برداشت آزاد از آنتونی آربلاستر؛ ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ تلقی فلسفهی تجربی جان لاک از معرفت، وی را در زمرهی فلاسفهی عمدهی پایهگذار لیبرالیسم قرارمیدهد. کانون مفاهیم لیبرال، عقلانیت عینی و انسان معقول تجربهگرا، از تجربهگرایی لاکی و تأکیدش بر ادراک انفعالی نشأت گرفته است. به عقیدهی لاک، هر یک از ما میتواند کاملاً نسبت به اعتبار تجربهی خویش یقین داشته باشد.
▬ لاک نخستین کسی بود که نظریهی جامع کسب معرفت بر مبنای اصول تجربی را مدون کرد. او کوشید تا جهت تاریخی فلسفه را تغییر دهد. یکی از نقشهای فلسفه، نفوذ در فهم متعارف و فرارفتن از آن است که لاک غالباً از انجام آن صرفنظر میکند. عقلگرایی تجربی امکان هر گونه درک حقیقی از جهان را مشروط به نوعی هماهنگی بین عقلانیت ذهن بشر و عقلانیت طبیعت میداند. لاک مدعی است که عقل تجربی، باید ملاک ارزشیابی ادعاهای ایمان و الهام باشد، و ایمان نباید شامل چیزی مغایر با عقل تجربی باشد. بحثهای او در باب مدارا تا جایی که در بینادیترین سطح بر شککردن در باب امکان حل منازعات مربوط به عقاید دینی استوارند، از جمله استدلالهای کلاسیک لیبرال محسوب میشوند. لاک بر انفعال ذهن در نقش دریافتکنندهی «مفاهیم ساده» تأکید میورزد.
مآخذ:...
هو العلیم