برداشت آزاد از درسهای اخلاق آیت الله محمد علی جاودان
░▒▓ اول خروج از زندگی حیوانی...
☱ انبیاء ما را به یک زندگی برتر و بالاتر دعوت کردهاند. دعوت برای این است که شما به یک مرحله بالاتری از حیات برسید که به درد جهان بعد میخورد.
☱ این حیات اولیه که همگان دارند، حیات حیوانی است، اما، آن حیاتی که انبیاء به آن دعوت کردهاند یک حیات کسبی است. باید به یک حیات کسبی برسیم. خودت باید آن حیات را کسب کنی. اگر آن حیات را کسب کنی برایت آینده دارد.
☱ در آیه ۲۴ سوره مبارکه انفال میفرماید: یا أیها الذینَ آمَنُوا استجیبوا للهِ وَلِلرَّسُولِ إذا دَعَاکمْ لمَا یحْییکم... خدا و رسول شما را به چیزی دعوت میکنند که شما را زنده میکند.
☱ مگر مردهایم که ما را زنده میکند؟ نه مرده نیستیم. شما زندهاید، ولی، یک مرتبه بالاتری از حیات را برای شما میخواهند. یا أیها الذینَ آمَنُوا استجیبوا... یعنی، این دعوت را جواب بدهید. دعوت برای چیست؟ برای اینکه شما را زنده کند. این دعوت خوبی است. جواب بدهید. دقیقاً نظیر این آیه میفرماید که: شما را برای نجات دعوت میکنند. در آنجا فرمودند شما را برای حیات دعوت میکنند، در اینجا میفرمایند شما را برای نجات دعوت میکنند. در آیه ۱۰ سوره مبارکه صف میفرماید: یا أیها الذینَ آمَنُوا هَلْ أدُلـّکـُمْ عَلَی تِجَارَه تــُنجیکـُمْ مِنْ عَذابٍ ألیم... در آیه قبل گفتند هنگامی که خدا و پیامبر دعوت کردند، شما دعوتش را بپذیرید. در اینجا، پیامبر دعوت میکند: ای مردم آیا شما را به یک تجارتی که شما را نجات میدهد دلالت نکنم؟ اگر این دعوت را بپذیرید نجات است. اگر این دعوت را بپذیرید، علاوه بر آنچه که الآن دارید، به یک حیات تازه میرسید. به یک حیات بالاتر میرسید که الآن آثارش را عرض میکنم.
☱ در آیه ۱۱ سوره مبارکه صف میفرماید: تـُؤمِنـُونَ باللهِ وَرَسُولِهِ... به خدا و رسول او ایمان بیاورید. در ادامه میفرماید: وَتـُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللهِ بأمْوَالِکـُمْ وَأَنفـُسکـُمْ... در راه خدا با اموالتان و جانتان جهاد کنید؛ ذلِکـُمْ خیرٌ لکـُمْ... این به نفع شما است. در آیه بعد نتیجهاش را میفرماید: یغفرْ لکـُمْ ذنـُوبَکـُمْ... اگر در گذشته گناهی داشتهاید، خداوند آن را میبخشد. اگر به خدا و رسول او ایمان بیاورید و در راه خدا با اموال و جان خودتان جهاد کنید، نتیجهاش این است که گناهان گذشتهتان را میبخشد. در ادامه آیه میفرماید: وَیدْخِلکـُمْ جَنـّاتٍ تجْری مِنْ تحتها الأنهَارُ وَ مَسَاکنَ طیبَه فی جَنـّاتِ عَدْن ذلک الفوْزُ العَظیمُ... شما را وارد باغهایی میکند که زیر درختانش نهرها جاری است؛ و شما را در خانههایی پاکیزه در بهشت جاودان جای میدهد. در آن خانهها هیچگاه رنج نیست. شما در این دنیا هیچ خانهای را نمییابید که هیچ رنجی در آن نباشد. در آخر میفرماید این یک پیروزی خیلی بزرگ است. این خیلی بزرگ است.
░▒▓ اول خروج از زندگی حیوانی، بعد ”حکمت“ به تو ”داده میشود“،...
☱ در آیه ۱۲۲ سوره مبارکه انعام میفرماید: أوَمَنْ کانَ مَیتا فأحْییناهُ... آن مردهای که ما او را زنده میکنیم؛ و همچنین، فرمودند آن ایمانی که شما به وسیله آن زنده میشوید نیز باید با خواست خداوند محقق شود. أوَمَنْ کانَ مَیتا... او کسی است که مرده است و ما او را زنده میکنیم. نتیجه و اثر اول این زنده شدن این است که در ادامه آیه میفرماید: وَجَعَلنا لهُ نورًا یمْشی بهِ فی النـّاسِ... برایش یک نوری قرار میدهیم که با آن نور زندگی کند.
☱ وقتی انسان با چراغ راه میرود، پایش در چاله نمیرود. این چراغی که خداوند بدهد، چنین خاصیتی دارد. اگرنه ممکن است من با اینکه چراغ هم دارم باز هم به چاه بیفتم، اما، آن چراغی که خداوند عطا میکند، چراغی نیست که انسان با وجود آن، باز، اشتباه کند. وَجَعَلنا لهُ نورًا یمْشی بهِ فی النـّاسِ... زندگیاش با آن نور خواهد بود.
