برداشت آزاد از سعدالله زارعی؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ ۱
▬ شورای اطلاعات ملی امریکا، در واقع، نهاد یکسره ساز اطلاعاتی امریکا به حساب میآید. امریکا دارای شانزده سازمان اطلاعاتی است که هر کدام در حوزهای خاص گزارش تهیه و منتشر مینمایند. در این بین مدیر شورای اطلاعات ملی امریکا که با حکم رئیس جمهور این کشور منصوب و به عنوان مهمترین مشاور رئیس جمهور در امور امنیت ملی به حساب میآید موظف است گزارشات شانزده گانه را در یک گزارش جامع تنظیم و ارائه نماید. این شورا در هر پنج سال یک گزارش ارائه میکند و در همان حال به اختصار به نقد و بررسی گزارش قبلی مبادرت مینماید. این گزارش در واقع، به عنوان «سند چشم انداز» به حساب میآید، ولی، در عین حال، شورای یاد شده خود را در مقام «دیدهبان» (یعنی، توصیف کننده) و نه داور یا آینده نگر معرفی مینماید هر چند گزارش ارائه شده در نهایت دارای گزارههای متعددی است که ترسیم خاصی را از فضای آینده ارائه میکند. سند منتشره توسط این شورا ضمن آن که تا حدی نگرش امریکاییها را توضیح میدهد در همان حال تا حد زیادی بیانکننده خط مشی آینده این کشور نیز میباشد از این رو، ترکیب شورای اطلاعات ملی امریکا نوعاً فراحزبی است و افراد آن با تغییر دولتها تغییر نمیکنند. گزارش ماه اخیر این شورا در واقع، چهارمین گزارش صد و شصت صفحهای از زمان تاسیس در سال ۱۳۷۵ میباشد و ذیل عنوان «روند جهان در ۲۰۳۰، جایگزینهای جهانی» منتشر گردیده است.
░▒▓ ۲
▬ در این گزارش فضای کلی حاکم بر جهان در سال ۲۰۳۰ را به تصویر کشیده است. این گزارش میگوید امریکا در این سال (یعنی هجده سال دیگر) از جایگاه تنها ابرقدرت به یکی از چند قدرت محوری جهان تبدیل میشود. بر اساس آن قدرت امریکا به اندازه قدرت اروپا تبدیل شده و بعد از قدرت چین قرار میگیرد، اما، در عین حال، در جاهای فراوان این گزارش نظام کاپیتالیستی کماکان برقرار میباشد.
░▒▓ ۳
▬ در بخشهای دیگری از این گزارش آمده است که تا سال ۲۰۳۰ قدرت از فضای هژمونیک (احاطه دولتها) به فضاهای اجتماعی و شبکهها و اتحادیهها منتقل میشود و از این رو، نقش نهادهای مردمی و سازمانهای بینالمللی مردم نهاد افزایش مییابد. از این رو، این گزارش میگوید قدرت آینده در اختیار کسی است که بتواند با فرهنگهای بومی، خرده فرهنگها و ملیتها تعامل بهتری برقرار نماید.
░▒▓ ۴
▬ در جای جای این گزارش درباره ایران به نکاتی اشاره کرده است و میتوان گفت در این گزارش ایران بیش از هر نقطه دیگری ذهن تهیهکنندگان این گزارش را به خود مشغول کرده است آنان در یک جای گزارش میگویند ایران به همراه چهار کشور دیگر اقتصادهای منطقهای را در دنیا به خود اختصاص داده و پیشرفت قابل ملاحظهای خواهند داشت. در جای دیگری از این گزارش پیش بینی کرده است که ایران به دلیل تداوم سیاست هستهای خود کماکان تا سال ۲۰۳۰ در شرایط تحریم باقی میماند و در همان حال پیش بینی این شورا این است که نظام جمهوری اسلامی بدون تغییرات فیزیکی یا رویکردی تا ۲۰۳۰ به عنوان مهمترین دغدغه امریکا باقی میماند. این گزارش میگوید تحریمها ادامه یافته و ایران کماکان مهمترین دغدغه ذهنی ما را به خود اختصاص خواهد داد. با این وصف، میتوان گفت بحثهایی که این روزها حول بحث جابجایی کری با کلینتون به رسانهها و محافل سیاسی راه یافته و بیانگر احتمال جدی تغییر روند مخاصمه کنونی میان امریکا و ایران مطرح میشود، از بنیان سست میباشند.
▬ این بخش گزارش نشان میدهد که گویا قرار است «اخم و تحریم» جای خود را به «لبخند و تحریم» بدهد، اما، در عین حال، دستگاه اطلاعاتی امریکا پیش بینی کرده است که ایران راه خود را ادامه میدهد و به پیشرفتهای مهمی در حد یکی از چهار کشور مهم در مناطق حساس نایل میشود، اما، البته، روند رو به ضعف امریکا قاعدتاً شرایط را به مرور به نفع ایران تغییر میدهد و ممکن است شرایط به گونهای پیش رود که امریکاییها ادامه روند کنونی تحریمها را برای خود مفید ارزیابی نکرده و در بعضی از تصمیمات خود تجدیدنظر نمایند.
░▒▓ ۵
▬ این گزارش پیش بینی کرده است که کشورهای عربی به جز مصر، شانس چندانی برای پیشرفت ندارند. امریکاییها بعضی از این کشورها نظیر عربستان را در آستانه فروپاشی معرفی کرده و با صراحت گفتهاند هجده سال دیگر از آل سعود روی نقشه جغرافیایی خبری نخواهد بود. بعضی دیگر از کشورهای عربی را در شرایط بحرانی غوطهور معرفی کردهاند و در این میان نام دو کشور سوریه و عراق را در کنار بعضی از کشورهای فقیر افریقایی نظیر سومالی، رواندا، کنگو، کنیا، چاد و اتیوپی قرار داده و درباره آنان گفتهاند، در سال ۲۰۳۰ این کشورها فاقد دولت خواهند بود و هرج و مرج، آنان را فرا خواهد گرفت. این گزارش درباره پاکستان تصریح دارد که در سال ۲۰۳۰ این کشور، دچار فروپاشی شده و دولت آن از بین میرود.
░▒▓ ۶
▬ یک نکته جالب توجه این گزارش بحث درباره برنامه هستهای ایران است. بر اساس این گزارش اطلاعاتی، ایران تا سال ۲۰۳۰ از حرکت به سمت تولید بمب خودداری خواهد کرد. این گزارش میگوید ایران در «مرز سلاح هستهای» متوقف میشود، به این معنا که ایران علاقه به تولید بمب دارد، ولی، از دست زدن به آن خودداری مینماید.
مأخذ: کیهان
هو العلیم