیفیت وارداتی معادل با قیمت بنزین استاندارد یورو ۴ و تحمیل هزینه‌های مضاعف به اقتصاد کشور کیست؟
- با توجه به متوسط مصرف روزانه ۸۵ میلیون لیتر نفت‌گاز در بخش‌های حمل و نقل و نیروگاهی و متوسط محتوای گوگرد نفت‌گاز تولیدی که حدود ۶۰۰۰ قسمت در میلیون است، محیط‌زیست در این باره چه اقدامی انجام داده است؟
- با توجه به ضرورت تسریع در بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، روند پیشرفت فیزیکی در ماه‌های اخیر نسبت به مدت مشابه ماه‌های سال‌های گذشته چگونه بوده است؟
مآخذ:...
هو العلیم
