برداشت آزاد از دیوید آلن کراکر؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ امروز، در اروپا و امریکا، در نبود رفاه گسترده اقتصادی که بر روی همه نژندیها واکس براق کنندهای میزد، دموکراسی، بیش از هر وقت دیگری محدودیتهای خود را نشان میدهد.
▬ پذیرش اینکه در مردمسالاریهای فعلاً موجود، نابرابریهای عمیق اقتصادی و دیگر انواع نابرابری وجود دارد و واقعاً اثری از مردمسالاری نیست، حایز اهمیت است.
▬ مثلاً، یک دغدغهی درجهی اول «برنامهی توسعهی ملل متحد» در گزارش سال ۲۰۰۴ راجع به مردمسالاریهای امریکای لاتین این است که گر چه بیشتر ملل منطقه استبداد را به سوی مردمسالاری ترک گفتهاند، اما، منطقه شاهد وخیمتر شدن وضعیت فقر و نابرابری است. در شرایط ناعادلانه، غالباً نخبگان اقتصادی و سیاسی، نهادها و رویههای مردمسالار را در دست میگیرند و از آنها برای حفظ و، حتی، تقویت سلطهی اجتماعی خود استفاده میکنند. نتیجه در موارد متعددی سرخوردگی از مردمسالاری بوده است.
▬ مردمسالاریهای صوری یا حداقلی امروز، غالباً عملکرد بدی در کاهش فقر و نابرابری دارند، و باید ضمن به رسمیت شناختن مسأله به فکر جایگزینهایی بود.
▬ آنچه موضوع نابرابری، بیش از معضلات دیگری که مردمسالاری پدید میآورد، حایز اهمیت است، از آن روست که امکان تغییرات آتی به سمت بهبود، سد میشود. نابرابری باعث میشود که رفته رفته شرایط غیر قابل تغییر شود. چنان که امروز، کم و بیش چنین وضعی پیش آمده است و خود را در اروپا و امریکا نشان میدهد. تلقی حداقلی از مسؤولیتپذیری، توزیع ناجور ثروت و امکانات لازم برای ابراز عقیده و اعتراض، عدم شفافیت و گسترش قابل ملاحظه فساد، امکان تغییر را از بین میبرد و جهت هر نوع اصلاح اجتماعی را تحریف میکند.
▬ این سخن قدیمی که علاج معایب مردمسالاری، مردمسالاری بیشتر است، صحیح نخواهد بود، مگر آن که این جمله را به این معنا بگیریم که مفاسد آن با تدارک بیشتر همان ابزاری که تاکنون، وجود داشت، یا با تهذیب و بهبود آن ابزار میسر است، اما، این عبارت [قدیمی]، همچنین، نشانگر ضرورت تجدید نظر در خود اندیشهی مردمسالاری، روشن ساختن و تعمیق درک ما از آن، و استفاده از تلقیمان از معنای مردمسالاری در نقادی و بازسازی مصادیق سیاسی آن است.
▬ تئوری و پراکسیس مردمسالاری دینی دقیقاً کوششی برای بازاندیشی در آرمانها و نهادهای «حاکمیت توسط مردم» است. مردمسالاری دینی کوششی برای تجهیز مردمسالاری به اهداف و چهارچوبها و مصالح اخلاقی است. اما موفقیت این برنامه منوط به مراقبت دائم وضع «عدالت» است، که با تدارک امکان گسترده امر به معروف و نهی از منکر میسر میشود.
مآخذ:...
هو العلیم