برداشت
از گزارش دنیای اقتصاد؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ پروفسور محمد هاشم پسران، «اجماع اقتصادی روی سیاست‌ها»، «خروج از انزوا در منطقه» و «واقع‌بینی در تنظیم سیاست‌های اقتصادی» را سه رکن مهم برای مدیریت آثار تحریم‌های خارجی دانست. او خروج از بحران اقتصادی موجود را در گرو «استفاده از ظرفیت‌های موجود» و «شفافیت در اطلاع‌رسانی» عنوان کرد. این اقتصاددان سرشناس ایرانی مقیم امریکا در اظهارات خود در جمع مدیران بانکی، از تحریم‌های اعمال شده به عنوان فرصتی برای رهایی اقتصاد کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی یاد کرد.
▬ سخنرانی پروفسور هاشم پسران اقتصاددان سرشناس کشور و کاندیدای دریافت جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۳ با موضوع «اولویت‌های سیاست‌های اقتصادی برای خروج از رکود تورمی اقتصاد ایران با تمرکز بر سیاست‌های پولی و ارزی»، هفته گذشته، در محل ساختمان بانک مرکزی برگزار شد. در این جلسه که با حضور دکتر ولی‌الله سیف رئیس‌کل بانک مرکزی، مهندس نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت و جمع زیادی از استادان دانشگاه‌ها، مدیران عامل بانک‌ها و مدیران و کارشناسان بانک مرکزی برگزار شد، سیاست‌های اقتصادی مناسب برای رفع مشکل کنونی رکود تورمی در اقتصاد ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. دکتر کمیجانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی، به بررسی محورهای جلسه و تبیین اجمالی تحولات اقتصاد کشور در سال‌های اخیر پرداخت و شرایط کنونی اقتصادی کشور را تشریح کرد. او «افزایش مستمر نقدینگی» و «اتخاذ سیاست‌های انبساطی»، «سلطه مالی دولت بر سیاست‌های پولی کشور»، «وابستگی به منابع نفتی» و «تحریم‌های خارجی» را از عوامل اصلی بروز رکود تورمی دانست.
░▒▓ ضرورت خروج ایران از محدودیت‌ها
▬ هاشم پسران در ابتدای سخنرانی خود ضمن بیان این نکته که شروع فعالیت‌های کاری وی از بانک مرکزی ایران بوده، سخنان خود را با ذکر موقعیت مناسب ایران از حیث جغرافیایی و نیز وجود منابع طبیعی و انسانی قابل‌توجه و ظرفیت‌های مناسب ایران برای تقویت روابط منطقه‌ای با کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه آغاز کرد. او با توجه به روند تحولات گذشته و کاهش سهم ایران از اقتصاد جهانی افزود: اعمال تحریم‌ها، باعث می‌شود این وضعیت تشدید شود. کاندیدای جایزه نوبل سال 2013 اقتصاد ضمن تأکید بر اهمیت روابط اقتصادی به منظور دستیابی به فن‌آوری‌های نوین تولید، بر لزوم خروج ایران از شرایط پیش‌آمده تأکید کرد. این اقتصاددان برجسته در ادامه به بررسی شرایط اقتصاد کشور و رکود تورمی پرداخت و راهکار برون‌رفت از شرایط حال حاضر را استفاده حداکثری از ظرفیت‌های بالقوه موجود عنوان کرد.
░▒▓ تحریم‌ها و فرصت رهایی از وابستگی به نفت
▬ پسران راهکار اساسی حل مشکلات اقتصاد کشور را «اجماع در سیاست‌های پولی و مالی» و «آگاه‌سازی و سهیم کردن مردم در نتایج سیاست‌های اقتصادی» دانست و از شفافیت و اطلاع‌رسانی مناسب به عنوان یکی از اصول اساسی حاکم بر اقتصادهای جهانی در دهه‌های اخیر یاد کرد. وی ضمن اشاره به تحریم‌های وضع شده، سه رکن اساسی حل مشکلات کشور و غلبه بر تحریم‌های اقتصادی را «اجماع اقتصادی»، «گسترش ارتباط اقتصادی با کشورهای منطقه و خروج از انزوا» و هم‌چنین، «تنظیم سیاست‌های اقتصادی با واقع‌بینی بر اساس شرایط موجود» برشمرد و افزود: با توجه به منابع بالقوه انسانی و اقتصادی کشور و با در نظر گرفتن سه رکن مذکور، مدیریت آثار تحریم‌های خارجی امکان‌پذیر خواهد بود. او در همین زمینه از تحریم‌های اعمال شده به عنوان یک فرصت مغتنم برای رهایی اقتصاد کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی یاد کرد.
░▒▓ کاهش انتظارات تورمی
▬ این اقتصاددان در پاسخ به پرسشی در زمینه سیاست‌های مناسب پولی جهت برون رفت از مشکل حاضر اقتصاد کشور، بر لزوم تقلیل انتظارات تورمی به عنوان یک تجربه جهانی مثبت در این زمینه تأکید کرد و لزوم موفقیت در این مسیر را التزام به شفافیت و هماهنگی سیاست‌ها و اجماع مسؤولان کشور دانست. پسران در همین زمینه یادآور شد: شفافیت و اطلاع‌رسانی دقیق و پاسخگویی به مردم، علاوه بر تسهیل پذیرش عمومی تبعات ناشی از اجرای سیاست‌ها، به مسؤولان در اجرای سیاست‌ها و به تبع آن کاهش انتظارات تورمی کمک خواهد کرد. استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، از تعدیل نرخ‌های بهره (سود) بانکی به عنوان ابزاری موثر برای شکل‌دهی انتظارات تورمی یاد کرد و افزود: افزایش نرخ سود بانکی راهکاری مناسب برای جذب نقدینگی و کاهش تقاضای سوداگرانه برای ارز است. پسران در رابطه با آثار منفی افزایش نرخ‌های سود بانکی بر تولید، بر ماهیت دوگانه آثار سیاست‌های اقتصادی (از جمله افزایش نرخ‌های سود بانکی) و لزوم پذیرش آثار مثبت و منفی آن‌ها از سوی مردم و مسؤولان اشاره کرد. او در این خصوص عنوان کرد: باید با اتخاذ اقدامات جانبی، آثار منفی ناشی از اجرای سیاست‌های اقتصادی را به حداقل ممکن کاهش داد.
░▒▓ هدف‌گذاری تورم پس از کاهش نسبی آن
▬ کاندیدای دریافت جایزه نوبل اقتصاد درباره مناسب بودن «سیاست هدف‌گذاری نرخ تورم» برای اقتصاد ایران، ضمن تأیید نتیجه‌بخش بودن این نگرش در دیگر کشورها، بر لزوم کاهش نسبی نرخ تورم برای موفقیت در اجرای این سیاست تأکید کرد. هاشم پسران، بر تنظیم سیاست‌های ارزی کشور بر اساس تفاوت نرخ تورم داخل و خارج کشور تأکید کرد و افزود: تداوم برقراری شکاف زیاد میان تورم داخل و خارج، با وارد ساختن شوک ارزی دوره‌ای به اقتصاد و تضعیف ارزش ریال و رشد تورم، انتظارات تورمی را تقویت خواهد کرد. او عنوان کرد: ادامه این روند، بانک مرکزی را از اهداف اولیه خود در زمینه کاهش تورم، دور خواهد ساخت. به عقیده این اقتصاددان، پس از کاهش تورم به سطوح پایین و برقراری ثبات در اقتصاد، می‌توان به سمت اجرای نظام هدف‌گذاری تورم حرکت کرد.
░▒▓ نوسان درآمدهای نفتی: دلیل اصلی مشکلات
▬ استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دلیل اصلی مشکلات اقتصادی کشور را نوسانات زیاد درآمدهای نفتی بیان کرد و با تأکید بر اجرای سیاست‌های یکسان‌سازی نرخ ارز گفت: اجرای سیاست‌های پولی و ارزی در کوتاه‌مدت نباید به تفاوت شدید در نرخ‌های رسمی و غیررسمی ارز و ایجاد فرصت‌های رانت‌جویانه در اقتصاد کشور منجر شود تا بتوان در یک افق مناسب به یکسان‌سازی نرخ ارز دست یافت. او هم‌چنین، اضافه کرد: معرفی درآمدهای ارزی جدید نظیر توسعه صنعت توریسم، علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی کشور، می‌توان زمینه بهتری را برای مدیریت ریسک‌های ناشی از تلاطم‌های ارزی و هم‌چنین، کاهش اتکا به درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت فراهم ساخت.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم
