برداشت آزاد از گروه تاریخ؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ دوبلاژ در اوایل ۱۹۳۱ م (۱۳۰۹ ه. ش) در فرانسه و بعد ایتالیا و انگلستان برای ناطق کردن فیلمهای صامت قدیمی و به عنوان اختراعی گرانبها که سینما را زنده کرد، شکل گرفت. پانزده سال بعد از رواج آن تقریباً، در بیشتر کشورها، ایران نیز به دوبلاژ پرداخت، ولی، همه امور فنی آن در کشورهای بیگانه انجام میگرفت.
▬ در ابتدای دهه ۱۳۲۰، و اشغال ایران در جریان جنگ دوم جهانی، سینما به دلیل نبود وسایل ارتباط جمعی، موقعیت بالنسبه مناسبی به دست آورد.
▬ انگلستان و شوروی با هدف گسترش نفوذ فرهنگی، از فیلمهای ناطق فارسی استفاده میکردند، و به این ترتیب، برگرداندن گویش فیلمهای خارجی به فارسی لازم شد. در این میان، دکتر اسماعیل کوشان که مقیم استانبول بود به طور جدی پیگیر کار دوبله شد و طرح شرکت «میترا فیلم» را با مشارکت همسرش و ابراهیم کوشان و جهانگیر تفضلی شکل داد. او، سپس، با خرید دو فیلم فرانسوی و اسپانیولی مقدمات کار را در استودیوی «سس فیلم» فراهم آورد. فیلم فرانسوی «دختر فراری» نام داشت که نخستین فیلم دوبله شده به زبان فارسی بود (محصول ۱۹۴۴ فرانسه به کارگردانی هانری دوکوئن) پنجشنبه پنجم اردیبهشت ۱۳۲۵، این فیلم در سینمای جدید کریستال روی پرده آمد و طی شش هفته نمایش به فروشی بیش از ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال دست یافت. بعد از آنکه هیجان ناشی از موفقیت نمایش نخستین فیلم دوبله - با چاپ چند عکس از «دختر فراری» و شرح حال دانیل داریو بازیگر فیلم و گفتوگو با نوریه قوانلو گوینده نقش رادیو و مقالاتی درباره فیلم و دوبله آن - فرونشست، دکتر کوشان دفتر میترا فیلم را در خیابان لالهزار در مغازهای در پاساژ ساعتچی ایجاد کرد. در فاصله کوتاهی دختر کولی فیلم دوم کوشان در اواخر تابستان ۱۳۲۵ در سینما کریستال به نمایش درآمد و سود مناسبی به دست آورد.
▬ بتدریج، تهیه فیلمهای ناطق ایرانی توسعه یافت و در همین ایام گروههای مختلفی با هدف کسب درآمد به این کار روی آوردند. گروهی شامل گرجی، جهانبخش، حالتی و چند تن دیگر که کوشان معرفی کرده بود، راهی قاهره شدند و فیلمهای زن سنگدل، تاراس بولبا و سکوت شب را دوبله کردند. در همان سال، زن سنگدل و تاراس بولبا به تهران رسید، و فروش نسبتاً خوبی داشت؛ اما، انتظارات برآورده نشد.
▬ در اواخر تابستان ۱۳۲۵، در تهران، استودیویی برای دوبله فیلم و تولید، اعلام موجودیت کرد. بعد از آنکه مقدمات کار فراهم شد، همزمان دختر فراری به نمایش درآمد و موجب سرخوردگی و دلخوری گروه شد. بعد از انشعاب گروه، سرمایهگذاران محل تازهای واقع در سه راه امینحضور را برای آغاز فعالیت رسمی استودیو «ایراننو فیلم» اجاره کردند. در این حال پنجمین فیلم به فارسی در پاریس دوبله شد و در اردیبهشت ۱۳۲۶ در سینما پارک به روی پرده آمد. نام این فیلم، بازگشت جاودانی بود.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم