دکتر حامد حاجیحیدری؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ یک ایده
▬ در شرایطی که از بهبود ضریب جینی سخن گفته میشود، شواهدی آشکار میکنند که نابرابری طبقاتی خصوصاً در مقیاس شهرها در حال تشدید است.
▬ چه بر سر ضریب جینی آمده است؟ خب؛ ضریب جینی، فاصله میان دهک بالا و دهک پایین را میسنجد و ناظر به تغییر رفتار دهکهای میانی نیست.
▬ فرضی که در مورد نارسایی ضریب جینی باید بررسی شود، همین تغییر وضع طبقات میانی و طبقات بوروکرات شهری یا اصطلاحاً یقه سپیدهاست. توضیح این که، نابرابری طبقاتی از شکل خطی بالا-پایین، به شکل مثلثی درمیآید، و در وسط این خط، عدهای خود را جدا میکنند تا با مکیدن هر دو سوی ساختار طبقاتی مرسوم پیشین، خود را نوکیسهوار، به بالا بکشند، و نهایتاً نابرابری طبقاتی خطی جدیدی شکل بگیرد که بر تارک آن، «طبقه مدیران» قرار بگیرند.
▬ در واقع، توضیح اتفاقات عجیب که نابرابریهای طبقاتی را خیلی دراماتیک و آشکار و بیسابقه به رخ میکشند، بر میگردد به ایجاد طبقات مرفه جدید که از قضا، عادات نوکیسگی هم دارند. آنها مصرف خود را به سمت خرید پرستیژ و هزینههای متظاهرانه پیش میبرند.
▬ بنابراین، خانههایی میخرند در موقعیتهای خاصی از شهر، با امکانات متظاهرانه و گاه مضحک. این، طبقه نوکیسهای است که چون سنت کاخنشینی ندارد، مقلدوار، از این سو و آن سو، برای خود سبک تبختر جمع و جور میکند، و در این راستا، از آن رفتارهای عجیب سر میزند.
▬ آنچه ذیلاً میرود، کنجکاوی خانم مریم سلیمی از فارس است که نشانههای این وضع طبقاتی جدید را گوشزد میکند.
░▒▓ بالاتر از ابرها
▬ «بالاتر از ابرها، ۳۳۵ متر پلان ژورنالی، سرویسها و شیرآلات طلا، کاشی و سرامیکها آب نقره، تراس مبله بدون مشرف و استخر داخل واحد» این آگهی فروش پنت هاوس در یکی از روزنامههای ایران است.
▬ به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس: دیگر برای مردم عادی شده است که اگر صفحه نیازمندیها را در بخش مسکن باز کنند و مشخصات خانههایی با امکاناتی همچون روف گاردن، خشکشویی، جاده تندرستی، زمین تنیس، کارواش، مجموعه ورزشی، اتاق خدمتکار، سالن اجتماعات، استخر و جک کوزی داخل واحد و... را بخوانند.
▬ خواندن آگهیهایی همچون «بالاتر از ابرها، ۳۳۵ متر پلان ژورنالی، سرویسها و شیرآلات طلا، کاشی و سرامیکها آب نقره، تراس مبله بدون مشرف و استخر داخل واحد» شاید برای خریداران متمول اطلاع رسانی و تبلیغ برای خرید باشد، ولی، برای مخاطبانی که دلخوش به خانههایی با حداقل امکانات هستند، این سؤال را به ذهن میآورد که این آگهیها واقعاً چه میگویند؟ و حکایت از چه واقعیتی دارند؟
▬ گاه نوشتار حاکم در این آگهیها طوری است که اگر با فرهنگ لغات و اصطلاحات حوزه مسکن آشنا نباشی، حتی، متوجه مفاهیم موجود در آنها نمیشوی «Building VIP» ، دید کامل چهار جهت، ۴۲۰ متر پلان فوق مدرن، ۲۰۰۰ متر لابی مجلل با فورنیش کریستوفر گای، استخر معلق با دید پانوراما»، «۴ مستر» و....
▬ کمتر خانهای را در این آگهیها میتوان یافت که در آن بر اروپایی بودن امکانات آنها تأکید نشده باشد «۳۰۰ متر نوساز، آشپزخانه Hecker آلمان، فورنیش Bosch» آشپزخانه دست ساز ایتالیایی، شیرآلات و کاشیهای اسپانیایی، «۲۱۰ متر تک واحدی نوساز با متریال تماماً اروپایی»، «۳۵۰ متر، ۴۰ متر تراس، متریال روز اروپا»، ۱۸۵ متر، خوش نقشه، برنده جایزه معماری شیکاگو» و....
▬ نکته جالب دیگر در این آگهیها اشاره به امکان استفاده از وامهایی در حد «۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان» است. به واقع این وامها از کجا میآیند و چگونه پرداخت میشوند؟ این سؤال را از یک بانکی میپرسم. میگوید: بانکها محال است بتوانند چنین وامی بدهند، این وامها را معمولاً، خود فروشندگان یا دارندگان املاک مسکن میدهند. آن هم به این معنی که اگر یک پنت هاوس ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ قیمت داشته باشد، گفته میشود ۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ آن در یک مدت زمانی مشخص پرداخت شود.
▬ در این آگهیها بر عبارتی همچون «آیا میخواهید در تاریخ معماری جایگاهی ویژه بیابید؟» زندگی در کاخ را احساس کنید «و... تأکید شده است.»
▬ خلاصه اینکه این آگهیهای فروش مسکن در نقاط خوب پایتخت در مقابل، خانههای چهل متر در نقاط پایین شهر با حداکثر امکاناتی همچون انباری، پارکینگ، ام دی اف و وامی تا سقف ۲۰ میلیون تومان، چه میخواهند بگویند؟ افزایش اختلاف طبقاتی؟ سؤال دیگر این است که آیا اجرای طرحهایی همچون طرح مسکن مهر توانسته تغییری در معادلات این اختلافها ایجاد کند؟
مآخذ:...
هو العلیم