☱ فقط حدود هفتاد یا هشتاد سال فرصت دارید. یک اشتباهش، هیچگاه قابل جبران نیست. شما با هر اشتباه، یک چیزی از سرمایهات را از دست میدهی که دیگر قابل جبران نیست. مثلاً، کسی یک لحظاتی از عمرش را در یک گناه و اشتباه به سر برده است. این لحظه رفته است. رفته است. دیگر قابل برگشت نیست. بنا بر این، اگر خدای متعال برای انسان نوری قرار دهد، و انسان با آن نور زندگی کند، و اشتباه نکند، یا کمتر اشتباه کند، خیلی مهم است. الآن نمیفهمیم. روزی که پردهها برداشته شود، میفهمیم که، حتی، یک اشتباه هم گران است. مگر اینکه انسان تاوان اشتباهش را بپردازد.
░▒▓ ”حکمت“ به تو ”داده میشود“، و سپس عبور از ”دنیا“
☱ در آیه ۹۷ سوره مبارکه نحل میفرماید: مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذکر أوْ أُنثی وَهُوَ مُؤمِنٌ فلنـُحْیینـّهُ حَیوه طیبَه... حیات طیبه آن حیاتی است که هیچگاه خراشی از ناپاکی در آن نیست.
☱ ببینید مکرر دوستان به بنده میفرمایند و برای همه ما هم پیش میآید که خاطرهای داریم که پاکیزه نیست. این خدشهای به آن حیات است. پس، مشخص میشود او به حیات طیبه نرسیده است، اما، اگر من از این خاطرات ناخشنودم نشان حیات است. اگرنه برای کسی که به آن حیات نرسیده است از ناپاکی در زندگی چه باکی است؟ کسی که ایمان ندارد و به نجات نرسیده است چه باکی دارد؟ او خودش هم روی آن فکر بد کار میکند و آن را دنبال میکند، اما، اگر کسی وقتی یک خاطرهای از ذهنش عبور میکند، متأثر میشود و آن را درست نمیداند، این نشانه حیات و ایمان است.
☱ اگر توانست روی این کار کند تا عمل پاک را به حیات طیبه تبدیل کند، آن زمان یک روزگاری بر او میگذرد، که هیچ خطور بدی در آن نیست. مکرر از حاج آقای حق شناس میشنیدیم که میفرمودند: بزرگان فرمودهاند که میشود بر انسان زمانی بگذرد که هیچ خطوری نداشته باشد. این خطور یک وقت میماند و یک زمان میگذرد. در معنای لغوی ویژگی خطور «گذرا» بودنش است. یک برقی میزند و میرود. من فکر میکنم این اواخر برای خودشان هیچ خطوری نبود. یعنی، انسان، طوری در ایمان غرق میشود که دیگر هیچ خطوری نیست.
☱ زمانی که شما بر عالم سلطنت دارید، خطورات دیگر چیست؟ شیطان کیست؟ خطورات از مکانی میآید. آن مکان کجاست که تحت سلطنت شما نباشد؟ اگر انسان پاک شود، اگر پاک شود، به سلطنت میرسد. شاید قبلاً عرض کرده باشم. پاکی بهای همه چیز است. مثلاً، میگویی بهای بهشت پاکی است. مثلاً، شما میخواهی از همه غیبهای عالم مطلع شوی. بهای آن پاکی است. اینها را برای مثال، عرض میکنم. اگرنه اینها مطالب مهمی نیست. مثلاً، شما میخواهی به طی الارض برسی، بهایش پاکی است. ما چیزی نداریم که بهایش چیزی جز پاکی باشد. سرمایه اولیه همه اولیاء و انبیاء پاکی بود. اول پاک است بعد، ولی، است. اول پاک است بعد نبی است. اول پاک است بعد امام است.
☱ در آیه ۹۷ سوره مبارکه نحل میفرماید: مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذکر أوْ أُنثی وَهُوَ مُؤمِنٌ فلنـُحْیینـّهُ حَیوه طیبَه وَلنجْزینـّهُمْ أجْرَهُمْ بأحْسَنِ ما کانـُوا یعْمَلـُونَ... هر کس عمل پاک و صالح و درست انجام دهد و خدا و قیامت را قبول دارد، به حیات طیبه میرسد. این حیات سوم است. حیات اول، حیات حیوانی است. حیات دوم، زمانی است که انسان ایمان میآورد. در ایمان، انسان به حیات راستین انسانی میرسد. اول در آیه ۱۲۲ سوره مبارکه انعام میفرماید: أوَمَنْ کانَ مَیتا فأحْییناهُ... ابتدا مرده بود، بعد ما او را زنده کردیم. این، زمانی است که به ایمان رسیده. بعد از اینکه در فرض ایمان عمل صالح انجام داد، به هراندازه که عمل صالح انجام داد، حیات سوم را تحصیل میکند. ببینید حیاتهای تحصیل شدنی به درد آخرت میخورد. حیاتی که شما به طور طبیعی دارید در آنجا قیمتی ندارد.
مأخذ: javedan.ir
هو العلیم