سعید نجیبا
░▒▓ اول: اوباما بر موج نبرد طبقاتی سوار شده است
▬ اتهام محافظهکاران به اوباما، خود، به قدر کافی، نشان میدهد که آنها قافیه را باختهاند: تلاش برای به راه انداختن جنگ طبقاتی.
▬ اوباما و کمپین تبلیغاتی او، توانستهاند تا حد خوبی خود را نمایندگان طبقه متوسط امریکا معرفی کنند. این نمایندگی یعنی، اوباما باید در برابر شرکتهای بزرگ و مؤسسات مالی بزرگ و به طور خاص، والاستریت موضعی سفت و سخت اتخاذ کند. برخی، حتی، ژستهای اوباما را به ژستهای رابین هودی تشبیه کردهاند که قرار است پول را از ابرثروتمندان بگیرد، و در میان طبقه متوسط بازتوزیع کند.
▬ از این رو، بسیاری از تحلیلگران سیاسی نیز، حتی، تشخیص دادهاند که رهبری اصلی جنبش والاستریت در دست حزب دموکرات امریکا است.
▬ کمپین تبلیغاتی اوباما، در هفتههای اخیر ثروت رامنی را هدف خود قرار داده بود و بر ثروت خالص او و نیز مقام ریاست او بر شرکت بیل کاپیتال تمرکز کرده بود؛ شرکتی که رامنی یکی از سرمایهگذاران آن بوده است و همه فهرست بازگشت مالیاتی خود را از دهه پیش به این سو منتشر نساخته است.
▬ کمپین اوباما ظاهراً، از ثروت رامنی بهره جسته است تا به رأیدهندگان بقبولاند او به اندازه اوباما مشکلات و نیازهای طبقه متوسط و فرودست امریکا را نمیفهمد.
▬ کمپین اوباما بر ثروت رامنی تمرکز کرده است تا او را نامزدی معرفی کند که سیاستهایش به نفع ثروتمندان خواهد بود و شکاف بین ثروتمندان و فقرا را افزایش خواهد داد. در حالی که اوباما نامزد طرفدار طبقه متوسط است و در جهت برابری درآمدی کار میکند.
░▒▓ دوم: اوباما، بر بحران اقتصادی به هر قیمتی فایق آمده است
▬ آمارها تأکید میکنند اقتصاد امریکا بار دیگر از دل خاکستر برخاسته و پر و بال گرفته است.
▬ بر اساس آمارهای منتشرشده از ابتدای امسال، اوضاع اقتصادی رو به بهبود میرود. مبنای اصلی این بهبود بر افزایش اشتغال و افزودهشدن حدود هشتصد هزار شغل در ماههای گذشته به بازار کار، و بنا بر این، افزایش قدرت مصرفکننده امریکایی است.
▬ پیشرفتهای تکنولوژیک امریکا در زمینه استخراج گاز طبیعی از سنگهای رسی و صادرات آنها و نیز کاهش وابستگی امریکا به واردات نفت در بهبود اقتصاد این کشور بیتأثیر نبوده است.
▬ دولت اوباما، توانسته از ده درصد بیکاری در ماه جولای ۲۰۱۰ به ۲/۸ درصد بیکاری در جولای ۲۰۱۲ برسد.
▬ تیم اوباما، معتقد است سیاستهای اقتصادی جواب دادهاند، اشتغال رو به بهبود است و علاوه بر همه اینها، تلاشهای دیگری برای کاهش فاصله طبقاتی، یا نابرابری درآمدی در راه خواهند بود.
░▒▓ سوم: اوباما، به منابع جدید انرژی دست یافته است
▬ آنچه زمانی پاشنه آشیل اقتصاد امریکا دانسته میشد، اکنون، نقطه قوت بسیار مهمی شده است. امریکا معتاد واردات نفت بود و پول خوبی خرج این کار میکرد، اما، قیمتهای بالای نفتی تأثیر خوبی گذاشت، تقاضا محدود شد و عرضه رونق یافت. امسال واردات خالص نفت پایینترین میزان خود پس از سال ۱۹۹۵ را تجربه کرد و امریکا به تدریج به صادرکننده خالص گاز بدل گشت.
▬ بسیاری از کشورها گاز مربوط به سنگهای رسی را در اختیار دارند، ولی، امریکا در استخراج این گاز پیشتاز است. دولت فدرال پروژههای مربوط به تکنولوژی «شکست» را تأمین مالی کرد و حالا این نوع گاز در دسترس ما قرار گرفته است.
▬ مقادیر عظیمی از گاز طبیعی را میتوان از سنگهای رسی بیرون کشید؛ هزینه گرمایش شصت و پنج میلیون خانه آمریکا با گاز طبیعی، اکنون، سالانه بیست میلیارد دلار کاهش یافته است.
░▒▓ چهارم: اوباما، جهت اقتصاد امریکا را تغییر داده است
▬ اقتصاد به رهبری بخش خصوصی نوآور، خود در حال بهبود است. ضعفهای قدیمی بهبود یافتهاند و نقاط قوت جدیدی کشف شدهاند و آن قدر در این امر چالاک بودهاند که اروپای در رکود و آسیای گیرافتاده در چنگال اقتصاد دولتی باید درسها از آن بیاموزند.
▬ کندی اقتصاد امریکا پیش از هر چیز از دل افراطهای قبل از بحران و اقتصاد ازریختافتادهای نشأت میگیرد که این افراطها به وجود آوردند. رشد تا سال ۲۰۰۸ به شدت مبتنی بر مخارج مصرفکننده و خرید مسکن بود که تأمین مالی هر دو مورد بهواسطه اندوختههای خارجی مهیا میشد. در ضمن، این اندوختههای خارجی از خلال نظامی مالی هدایت میشد که فاقد سرمایه کافی بود. بدهی خانهدارها که سال ۲۰۰۰ نزدیک به ۱۰۰ درصد درآمد شده بود، در سال ۲۰۰۷ به درصد وحشتناک ۱۳۳ درصد درآمد رسید. بهبودیافتن و خلاص شدن از شر آسیبهای ترکیدن حباب معمولاً، سالها به طول میانجامد و بانکها در این مدت ترازهای مالی خود را تنظیم میکنند.
▬ در سه سال گذشته، تنظیم و بهبود ترازهای مالی شتاب گرفته است. خانههای امریکایی اکنون، جزو ارزانترین خانههای جهان هستند: با توجه به شاخص قیمت مسکن، خانههای امریکایی ۱۹ درصد زیر قیمت بازار جهانی هستند و از آنجا که خزانهداری و دیگر تنظیمکنندگان بر خلاف همتایان منطقه یورو خود به سرعت در برابر مشکلات عمیق نظام مالی واکنش نشان دادند، بانکهای امریکایی نیز باید میتوانستند بدهیها را خط بزنند و داراییها را سریعتر از همتایان خود افزایش دهند (سیتیگروپ به تنهایی حدود ۱۴۳ میلیارد دلار خسارت وامهای پرداختی را وانهاد؛ هیچ بانکی در منطقه یورو بیش از ۳۰ میلیارد دلار از بدهیهایش را کنار نگذاشت) نسبتهای سرمایه امریکایی جزو بزرگترینها در تمام دنیا هستند. و مصرفکنندگان نیز وامهای کمتری گرفتهاند: اکنون، بدهیها حدود ۱۱۴ درصد درآمد است.
▬ نقاط قوت جدیدی هم پیدا شدهاند. یکی از آنها بخش صادرات پویای امریکاست. دلار ضعیفتر میتواند توضیح دهد که چرا کسری تجاری از ۶ درصد GDP در سال ۲۰۰۶ به حدود ۴ درصد کاهش یافته است، اما، تغییرات ماندگار دیگری هم داریم که به طور خاص میتوان به رشد طبقه مصرفکننده در بازارهای نوظهور اشاره کرد. در تبلیغات انتخاباتی هر دو نامزد چین را به دستکاری نرخ ارز متهم کردهاند که با قانونشکنی صادرات ارزان خود را رونق بخشیده است، ولی، هر چه چین ثروتمندتر باشد، بهتر است، زیرا، اکنون، این کشور سومین بازار بزرگ محصولات صادراتی ایالات متحده است.
▬ همه صادرکنندگان امریکایی در حال تغییر هستند. بعضی از محصولات جتهای بوئینگ، نرمافزار مایکروسافت و فیلمهای هالیوود آشنا هستند، اما، در خدمات با ارزش بالا نیز شاهد رونق بودهایم (معماری، مهندسی و مالی) و «اقتصاد اپ» (app economy) نیز در حال رشد است و دلیل اصلی آن فیسبوک، اپل و گوگل که بیش از ۳۰۰ هزار نفر را دارای کار کردهاند؛ بازیهای این شرکتها، کسبوکار مجازیشان و چیزهای دیگر بیش از پیش مرزها را در مینوردند. حتی، شرکتهای کوچک امریکایی نیز به دنبال جایی در بازارهای نوظهور هستند، زیرا، مصرفکنندگان امریکایی و اروپایی ضعیف شدهاند. به همین خاطر، ساخت و ساز امریکا در حال فتح مجدد بازارهایی است که زمانی از دست داده بود و از این جمله میتوان به چاپ سه بعدی اشاره کرد.
░▒▓ پنجم: اوباما، همچنان توانسته است خود را مرد تغییر نشان دهد
▬ باراک حسین اوباما گفت:
• ”وقتی به آنچه خوب انجام دادیم و آنچه به خوبی از پساش برنیامدیم، فکر میکنم، میبینم اشتباه نخستین دوران ریاستجمهوری من این بود: قرار است سیاستها را درست کنیم و سیاستهای درستی اعمال کنیم. بله، این مسأله بسیار مهم است، ولی، ماهیت مقام ریاستجمهوری ایجاب میکند تا برای مردم امریکا حکایتی را روایت کنیم که به آنها احساس وحدت و هدفداری و خوشبینی عطا کند؛ آن هم بهخصوص در دورههای سختی و محنت.
• ”جالب است. آن وقتها، همه میگفتند: ’خب، او خوب حرف میزند، اما، آیا واقعاً میتواند از پس، ریاستجمهوری برآید؟‘...
• ”و در دو سال اول ریاستجمهوری فکر میکردم ایده همه این است: ’او دارد تردستی میکند و کارهای بسیار زیادی انجام میدهد‘...
• ”ولی، کجاست روایت آن حکایتی که به ما بگوید: اوباما چه مسیری را میگشاید؟
• ”و فکر میکردم آن انتقاد وارد بوده است. بنا بر این، در دوره دوم ریاستجمهوری، بیشتر از این شهر بیرون خواهم رفت؛ وقت بیشتری را با مردم امریکا سپری خواهم کرد؛ به آنها گوش خواهم داد؛ و البته، با آنها درباره اینکه ’با هم چه مسیری را میگشاییم‘، گفتوگو خواهم کرد. باید عملکرد بهتری در این باره از خودم نشان بدهم“.
مآخذ:...
هو العلیم