سعید نجیبا؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ مقدمه
☱ مفهوم «انقلاب ارتباطات»، بار معنایی ویژهای دارد: زیر و رو شدن روابط انسانی.
☱ هر دو مفهوم، یعنی «انقلاب» و «ارتباطات»، مفاهیم رادیکال و ریشهای هستند. و وقتی، اساسیترین مفهوم علوم اجتماعی، یعنی «ارتباط» بر سر مفهوم «انقلاب» سوار شود، باید متوجه باشیم که با یک زیر و رو شدن کامل عیار جامعه مواجهیم.
☱ مفهوم «انقلاب ارتباطات»، به معنای زیر و رو شدن تمام عیار روابط انسانی و جامعه است.
☱ فهم اهمیت و وزن این مفهوم، برای تحلیلگر بسیار مهم است.
☱ فهم اهمیت و وزن «زیر و رو شدن تمام عیار»، برای تحلیلگر، بسیار مهم است.
☱ زیر و رو شدن روابط انسانی، باعث شده است که بسیاری از چیزهایی که تا کنون، نهادهای زندگی انسانی و زندگی اجتماعی بودهاند، رو به زوال گذارند یا از اساس، تغییر ماهیت دهند.
░▒▓ قضیه
☱ «حاکمیت ملی»، از جمله آن نهادهای اجتماعی است که پس از «انقلاب ارتباطات»، زیر و رو شده است، و به نحو قاطعی خواهد شد.
☱ تز اصلی این گفتار آن است که ”«حاکمیت ملی»، به هر میزان که در کسوت و قالب «حاکمیت رسانهای» درآید، باقی میماند، و در غیر آن، نابود خواهد شد“.
☱ این جمله مهم است، خصوصاً برای جوامعی که خواهان استقلال از روند جهانی سلطه هستند؛ آنها باید بیش از هر چیز، ساز و برگ ارتباطی آن را تدارک کنند.
☱ تأثیر قابل ملاحظه شبکههای ماهوارهای و اینترنتی، در سطوحی و در برخی قشرهای اجتماعی، مفهوم حاکمیت ملی را با ضعف مفرط مواجه کرده است.
☱ میخواهم این ادعا را مطرح کنم که برخی از سطوح اجتماعی عملاً شهروند یک جامعه دیگر، به میزبانی جامعه ما هستند.
☱ نتیجه استدلالهای مندرج در این گفتار، فوریت راهاندازی شبکه اینترنت ملی (با نگاه مثبت و سازنده نسبت به دادههای مفید جهانی) و فوریت همهشمولی شبکه برودکست (انتشار صدا و تصویر) و محدودسازی مؤثر نفوذ ماهواره است. در هر دو مورد، نگاه مثبت و سازنده نسبت به دادههای مفید جهانی لازم است، ولی انطباق آن با حاکمیت ملی، شرط ضروری درگیری با منابع اطلاعات و صدا و تصویر جهانی است.
░▒▓ برهان
☱ مفهوم «سیاست»، عمیقاً با مفهوم «زندگی مشترک و عمومی» در ارتباط است. حاکمیت و سیاست ایرانی، اشاره به اراده مشترک کسانی دارد که در محدوده فضایی ایران، و در محدوده زمانی این روزگار زندگی میکنند.
☱ «انقلاب ارتباطات»، در واقع، مفهوم «زندگی مشترک و عمومی» را دچار اغتشاش میکند، و از همین قرار است که موجب ناپایداری بیسابقه «سیاست» هم شده و میشود.
☱ این نوع جدید «امر عمومی و سیاسی»، یکسره با مفهوم سنتی و مرسوم زندگی عمومی در تعارض و تصادم است.
☱ شاخص اصلی «امر عمومی» جدید، وابستگی قاطع آن به تکنولوژی ارتباطی است، و آن چه از دید یک مکتب سیاسی که به استقلال در یک دنیای ستمگر و مداخلهگر، و مشحون از اهمیت میدهد، قابل توجه است، نابرابری تکنولوژیک گسترده در جهان است.
☱ رها کردن تکنولوژی ارتباطی، لاجرم به برتری صاحب تکنولوژی برتر منجر میشود، و سلام تکنولوژی برتر، بیطمع نیست.
☱ با رها کردن این تکنولوژی، مفهوم «اراده ملی» از مفهوم اصلی خویش جدا میشود، و به اراده صاحب تکنولوژی نزدیک میگردد. نتیجه آن است که آنها برای ما تصمیم خواهند گرفت. آنها ارتباطاتی را که میخواهند تسهیل میکنند، و بیپرده، ارتباطاتی را که نمیخواهند مانع میشوند.
☱ این، اتفاقی است که در حال حاضر روی میدهد. هزینه حفظ استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی، بسیار زیاد شده است.
مآخذ:...
هو العلیم